Mustaqil ishi mavzu: Axborot xavfsizligi. Login va parol qoyish. Reja

Login tushunchasi
  Login – shaxsning, o‘zini axborot kommunikatsiya tizimiga tanishtirish jarayonida qo‘llaniladigan belgilar ketma-ketligi bo‘lib, axborot kommunikatsiya tizimidan foydalanish huquqiga ega bo‘lish uchun foydalaniluvchining maxfiy bo‘lmagan qayd yozuvi hisoblanadi.
Parol tushunchasi



Parol – uning egasi haqiqiyligini aniqlash jarayonida tekshiruv axboroti sifatida ishlatiladigan belgilar ketma-ketligi. U kompyuter bilan muloqot boshlashdan oldin, unga klaviatura yoki identifikatsiya kartasi yordamida kiritiladigan harfli, raqamli yoki harfli-raqamli kod shaklidagi mahfiy so‘zdan iborat.

Ro‘yxatdan o‘tish tartibi.
 Ro‘yxatdan o‘tish– foydalanuvchilarni ro‘yxatga olish va ularga dasturlar va ma’lumotlarni ishlatishga huquq berish jarayoni. Ayrim veb-saytlar foydalanuvchilarga qo‘shimcha xizmatlarni olish va pullik xizmatlarga obuna bo‘lish uchun ro‘yxatdan o‘tishni, ya’ni o‘zi haqida ayrim ma’lumotlarni kiritishni (anketa to‘ldirishni) hamda login va parol olishni taklif qiladilar. Foydalanuvchi ro‘yxatdan o‘tgandan so‘ng tizimda unga qayd yozuvi (account) yaratiladi va unda foydalanuvchiga tegishli axborotlar saqlanadi.
Login va parolga ega bo‘lish shartlari.
 Biror shaxs o‘zining login va paroliga ega bo‘lishi uchun u birinchidan axborot kommunikatsiya tizimida ruyxatdan o‘tgan bo‘lishi kerak va shundan so‘ng u o‘z logini va parolini o‘zi hosil qilishi yoki tizim tomonidan berilgan login parolga ega bo‘lishi mumkin. Login va parollar ma’lum uzunlikdagi belgilar ketma-ketligidan tashkil topadi. Login va parollarning uzunligi va qiyinligi uning qanchalik xavfsizligini ya’ni buzib bo‘lmasligini ta’minlaydi.
TEST
1. Axborotni ruxsatsiz kirish, foydalanish, oshkor qilish, buzish, oʻzgartirish, tadqiq qilish, yozib olish yoki yoʻq qilishning oldini olish
A)login
B)parol
C)axborot xavfsizligi
2.Nima uchun yozishmalarni soxtalashtirish ishlari amalga oshirilgan
A) diplomatlar va harbiy rahbarlar maxfiy yozishmalarni himoya qilish
B)savdo ishlari uchun

C)t.j.y
3. Eramizdan avvalgi 50-yillarda shifrlash usuli uning maxfiy xabarlarini begonalar tomonidan oʻqilishiga yoʻl qoʻymaslik kim tomonidan ishlab chiqilgan

A) Yuliy Tsezar
B) Arximed
C) Sparta

4. Shaxsning, o‘zini axborot kommunikatsiya tizimiga tanishtirish jarayonida qo‘llaniladigan belgilar ketma-ketligi bu-

A) parol
B) login
C) elektron pochta
5. Egasi haqiqiyligini aniqlash jarayonida tekshiruv axboroti sifatida ishlatiladigan belgilar ketma-ketligi
A) parol
B) login
C) elektron pochta
6.Parolga nimalar kiritish mumkin
A) harfl
B) son
C) harfli, raqamli yoki harfli-raqamli kod shaklidagi mahfiy so‘z

7. „Maxfiy idora“ (inglizcha: Secret Office) qachon tashkil etilgan

A) 1635
B) 1653
C) 1701
8. Diplomatlarning yozishmalarini yashirin ravishda nusxalash amaliyoti tizimli xususiyati nma deb atalgan
A) qora kabinetlar
B) maxfiy kabinat
C) yashirin kabinet
9. Prussiya va Fransiya vazirlarining nechta xatini ochishga muvaffaq boʻlgan
A) 101
B) 75
C) 61

10. Vatan urushi paytida kimning buyruqlari va yozishmalarini dekodlash boʻlgan

A) Pavel Lvovich
B) Genrix I
C) Napoleon I
11. Axborot kommunikatsiya tizimidan foydalanish huquqiga ega bo‘lish uchun foydalaniluvchining maxfiy bo‘lmagan qayd yozuvi bu
A) login
B) parol
C) El.pochta
12. Biror shaxs o‘zining login va paroliga ega bo‘lishi uchun
A) elektron pochtasiga ega bo`lish kerak
B) shu shaxsning axborot kommunikatsiya tizimida ruyxatdan o‘tgan bo‘lishi kerak
C) bunday qilib bolmaydi

13. Foydalanuvchilarni ro‘yxatga olish va ularga dasturlar va ma’lumotlarni ishlatishga huquq berish jarayoni uchun-

A) ro‘yxatdan o‘tish kerak
B) parolga ega bo`lish kerak
C) loginga ega bo`ilsh kerak
14. (ingizcha: Information Security, shuningdek ingizcha: InfoSec) 
A)Royxatdan otish
B)Axborot xavfsizligi
C)T.j.y
15. Login bu
A) egasi haqiqiyligini aniqlash jarayonida tekshiruv
B) axborotni ruxsatsiz kirish, foydalanish, oshkor qilish, buzish, oʻzgartirish, tadqiq qilish, yozib olish yoki yoʻq qilishning oldini olish amaliyoti
C) shaxsning, o‘zini axborot kommunikatsiya tizimiga tanishtirish jarayonida qo‘llaniladigan belgilar ketma-ketligi

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
C	A	A	B	A	C	B	A	C	C	A	B	A	B	C