Mustaqil ish mavzu: Asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar Milliy hisoblar tizimi topshirdi: Guruh 924-20 Samanqulov Davron qabul qildi: S. A. Saitov jizzax-2021 Reja

Aim.Uz

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS
TA’LIM VAZIRLIGI

MIRZO ULUG’BEK NOMIDAGI O’ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI

JIZZAX FILIALI

“AMALIY MATEMATIKA” FAKULTETI

“TABIIY FANLAR VA IQTISODIYOT” KAFEDRASI
“IQTISODIYOY NAZARIYASI” FANIDAN


MUSTAQIL ISH
MAVZU: Asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar Milliy hisoblar tizimi
TOPSHIRDI: Guruh 924-20 Samanqulov Davron

QABUL QILDI: S.A.Saitov

JIZZAX-2021


Reja:

1. 
   Milliy iqtisodiyotni taxlil qilishda qo`llaniladigan asosiy ko`rsatkichlar.
   
2. 
   Yalpi ichki maxsulot tushunchasi.
   
3. 
   YAIM ni ishlab chiqarish usulida aniqlash.
   
4. 
   YAIM ni xarajatlar bo`yicha xisoblash.
   
5. 
   YAIM ni daromadlar(taqsimot usuli) bo`yicha xisoblash.
   
6. 
   Milliy xisobchilik tizimidagi boshqa ko`rsatkichlar.
   
7. 
   Asosiy makroiktisodiy ayniyatlar.
   
8. 
   Nominal va real YAIM.
   

Adabiyotlar
1. Milliy iktisodiyotni taxlil kilishda ko`llaniladigan asosiy
ko`rsatkichlar

Mamlakat iktisodiyoti rivojlanishini taxlil kilish, milliy iktisodiyot rivojlanishidagi muammolarni aniklash xamda uni yanada rivojlantirish bo`yicha chora-tadbirlar ishlab chikarish uchun bir kator iktisodiy ko`rsatkichlardan foydalaniladi. Aloxida firmalar faoliyatiga baxo berishda ko`llaniladigan ko`rsatkichlardan farkli tarzda bu ko`rsatkichlar milliy iktisodiyotning barcha sub`ektlari faoliyatiga umumiy baxo berish, makroiktisodiy taxlil o`tkazish, mamlakat iktisodiyotining jaxon xo`jaligida rakobatga bardoshliligi darajasini aniklash imkonini beradi.

Bu ko`rsatkichlarga kuyidagilar kiradi:
· YAlpi ichki maxsulot (YAIM), Sof ichki maxsulot (SIM), YAlpi milliy daromad (YAMD), Sof milliy daroimad (SMD), shaxsiy daromad (SHD), SHaxsiy tasarrufidagi daromad (SHTD), Iste`mol(S), Jamgarish (S) ko`rsatkichlarining xajmi va o`sish sur`atlari;
. iktisodiyotning tarkibiy tuzilishi;
. mamlakat eksporti va importi xajmi, tarkibi, YAIMdagi ulushi va o`sish suratlari;
. resurslardan foydalanishning samaradorligini xarakterlovchi ko`rsatkichlar (Mexnat unumdorligi, Fond kaytimi);
· davlat byudjeti takchilligi, deflyator, iste`mol baxolari indeksi, inflyatsiyaning o`sish sur`atlari;
· ishsizlik darajasi va ishsizlar soni, axolining ish bilan bandlik darajasi;
· axolining moddiy ne`matlar va xizmatlar iste`moli xajmi, ularning jamgarmalari, ish xakining kuyi mikdori va boshkalar.
Davlat byudjeti takchilligi va inflyatsiya surati kabi ko`rsatkichlar umumiy makroiktisodiy vaziyatga baxo berishda ko`llanilsa, YAIM, SIM, YAMD, SMD, SHD, SHTD, S, S ko`rsatkichlari milliy ishlab chikarishning parametrlarini va dinamikasini taxlil etishda foydalaniladi.
Bu ko`rsatkichlar iktisodiyotning barcha sub`ektlari faoliyatlari natijasi sifatida aniklanib, ularni xisoblashning asosini Milliy xisobchilik tizimi(MXT) tashkil etadi. MXT mamlakat buxgalteriyasi vazifasini o`tagani xolda uning standartlaridan kelib chikkan xolda makroiktisodiy ko`rsatkichlarni xisoblash, mamlakatlararo takkoslovlarni amalga oshirish imkonini beradi.
Mamlakat iktisodiyotining xakikiy xolatini o`rganish, unga tizimli baxo berish uchun yukorida sanab o`tilgan barcha ko`rsakichlardan foydalanish zarur, aks xolda bir tomonlama yondoshuvga yo`l ko`yilishi mumkin.