N. A. Egamberdieva
Download 11.72 Kb. Pdf ko'rish
|
download-edfiles-19468
|
' i \
* U I V k Q o v u n ch i m a d a n iy a tid a o id so p o l id ish la r. S k iflarn in g so p o l b u y u m la r i. Q o v u n ch i m a d an iy a tig a S irnob sa q la n a d ig a n id is h . o id sopol id ishlar. B udda hay kali. O q m a rm a r toshdan ishlangan. Sopol h a y k a lc h a (T c rra k o ta ). Budda haykali. B aktriy a ja n g c h is in in g boshi. O q sh ax o n q a l'a d a g i noyob topilm a. V a ra x sh a . O v sahnasining b ir qism i. V I-V III asrlar. A frosiyob d e v o riy s u r a ti. D evoriy s u r a t. D a lv a r z in te p a . S ta lu a r ko ’rin is h d a g i o sto d o n . S u g ’d o sto d o n i. Ishtixon. V II—V III a s rla r. O sto d o n . M u lla te p a . VI—V II a s rla r . S u g 'd o slo d o n i. Ishtixon. V ll-V III a s rla r. A ra b O la m a q b a ra si. S a m a r q a n d . T im q ish lo g ‘i. X a s r. K o’h n a Urganch. h ax rid d in R o /iy m a q b a ra si. X II asr. k o ‘h n a U rg a n ch . S u lto sh T e k e s h m a q b a ra si. X III a s r R a v o q . K o sh in p a rc h a la ri. I lu tlo liv n a q s h . M a d ra s a liu jra la ri. U abnti M alik. K a r v o n s a r o y . S a r d o b a . XI asr. K a r m a n a q ish lo g 'i. O q sa ro y . G o 'r i A m ir m a q b a ra s i. 1404-yil. S a m a rk a n d . R egiston m ay d o n i. S a m a r q a n d . A rx e o lo g ik to p ilm a n iu h o k a m asi. A rx e o lo g la r to p ilm a n i lahlil etish m o q d a . T a la l>a la r a rx e o lo g ik a m a liv o ld a . I a la b a la r arx eo lo g ik a m a liy o td a . Ivan III zamonida yakunlandi. U birlashgan davlatning poytaxti sifatida Moskvani tanladi va katta qurilish ishlarini boshlab yubordi. Kremlning ilgarigi qiyofasi o‘zgardi. U g ‘ishtdan qurildi. M inoralari to ‘rtburchak shaklda qilib ishlandi. M udofaa devorlaridagi shinaklar qaldirg‘och dumiga o‘xshatib ishlandi. Bu o ‘qchilarning bekinib turishi uchun qulay edi. Kreml yonida Uspenskiy va Blagoveshchinskiy ibodatxonalari qurildi. Ular hozirgacha saqlanib qolgan. Bu K rem lning hozirgi Kremldan farqi shundaki, ularning minoralarida m ezonalari boMmagan. Bu m ezonalar XVII asrda ishlangan. Bu davrda cherkovlar, qasrlar, ibodatxonalar, shaxsiy uylar M oskvada ishlab chiqarilgan g ‘ishtlar bilan mustahkam qilib qurilgan. Ularning ba’zilari bizning davrimizgacha etib kelgan. Ivan III yagona pul sistemasini joriy qiladi. O datda tangalarga M oskva suvoriysining rasmi tushurilgan. Lekin gullar zarb qilingan tangalar ham keng tarqalgan. Uning bir tomonida boychechak, ikkinchi tom onida atirgul surati boMgan. Ularda hech qanaqa yozuv boMmagan. Boshqa tangalarda esa, tatarcha yozuvda Ivan III ning nomi yoki M oskva so‘zi yozilgan. Umuman, o‘rta asrlar davrida yaratilgan m adaniyat to bugungi kungacha o ‘zining mahobatini saqlab turibdi. Vaqt o ‘tishi bilan ular milliy qadriyatlarga aylanib, xalqimizning milliy iftixoriga aylangan. 0 ‘rta asrlarda ijtimoiy-iqtisodiy hayot na faqat m adaniy, balki ilmiy jihatdan ham yuksaklarga ko‘tarilgan. Ulami bilish, qadrlash va asrash bugungi kunning dolzarb masalasidir. M avzuni m ustahkam lovchi sav o llar: 1. Slavyanlar to‘g‘risida maMumot bering? 2. Olonlar qaerlarda yashaganlar? 3. Kuydirilgan qabrlar kimlarga tegishli edi? 4. Kiev shahri qachon va qanday qurilgan? 5. Rus me’morchiligining o ‘ziga xos tomonlarini aniqlang? 6. Moskva shahridagi hozirgi Kreml qanday bunyod etilgan? Y odda tuting! 0 ‘rta a srla rd a Rossiya va E vropa • Rossiyaning qadimgi aholsi slavyanlar boMgan. • Mil.IX asrgacha Rossiyada ibtidoiy jam oa tuzumi hukmron boMgan. • Shaxarlar VII-IX asrlardan paydo boMa boshlagan. • Skif, sarmat va olonlar fors tilida so‘zlashganlar. • O lonlarning Kerch shahrida daxmalari topilgan. • Serkel shahriga xazarlar asos solgan. • G nyozdovodan slavyan yozusi topilgan. • K ievda shishasozlik ustaxonasi topilgan. • Sir v a hal berish usuli kashf etilgan. • B ogolyubov shaxri oq xarsang toshdan qurilgan. • Rus qabillarining chegaralari ayollaming chakka halqalari asosida aniqlangan. • M oskva 1147 yilda dastlab tilga olingan. • K rem lni dastlab Yuriy Dolgorukiy yog‘ochdan qurdirgan. • X V asr oxirlarida hozirgi Kreml bunyod etilgan. • M onom ax telpagi 0 ‘rta Osiyoda tikilgan. • D engi so ‘zi tanga so‘zidan olingan. • Ivan III yagona pul sistemasini joriy qildi. |
