Mutaxassislik terminlarining uch tilli lug’atini tuzish. 1-mavzu: kirish. Pedagogning kasbiy nutqi kasbiy madaniyatning tarkibiy qismi sifatida reja


Download 424.31 Kb.
bet20/95
Sana28.03.2023
Hajmi424.31 Kb.
#1302312
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   95
Bog'liq
17.MUTAXASSISLIK TERMINLARINING UCH TILLI LUG’ATINI TUZISH

Ilmiy uslubning turlari
Nutqning ilmiy uslubi turli xil (asosiy): ilmiy, ilmiy va texnikaviy (ishlab chiqarish-texnik), ilmiy-ma'rifiy, ilmiy-texnikaviy, ilmiy-ommabop, ilmiy-ommabop bilimlarga ega.
Yozma va og'zaki muloqot tarzida amalga oshirilgan ilmiy matnlar alohida-alohida bitilgan asarlar shaklida tuziladi, uning tarkibi janr qonunlariga bo'ysunadi. Ilmiy prose quyidagi janrlarni ajratish mumkin: monografiya, jurnalmaqola, ko'rib chiqing, darslik (Qo'llanma), ma'ruza, hisobot, axborot xabari (haqida konferentsiya, simpozium, kongress), og'zaki taqdimot (konferentsiyada, simpoziumda va boshqalarda) tezis, ilmiyhisob qaydnomasi. Ushbu janrlar bilan bog'liq boshlang'ich, ya'ni muallif birinchi marta yaratilgan. To ikkinchi darajali matnlar, ya'ni mavjud matnlar asosida tuzilgan matnlar quyidagilardir: insho, mavhum, mavhum, tezislar, mavhum. Ikkilamchi matnlarni tayyorlashda matnning hajmini kamaytirish uchun ma'lumotlar yiqildi.
O'quv va ilmiy nutqlar quyidagi janrlarda amalga oshiriladi: muloqot; javob (og'zaki javob, javobni tahlil qilish, javobni umumlashtirish, javob guruhlash); fikrlash; til misoli; tushuntirish (izoh-tushuntirish, tushuntirish-izohlash). Ta'lim va ilmiy subkulturaning turlari quyidagilar: ma'ruza, Seminarhisobot, kurs ishi, mavhum xabar.
Ilmiy uslub umuman o'ziga xos uslub haqida gapirish imkonini beradi, ma'lum bir fan (tabiiy, aniq, gumanitar) va janrlar jadvallarni o'rtasidagi farqlar tabiatning qat'i nazar namoyon umumiy xususiyatlari sonini, (monografiyalar, ilmiy maqolalar, qog'oz, kitoblarni, va hokazo. D) ega . Shu bilan birga, masalan, fizika, kimyo va matematika bo'yicha matnlar filologiya va tarix bo'yicha matnlardan sezilarli farq qiladi.
Ilmiy uslubning xususiyatlari
Ilmiy aloqa sohasi farqli o'laroq, fikrning aniq, mantiqiy va aniq ifodasidir. Ilm-fan sohasida asosiy fikrlash tarzi tushunchasi, fikrlash dinamikasi qat'iy mantiqiy ketma-ketlikda bir-birini ta'qib qilgan hukm va nashrlarda ifodalangan. Fikrlar qat'iyan isbotlanadi, fikrlashning mantiqiyligini ta'kidlaydi, yaqin o'zaro munosabatlarda tahlil va sintez. Natijada, ilmiy g'oyalar umumlashtirilgan va ajralmas xususiyatga ega. Ilmiy fikrning yakuniy kristallanish jarayoni tashqi ko'rinishdagi, ilmiy uslubdagi turli janrlarning og'zaki va yozma matnlarida, umumiy xususiyatlarga ega bo'lgan holda amalga oshiriladi. Umumiy ekzolinguistik xususiyatlarilmiy uslubi, uning uslublar xususiyatlari(kontseptuallik) va fikrlashning qat'iy mantiqiyligi bilan shartlangan.
1- mashq.Quyida berilgan so‘zlardan terminlarni ajratib yozing va ularni qaysi sohaga tegishli ekanligini aniqlang. Uslubiy betaraf so’zlarni toping.
Mashg‘ulot, dialog, matn, kesim, dastur, tenglama, fonema, unli, undosh, ko‘p qirrali, kredit, kitob, televizor, internet, uchburchak, vaziyat, pul, narx, qiymat, cheksizlik, kompyuter, magniy, integral, kislorod, algoritm, jadval, o‘lcham, suyuqlik, qirra, texnika, modda, natija, havo, suv, yoz, fasl, auditoriya, xona, bozor .

Download 424.31 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   95




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling