Mustaqil ish mavzu: Taqsimlangan tarmoqlar

AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

Fakultet: Kompyuter injineringi

Fan: Taqsimlangan algoritmlar va tizimlar




MUSTAQIL ISH

Mavzu: Taqsimlangan tarmoqlar

Bajardi: Karimov Suhrob

Guruh: 211-16

Qabul qildi: Mirzahalilov S.

Toshkent 2020

Reja

1. 
   Kirish
   
2. 
   Taqsimlangan tizimning ta’rifi
   
3. 
   Taqsimlangan tarmoq
   
4. 
   Xulosa
   
5. 
   Foydalanilgan adabiyotlar
   
   
   

KIRISH

Mamlakatimizning iqtisodiy rivojlanishida informatika va axborot texnologiyalarining o`rni beqiyos. Hozirgi kun talabalari axborot texnologiyalari bo`yicha zamonaviy dasturlash tizimlari bilan ishlashni bilishlari davr talabidir. Bunda dars jarayonida foydalaniladigan o`quv-uslubiy qo`llanmalarning mavjud bo`lishi, o`quv jarayoni samaradorligini oshirishga xizmat qiladi.

Kompyuter yordamida matematik, fizik masalalarni yechish uchun ko`pincha foydalanuvchi biron bir dasturlash tilida dastur tuzishni bilishi talab qilanadi. Yaqin kungacha foydalanuvchi o`zining matеmatik masalasini yеchish uchun nafaqat matеmatikani bilishi, balki kompyutеrda ishlashni, kamida biror-bir dasturlash tilini bilishi va murakkab hisoblash usullarini o`zlashtirgan bo`lishi kеrak bo`lar edi. Hozirda esa tipik hisoblashlarni bajarishga mo`ljallangan kompyuterli matematika tizimlari ya`ni amaliy dastur pakеtlari mavjud.

Bu pakеtlar foydalanuvchi uchun kеrakli bo`lgan barcha ishni yoki ishning asosiy kеrakli qismini qulay holda bajarish imkonini bеradi. Muammoni tadqiq qilish analitik shaklida ham, ma`lumotlarning tahlili, yеchim mavjudligini tеkshirish, modеllashtirish, optimallash, grafiklarni qurish, natijalarni hujjatlashtirish va shakllantirish, taqdimotlarni yaratish.

Shuni aytish joizki mazkur pakеtlarda yaratilgan har qanday mеnyu foydalanuvchini oddiy matеmatik tushunchalardan va usullardan uni ozod qila olmaydi. Xususan, agar foydalanuvchi matritsa nimaligini bilmasa, u holda matritsa algеbrasi dasturiy pakеti unga hеch qanday yordam bеra olmaydi, yoki foydalanuvchi noaniq bo`lmagan intеgralni sonli usullar yordamida hisoblashga uringanda u haqiqatdan ancha yiroq bo`lgan javobni olishi yoki javobni umuman ololmasligi ham mumkin. Ixtiyoriy kеng imkoniyatlarga ega pakеt univеrsal yondashishga bog`liq. Matеmatik pakеtlarni ishlatishda mutaxasis undan ongli foydalanib chеgirmalar qilishi mumkin.

Informatsion tеxnologiyalarning rivojlanishi va axborot oqimlarining tobora ortib borishi, ma`lumotlarning tеz o`zgarishi kabi holatlar insoniyatni bu ma`lumotlarni o`z vaqtida qayta ishlash choralarining yangi usullarini qidirib topishga undamoqda. Ma`lumotlarni saqlash, uzatish va qayta ishlash uchun ma`lumotlar bazasi (MB) ni yaratish, so`ngra undan kеng foydalanish bugungi kunda dolzarb bo`lib qolmoqda. Moliya, ishlab chiqarish, savdo-sotiq va boshqa korxonalar ishlarini ma`lumotlar bazasisiz tasavvur qilib bo`lmaydi.

Oxirgi vaqtda axborotli muhitda katta o`zgarishlar bo`lib bormoqda. Ana shu o`zgarishlar qog`ozsiz tеxnologiya zaruriyatini kеltirib chiqaradi. Bu esa o`z navbatida, hisoblash tеxnikasining yanada kеng rivojlanishiga sabab bo`ladi.

Axborotli muhitning kеlajakda inson hayotida o`rni va ahamiyati, bugungi holatdan ancha yuqori bo`lishi uchun bajarilishi lozim bo`lgan vazifalar ko`lamini kеngaytirish talab etiladi. Shuning uchun ijtimoiy faoliyatini zamonaviy kompyutеrlar va avtomatlashtirilgan axborot tizimlari asosida qayta qurish, rivojlantirish va samaradorligini oshirish hozirgi kunning eng dolzarb muammolaridandir. Bu muammolari hal etishda «Taqsimlangan algoritmlar va tizimlar» fanining o`rni kattadir. Hozirgi davrda superkompyuterlardan foydalaninsh konikmasini shakillantirish zarurati oshib bormoqda.

1.Taqsimlangan tizimning ta`rifi

Axborot texnologiyalarining bugungi rivojlanish davrida taqsimlangan tizimlarga e`tibor tobora ortib bormoqda. Bunga asosiy sabab axborot-kommunikatsiya texnologiyalari va resurslarining keskin rivojlanishidir.

Hozirgi kunda taqsimlangan tizimlar foydalanuvchi tomonidan talab etilgan resursni dunyoning istalgan nuqtasidan topib berish imkoniga ega. Boshqa so`z bilan aytganda, taqsimlangan tizimlar bir xona doirasida, bino, shahar, davlat doirasida,yoki boshqa davlatlar va planetamizning boshqa qit`alari doirasida dislokatsiya qilingan hisoblash, xotira, axborot resurslarini birlashtirib yagona bir resurs sifatida shakllantirib foydalanuvchiga taqdim etish imkonini yaratib beradi.
1.1.1-jadval. Taqsimlangan tarmoq klassifikatsiyasi

Taqsimlangan tarmoqlarini qurish tamoyillari

Ko`pchilik umumiy foydalanish tarmoqlari ierarxik tuzilish asosida quriladi. Ma`lumot uzatish tarmog`ining ierarxik tuzi-lish dagi afzalligi axborot almashuvida har xil ierarxik satxlarga xizmat ko`rsatishdir. Tuzilishlardan qaysi birini tanlash foydalanuvchi talabi, yuklama xajmi va boshqa faktlarga bog`liq.

Ierarxik satx tarmoq va noierarxik tarmog`i pastki satxlari “YULDUZSIMON”, “XALQASIMON”, “SHINASIMON”, “DARAXTSIMON” lar ko`proq tarqalgan tuzilishlar xisoblanadi.

Ierarxiya tarmog`i yuqori satxlarida ishonchlilikning yetarlicha yuqori ko`rsatkichlarini ta`minlash zaruriyatida “TO`LIQ BOG`LANISHLI” yoki “K - BOG`LANISHLI” tuzilishlari ishlatiladi. Yuqori ishonchlilik bo`yicha “ALMAZSIMON” tuzilishi ma`lumot uzatish tarmoqlarida xarakatdagi ob`ektlarni qurilishida qo`llaniladi.

1-rasm. Taqsimlangan tizimlar