Mustaqil ishi mavzu: Axborot tizimidagi ichki va tashqi tahdidlar

N.D.P.I. Pedagogika fakulteti Pedagpgika va Psixologiya ta’lim yo`nalishi 1-bosqich “A” guruh talabasi Ibragimova Shaxnozaning Milliy g`oya: O`zbekistonni rivojlantirish strategiyasi fanidan tayyorlagan

MUSTAQIL ISHI

Mavzu: Axborot tizimidagi ichki va tashqi tahdidlar

Reja: 1. Axborot xavfsizligini ta’minlash - davr talabi! 2.Axborot xavfsizligiga tahdidlar. 3. Ichki va tashqi tahdidlarning oldini olish choralari.

Kundan kunga insoniyatning axborotga, uni olish, foydalanish va tarqatishga bo`lgan ehtiyoji misilsiz suratlarda ortib borayapti. Ma’lumki axborotga nisbatan talab qanchalik kuchaysa, uni tarqatuvchilar ham mos ravishda ko`payishadi. Xosh tarqatilayotgan axborotlar uni qabul qilayotgan shaxslarning manfatiga mos kelayaptimi? Shaxs, jamiyat, davlatning axborot xavfsizligiga tahdidlar bo`lsa, uni oldini olish, undan muhofazalanish mumkinmi? Bu kabi savollar globallashuv jarayoni sharoitida eng muhim masalalardan biriga aylanib bormoqda. Ularni to`gri hal etish uchun esa axborot havfsizligi tushunchasini anglab olish va axborot xavfsizligini har tomonlama taminlash, xususan, huquqiy ta’minlash yo`llarini izlash lozim

Ma’lumki har qanday davlatning axborot resurslari uning iqtisodiy va harbiy salohiyatini belgilovchi omillardan biri hisoblanadi.

Ushbu resursdan samarali foydalanish Mamlakat havfsizligini va demokratik axborotlashgan jamiyatni muvofaqqiyatli shakillantirilishini ta’minlaydiBunday jamiyatda axborot almashinuvi tezligi yuksaladi, axborotlarni yig`ish, saqlash, qayta ishlash va ulardan foydalanish bo`yicha ilg`or axborot kommunikatsiyalar texnologiyalarini qo`llash keng ko`lamda amalga oshiriladi.

Joriy yilning 14-dekabr kuni bo`lib o`tgan Oliy Majlis palatalarining qo`shma majlisida O`zbekiston respublikasi Prezidenti Shavkar Mirziyoyev “Axborot kommunikatsiya texnologiyalar sohasi qanchalik rivoj topgani sari, uning avfzalligi va qulayliklaridan foydalanish bilan bir qatorda, butun mamlakatimizda axborot xavfsizligini ta’minlash eng dolzarb masalaga aylanib bormoqda”-degan fikrlarini bildirib, deputatlarning etiborini ushbu masalaga qaratdi.

Davlatning axborot xavfsizligini taminlash muammosi milliy havfsizlikni taminlashning asosiy va ajralmas qismi bo`lib, masalaning dolzarbligi, unga etibotni kuchaytirish, fuqarolarning axborot xavfsizligi borasidagi bilim va mas’uliyatini oshirish bugungi kun talabi ekanligini etirof etgan holda, 2016-yili 16-dekabr kuni O`zbekiston respublikasi iqtisodiyot vazirligida rajaga muvofiq “Axborot jamiyati va axborot texnologiyalar: voqelik, istiqbollari va axborot xavfsizligini taminlash” mavzusiga bag`ishlangan seminar tashkil etilgan edi.

Axborot xavfsizligi nima?

• Axborot xavfsizligini oddiy qilib tushuntiradigan bo`lsak, bu axborot munosabatlari subektlarining manfatlari muhofazasi deyish mumkin.
• Tahdid – xavfsizlikni muayyan ravishda buzishga qaratilgan harakat.

Oshkora va yashirin tahdidlar.

XXI asrga kelib axborot xurujining psixologik xuruj sifatida namoyon bo`lishi kuchaymoqda. Shuni yodda tutish joizki, axborot-psixologik xavfsizlik tushunchasi bevosita inson va jamiyat, shaxs va uning dahlsizligi, tarixiy va madaniy meroslarni asrash bilan bog`liq tushuncha hisoblanadi. Insonlar ongi va ruhiga tasir ko`rsatishning zamonaviy usullari axborot orqali amalga oshiriladi. Axborot orqali tasir radio, televedeniye, matbuot, internet kabi vositalar yordamida uzatilishi mumkin., bular orasida televedeniye eng tasirchan vosita hisoblanadi.

Texnika va texnologiya mana shunday yuqori darajada rivojlangan globallashuv jarayonida axborot-psixologik xavfsizlikka tahdidlar qanday manbalardan keladi?

Hozirda ilmiy-o`quv adabiyotlarida axborot-psixologik haxfsizlikka tahdidlarning va tahdid manbalarining tugal tasnifi mavjud ema. Bu esa muammoning yangiligi va murakkabligi bilan izohlanadi. Lekin bunday manbalar qatoridagi dastlabki o`rinni enternet va televedeniya egallaydi.