Mustaqil ish Mavzu: Iqtisodiy o’sish modellarining mohiyati

Talab va taklif tenglamasi

Talab va taklif tenglamasi

Taklif tenglamasida investitsiyalar ishlab chiqarish omillarining qanchaga qo’shimcha o’sishini ko’rsatadi . Agar berilgan sharoitda investitsiyalar I o’ssa, yalpi ishlab chiqarish K α miqdorga o’sadi: Ys= K α , K investitsiyalar hisobiga ta’minlanganligi uchun tengikni: Ys= I α deb yozish mumkin. , bunda,α – kapital quyilmalar( investitsiyalar)ning chegaraviy unumdorligi. Agar bir yilda yalpi ishlab chiqarishni 1 mlrd. so’mga oshirish uchun 4 mlrd so’m investitsiya talab etilsa α =0,25 bo’ladi.α=Ys / I bir so’mlik investitsiya hisobiga yaratilgan yangi mahsulot miqdorini ko’rsatadi.

2. Talab tenglamasi quyidagi ko’rinishga ega Yd=  I ( 1/ μ) , bu yerda 1/ μ – xarajatlar mul’tiplikatori, μ–jamg’arishga chegaralangan moyillik. Bu tenglama milliy daromad Yd, yoki yalpi talab qo’shimcha investitsiyalarning mul’tiplikativ ko’payishiga teng miqdorda o’sishini ko’rsatadi. Ishlab chiqarish to’plangan jami kapital bilan ta’minlanishi, milliy daromad esa qo’shimcha investitsiyalarning multiplikativ ta’siri ostida ko’payishi sababli taklif tenglamasida jami investitsiyalar, talab tenglamasida esa qo’shimcha investitsiyalargina ko’rib chiqilaadi.

Talab va taklif tenglamasini ifodalovchi tenglama

3. Daromadlar va ishlab chiqarish quvvatlarining qo’shimcha o’sish sur’atlari tengligi tenglamasi:

 I ( 1/ μ) = I α

Bu tenglamani yechib quyidagi natijani olamiz:

 I / I = μ α

( I / I ) – investitsiyalarning yillik o’sish sur’ati bo’lib, ishlab chiqarish quvvatlarini oshirish yordamida to’liq bandlilikni ta’minlab turish uchun

(μ α) miqdorga teng bo’lishi kerak. Bundan xulosa shuki investitsiyalarning mutanosib o’sish sur’atijamg’arishga chegaralangan moyillik va investitsiyalarning unumdorligi ( kapital qaytimi) darajalarining hosilasi ekan.

Agar μ = 0,2 α=0,4 bo’lsa  I / I = 0,2* 0,.4 =0,08 yoki 8 %

Demakinvestitsiyalarning o’sish sur’ati 8% bo’lishi talab etiladi.