Mutaxassislarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti pedagogika va psixologiyasi

13.Yordam va g’amxo’rlikning muhimligi. Agarda og’ir vaziyat orqada 
qolgan bo’lsa, unda mutaxassislar yoki oila o’zlarini bo’sh qo’ymasliklari kerak. Eng 
yomoni orqada qolgan bo’lmasligi mumkin. Shunday bo’lishi ham mumkinki, 
depressiyaga uchragan odamlar o’z joniga qasd qilish arafasida o’zlarini harakat 
girdobiga tashlaydilar. Ular kimni xafa qilgan bo’lsalar, o’shalardan kechirim 
so’raydilar. Buni ko’rib siz xushyorlikni yo’qotib qo’yishingiz mumkin. Ularning bu 
ishlari o’zlarini halok qilishdan oldin hamma qarzlar va javobgarliklardan qutulishlari 
haqida guvohlik beradi. Haqiqatan ham ayrim suitsidentlar psixologik inqiroz 
boshlanganidan keyin uch oydan kechiktirmay o’z jonlariga qasd qiladilar. 
Ba’zida hayot tashvishlari bilan bo’lib, atrofdagilar suitsidga uringan shaxslar 
haqida unutib qo’yadilar. Taqdir haziliga ko’ra, ko’pchiligi noshud va omadsizlardir. 
Ko’pincha, ular ikki xil holatga duch keladilar: bir tomondan ular “aqli noqis”, ya’ni 
o’lishni xohlaydilar, boshqa tomondan – ular etarlicha ma’lumotga ega bo’lmaganlari 
uchun sifatli qilib bajara olmaydilar. Ular oila va jamiyatning xayrixohligini qidirib 
katta qiyinchiliklarni boshdan kechiradilar. 
Suitsidga olib keluvchi emotsional muammolar kamdan-kam to’liq hal bo’ladi, 
hattoki, yomoni ortda qolgandek tuyulsa ham. Shuning uchun to’liq konfidentsiallikni 
va’da qilish kerakmas. Yordam ko’rsatish bu butunlay sukut saqlashni anglatmaydi. 
Shuningdek, o’z joniga qasd qilish ehtimoli haqidagi signal bergan odam yordam 

---

97 
so’raydi. Shubhasiz, suitsidal odam to hayotga moslashmaguncha vaziyat 
yaxshilanmaydi. 
Voyaga etmaganlar bilan to’g’ridan-to’g’ri oshkora jamoat oldida 
suitsidal hodisalar haqida munozara qilish mumkin emas. Ko’p hollarda, 
bunday tadbirlarning ahamiyati katta (ota-onalar majlisi, sinf soatlari) –