Mustaqil ish mavzu: Abulqosim az-Zamaxshariy hayot faoliyati

2. Abulqosim az-Zamaxshariy ijodiy ishlari.
Az-Zamaxshariy ijodining keng kulamliligi va uning ilm-fan olamida tutgan urnini bilish maqsadida uning zamondoshlari va keyingi asrlarda yashagan
Tadqiqotchilar aytgan fikr-mulohazalardan ayrimlarini keltiramiz. Mashhur tarixchi Ibn al-Kiftiy u haqda bunday degan: <Az - Zamaxshariy uz ilmiy va ijodiy faoliyatida, avval ta'kidlagandek, Arab tili va adabiyotiga chuqur hurmat bilan qaragan va o'z asarlarini faqat arab tilida yozgan. Uning asarlari mazmun jihatidan ilm - fanning ko'pgina ( ayniqsa ijtimoiy ) sohalarini qamrab olgan b o'lib , hujjat sony irok olimi doctor Fozil Solih as - Samariyning yozishcha , ellikdan ham oshib ketadi . Olimning asarlarini mazmuniga karab, asosan kuyidagi guruhlarga bulish mumkin:

1. 
   diniy ilmlar va ulamolar haqida;
   
2. 
   b) lugatshunoslik;
   
3. 
   v) grammatika (nahv);
   
4. 
   d) aruz;
   
5. 
   e) adabiot;
   
6. 
   e) mantiq.
   

Xorazmlik buyuk alloma az - Zamaxshariy ellikdan ortik asarlar yozganligi haqida yuqorida qayd qilgan edik. Baxtimizga ularning aksar qismi bizgacha yetib kelgan. Olim asarlarining turli davrlarda kuchirilgan qo'lyozma nusxalari dunyoning yirik sharqshunoslik markazlarida saqlanadi . Allomaning kup asarlari esa qayta - qayta nashr qilingan va xozirgi vaqtda ham tadqiqotchilar yangi - yangi nashrlari tayyorlanib, chop etilmoqda. Buyuk vatandoshimiz ijodiga bulgan qiziqish ayniqsa xorijiy Sharq mamlakatlarida bugungi kunda ham juda katta. Mamnuniyat bilan shuni qayd qilish Kerakki, MustaqilO’zbekistonimizda hozirgi vaqitda sodir bulayotgan ulkan o'zgarishlardan biri - boy va qadimiy madaniy merosimiz, tariximiz, dinimiz, qadiriyatlarimiz ,madaniyatimiz munosib baholash va yanada ravnaq toptirishga aloxida axamiyat berilayotganidir.
Shu nuqtai nazardan qaraganda, hayoti va samarali ijodiy faoliyati deyarli urganilmagan, hali birorta ham asari tulig’icha uzbek tiliga tarjima qilinmagan buyuk alloma az - Zamaxshariy tadqiqotchilarimiz diqqatini uziga tortishi tabiydir. Shu boisdan ham biz bu risolamizda az - Zamaxshariining ilmiy jamoatchilikka ma'lum bulgan asarlarining har biri haqida imkoni boricha ma'lumot berishga harakat qildik. Ushbu ma'lumotlar mazmuni va xajmi jihatidan bir hil tarizda tuliq bulmasa-da, kelgusida az - Zamaxshariy ijodi bilan shug’illanuvchilar uchun foydadan holi bulmas deb uylamiz. Olimning muhim axamiyatga ega bulib, ilm ahllariga yaxshi tanish “Al-Kashshof”, “Al-Mufassal”, “Muqaddimat ul-adab”, “Asos al-balog’a kabi mashhur asarlari xaqida kengroq, mufassalroq yozgan bulsak, uning faqatgina tor doiradagi mutaxassislarga malum ayrim asarlari tug’risida esa ixtiyorimizdagi qisqa, muxtasar malumotlarni keltirish bilan chegaralandik.