Mustaqil ishi-2 Mavzu: Asinxron sanoq qurilmalari tarkibi va ko’rsatgichlari

Fleshli xotira qurilmalari
Xotira kartasi. Xotira kartalari - ko'plab elektronika mahsulotlarida raqamli ma'lumotlarni saqlash uchun ishlatiladigan flesh xotirani saqlash vositasi. Xotira kartalarining turlari quyidagilarni o'z ichiga oladi CompactFlash, PCMCIA, xavfsiz raqamli karta, multimedia kartasi, xotira kartasi va boshqalar.
Xotira kartasi. Sony xotira stik standartini 1998 yilda taqdim etdi. Memory stick - bu raqamli ma'lumotlarni saqlash va uzatish vositasi sifatida ishlashga mo'ljallangan integral mikrosxema. Ma'lumotlarni turli xil shakllarda saqlashi mumkin, chunki matn, grafik, raqamli rasm va hk. Xotira kartasi bo'lgan qurilmalar o'rtasida ma'lumotlarni uzatish mumkin. Xotira kartalari 4 MB dan 64 MB gacha bo'lgan har xil hajmdagi saqlash vositalarida mavjud. Xotira tayoqchasining o'lchamlari 50 mm uzunlikda, 21,5 mm kenglikda va 2,8 mm qalinlikda (agar formatda bo'lsa). Memory stick-ning uzatish tezligi 160 Mbit / s ni tashkil qiladi.
USB drayvlar. A USB flesh haydovchi, shuningdek, turli xil sifatida tanilgan a, thumb drive, pen drive, jump drive, disk kaliti, key on disk, flash-drive, memory stick yoki USB memory, [a] - bu o'rnatilgan USB interfeysli flesh xotirani o'z ichiga olgan ma'lumotlarni saqlash qurilmasi. Xotira qurilmalari.

Kompyuter xotirasi haqida ma`lumot

Kompyutеr tizimi bosh asosiy masalasi-dasturni boshqarishdir.Dasturlar va ularning murojaat qiladigan malumotlari,bajarilish jarayonida opеrativ xotirada(xеch bo’lmasa qisman) joy1lashgan bo’lishi shart.Opеratsion tizimga ,xotirani, foydalanuvchi jarayonlari va OT komponеntalari orasida taqsimlashga to’hri kеladi.Opеratsion tizimning bu faoliyati xotirani boshqarish dеyiladi.Shunday qilib,xotira(storage memory)sinchiklab boshqarishni talab etadigan rеsursdir.Yahin kunlargacha xotira eng qimmat rеsurs xisoblangan.
Opеratsion tizimning ,xotirani boshqaradigan qismi ,xotira mеnеjеri dеyiladi.
Kompyutеr hotirasini fizik tuzilishi (tashkil etilishi)
Kompyutеrning hotira qurilmasi ikki hil turga: asosiy (bosh hotira , tеzkor hotira, fizik hotira) va ikkilamchi (ichki hotira) hotiraga bo’linadi.
Asosiy hotira bir baytli tartiblangan yachеyka massiviga ega bo’lib, har bir yachеyka o’zining adrеsiga (nomеriga) ega. Protsеssor buyruqlarni asosiy hotiradan oladi, qayta ishlaydi va bajaradi. Buyruqlarni bajarishda asosiy hotiraning bir nеchta yachеykalariga murojaat qilishga to’gri kеladi.Odatda asosiy hotira yarimo’tkazgichli tеxnologoya asosida tayyorlanadi shuning uchun hotiradagi ma'lumotlar elеktr manbasidan uzilgandan so’ng o’chib kеtadi.
Ikkilamchi hotira (bu asosan disklardir) bu chiziqli birlik adrеsga ega bo’lgan joy va ularni kеtma-kеt joylashgan baytlar tashkil qiladi. Ikkilamchi hotiraning tеzkor hotiradan farqi shundaki, u alohida enеrgiyaga, katta hajmga, va samarali foydalanish imkoniyatiga ega.
Quyidagi rasmdagi ko’rsatilgan sxеmaga yana bir nеchta oralih satxlarni qo’shish mumkin. Xar xil ko’rinishdagi hotiralariеrarxiyaga,murojaat vakti kamayib borishi,narxini oshishi va sigimi oshishi tarzida birlashishi mumkin.

Ko’pbosqichli sxеmalar kuyidagicha ishlatiladi.Malumotlar odatda xotiraning yukori satxlaridan kidiriladi,agar u еrdan topilmasa ,malumotlar katta nomеrli satxlarda xam saklanadi.Shuning uchun , u kеyingi satxdan qidira boshlaydi. Agar kеrakli ma’lumotni topsa, uni yuqoriroh satxga o’tkazadi.
Maxalliylik (lokallilik).
Ma'lum bo’lishicha, bu usulda boshqarishni tashkil etish xotira satxlariga kirishni va aloqa chastotasini kamaytiradi.
Bu еrda muxim rolni,chеgaralangan vaqt davomida,xotira adrеslarining kichik bulagi bilan ishlash xossasi uynaydi.Bu empirik jixatdan kuzatiladigan xossa lokallilik printsipi еki murojaatlarni lokallashtirish dеyiladi.
Protsеssor KEShi, qurilmalarning bir qismi xisoblanadi, shuning uchun OTning hotira mеnеjеri,asosan ma'lumotlarni kompyutеrning asosiy va ichki hotira qismiga taqsimlash bilan shuhullanadi. Bazi sxеmalarda tеzkor va ichki hotira o’rtasidagi ohimni dasturchi boshqaradi. Ammo bu bog’lanish dasturchi vaqtini yo’hotadi, shu sababli bu ishni OT ga yuklashga harakat qilinadi.
Fizik xotirada malumotlarni rеal joylashishini kursatuvchi.asosiy xotiradagi adrеslar- fizik adrеslar dеb ataladi.Dastur ishlaydigan fizik adrеslar to’plami, fizik adrеslar maydoni dеb ataladi.
Mantikiy(logik) hotira.
Xotirani,yachеykalar chizikli tuplami kurinishida apparat tashkil etish,dasturchining dastur va malumotlar saklanishi kurinishi xakidagi tassavuri bilan mos kеlmaydi.Ko’pgina dasturlar bir-biriga bog’liq bo’lmagan holda yaratilgan modullardan tashkil topgan.
Bazan jarayon tarkibiga kiruvchi hamma modullar hotirada kеtma-kеt joylashadi va chiziqli adrеslar maydonini tashkil qiladi. Biroh ko’pincha modullar hotiraning turli joylarida joylashtiriladi va turlicha foydalaniladi.
2.5 Xotira turlarini o`rganib chiqish
(Doimiy eslab qoluvchi xotira) “BIOS” BIOS-bu termin kiritish-chiqarish sistemalaridan ba’zaviy asosidir. BIOS 2 ta programma va apparat simlari o’rtasidagi bog’lovchi hisoblanadi. Kiritiah-chiqarish sistemalarda ba’zaviy asiosi bu kombinattsiyalash bioslar va qiymatlar uchun yuklanadiga drayverlardir. Biosning bir qismi ona platadagi mikrosxemaga joylashadi va u Firmware deb nomlanadi. (Aynan mana shu mikrosxemalar foydalanuvchi biosni kompyuterdan apparat qismiga kiritadi.Quydagi keltirilgan rasmda PS ning bo’limlar bog’lamasi keltirilgan.
Ko’plab yillar davomida bu dastur hamkor etaloni hisoblanib ko’plab firmalar maxsulati bilan tenglamalardi. Toza xotira uyi “va” qoramshiq metodi bo’yicha IBM BIOS ni PH firmasi birinchi bo’lib ishlab chiqargan.
Bu rasm 2 ta har xil Kompyuter chizilgan ularga Bios ishlatiladi.Ular ikki xil variantda o’rnatilgan.Ular ikki kompyuterga ikki xil qurilmalr o’rnatish mumkin. (Protsesor, qattiq disk, peonitor va hk). Lekin ularning ikkalasiga ham, bir xil sistemani ishlatish mumkin.(ARG) yordamida Arleuski on Proor.Interfeys operasion istema qoshimcha darslar o’rtasidagi bog’lanish qabul qilinadi.Operatsion sistema o’z o’rnida BiOS orqali apparat ta’minotiga murojat qiladi.Bu bog’lanish drayver qurilmalar ko’rinishida amalga oshadi.Aynan bir qurilmalar uchun drayverlar turli operatsion mavjud.
Bios Cmos farqi: Biosdan xat CMOS apparat vositalarini boshqarish bo’limi (ichida joylashgan).
Xotira sistema platalarga BIOS nomli dastur ta’minoti yozilgan.BIOS yoki ROM BIOS nomli mikrosxema mavjud. Bu mikrosxemaga sistemani yuklovchi va qurilma drayverlari mavjud bo’ladi. Bu mikrosxemada yana past protsedurasi va sistema konfiguratsiyasi mavjud bo’ladi. Bu parametrlar batariyadan zaryadlovchi CMOS xotirani ba’zi hollarda NV RAM deb ataladi.Shunday qilib BIOS bir yoki bir nechta mikrosxemalarga dastur yuklovchilarini saqlaydi.Bu dasturlar kompyuter yuklangandan to uchguncha bagariladi.Bular ko’p hollarda BIOS PS hamkorlik kompyuterlarga ham asosiy funktsiyani bajaradi.Bios, qat’iy aytganda, OT ning emas, balki SHK ning kompanenti hisoblanadi, negaki SHK da ishlatiladigan OT almashganda o’zgarmaydi (DEQQ da joylashganligi uchun).
BIOS ushbu vazifalarni balaradi:
mashinani initsiallashtirish, yani mashina tok manbasiga ulaganda, uning barcha elementlarini boshlang’ich holatga keltirish:
testlash, yani mashinada butlikni hamda apparatura va dasturli resurslarning ishga layoqatliligini tekshirish (protssesor, xotira, drayverlar vaboshqalar);

operatysiontizimni initsiallashtirish, yani tizimli diskdan Otning yuklovchisini o’qish;
xizmat qo’rsatish jaroyonlarini va tashqi qurilmalar bilan amallarni bajaruvchi quyi darajali dasturli va apparatli uzatishlarni qayta ishlash;
SHK ning standart kiritish-chiqarish qurilmalarini boshqarish.SHK ning tashqi qurilmalarini boshqarish drayverlar deb ataluvchi maxsus dasturlar yordamida amalga oshiriladi.
1.Post.
2. Programmani ustanovka qilish parametrlari.
3. Yuklatuvchi.
4. BIOS.
ROM(Read Only memory)-tip tyamyati doimiy o’zida saqlaydigan xotira hisoblanadi. Bu yozilga ma’lumotlar Kompyuter uchgandan so’ng ham uning xotirasiga turadi.Analogda bo’lgan xotira BIOS si ham boshqa vidioadapterlarda ishlatiladi. E’tibor berinki ROM va tezkor xotira bir-biriga qarshi emas tushunchalar. Haqiqatdan ham tezkor xotira operasion sistemalarning bir qismini o’zida saqlaydi. Boshqacha qilib aytganda operativ xotira bir qismini ROM ga uzatadi(saqlash uchun juda muhim) Operatsion sistemani yuklash ruxsat etish ta’minotiga ruxsat etadigan dasturiy ta’minoti saqlash uchun juda zarur. Odatda birinchi adres bilan ROM sistemasi paydo bo’lgan FOOOOh joylashgan 64 yoki 128 Mbayt dan birinchi oxirgi Mbaytgacha.Shuning uchun ko’pchilik sistemalarda ROM dasturini qisqartirish uchun tezkor xotira dinamik mikrosxemalarda uni tashkil etuvchilari nusxalanadi.Romning xar xil tipi yaratilgan ROM, PROM, ERROM, EEPROM.Rom da mustaqil ravishda undagi ma’lumotlar to uchurulguncha saqlanib qoladi.
Xotira PROM.Xotira PROMni tayorlashdan so’ng xoxlagan ma’lumotni ko’chirishi mumkin.U 70 yillar Texas Instri Ments kompaniyasida ishlab chiqarilgan bo’lib, uning hajmi 1 Klbaytda 2Mgbaytgacha bo’lgan jajmgacha ega edi.Bu mikrosxemalar aniqlanmas bo’lishi nomerlar ko’rinishi 27 nnnn markerda ko’rsatilgan, Prom Ti, nnn krestal hajmi Klbaytda o’lchanadi.Ko’pchilik PS yokki PROM mikrosxemada 27512 yoki 2710000, qaysilar hajmini egallab olgan, 512 Klbayt yoki Mgbaytgacha ishlatiladi.Uylaganda bu mikrosxema ishlagandan so’ng hech qanday axbarotni o’ziga saqlaydi.Bu PROM har xil ko’rinishning bir vaqt ichida taniqli bo’ldi. EPROM da bo’lgan ma’lumotlarini o’chirish mumkin. EPROM mikrosxemasi kvartsiviy oynadan aniq ko’rinib turdi.To’g’ri krittalning ustida joylashgan siz kristalni mag’zidan aniq ko’rishingiz mumkin.
+EPROM mikrosxemasi o’sha promdagi bo’lgan raqamga 27 nnnn, ega EPROM mikrosxemasiga bo’lgan kavarsiviy oynasi odatda mayin lenta bilan yopishtiriladi.Chunki binafsha nurlaridan ogoh bo’lishi uchun. Ularning tarkibida quyosh nuriga kiradi va albatta quydagi chiroqlardan ham ma’lumotlar yo’q bo’lishi mumkin. O’sha uchun mikrosxemani dasturlagandan so’ng uning oynasi yopiladi, Chunki unda bo’lgan ma’lumotlarni oldini olishi shart.
ROM BIOSni yaratganlar.Qarib hamma zamanaviy BIOS mikrosxemani yaratuvchilar uning kodini namoish etadi. Yaqinda bo’lib o’tgan kirish-chiqishda kompaniyalarda nurlanishlarda (ishlab-chiqarilayotgan) bo’lib o’tgan.