N biologiya qaysi usul biologiyada chuqur sifatiy o’zgarishlarni vujudga kelishiga sabab bo’lgan omillarni organadi.? A tarixiy b tajriba c taqqoslash d kuzatish 2

Sen shunday yo’l tanlab maqsadga erishginki, bo’shqalar u yo’ldan yura olmasin !!!
9-sinf – 15 BIOLOGIYA 1. Qaysi gen (a) va xromosoma (b) kasalliklarida aqliy zaiflik kuzatiladi ? 1) sindaktiliya; 2) Klaynfelter sindromi; 3) albinizm 4) fenilketonuriya; 5) Daun sindromi; 6) Shershevisky-Terner sindromi A) a-4; b-5; B) a-1; b-2; C) a-3; b-6; D) a-4; b-6; 2. Daun sindromiga tegishli fikrlarni aniqlang. 1) faqat erkaklarda uchraydi; 2) qo’l oyoqlari uzun; 3) og’zi yarim ochiq; 4) bo’yi juda past; 5) ikkilamchi jinsiy belgilar ham sust namoyon bo’ladi; 6) jinsiy zaif; 7) badanda ayollarga o’xshash yog’ to’planishga moyil bo’ladi; 8) bepusht bo’ladi; A) 1,5,8 B) 2,3,7 C) 3,8 D) 3,4,6 3. Autosoma xromosoma hisobiga trisomik bo’lishi qaysi kasallikda kuzatiladi.? A) Klaynfelter sindromi B) Daun sindromi C) Shershevisky-Terner sindromi D) fenilketonuriya; 4. Kasallikga duchor bo’lgan shaxslarda jismoniy, aqliy va jinsiy jihatdan g’ayritabiiy o’zgarishlar paydo bo’ladi.? A) Klaynfelter sindromi B) Daun sindromi C) Shershevisky-Terner sindromi D) fenilketonuriya; 5. Shershevisky-Terner sindromiga tegishli ma’lumotlarni aniqlang. 1) erkaklar va ayollarda uchraydi; 2) xromosoma kasalligi; 3) xromosomalar soni 47 ta bo’ladi; 4) faqat erkaklarda uchraydi; 5) 5000 ta qizdan bittasida uchraydi; 6) xromosomalar soni 46 ta bo’ladi; 7) tuxumdon rivojlanmagan; 8) bo’yni qisqa; A) 1,2,5 B) 2,7,8 C) 2,4,6 D) 3,5,7 6. Aqliy zaiflik, miya shaklini buzilishi, 10000 ta boladan bittasida uchrashi qaysi kasallik belgilari xisoblanadi.? A) Klaynfelter sindromi B) Daun sindromi C) Shershevisky-Terner sindromi D) fenilketonuriya; 7. Daltonizm kasalligi genotipini aniqlang.(qiz) A) XªY B) aa C) XᴬXᴬ D) XªXª 8. Onaning farzand ko’rgan vaqtidagi yoshi 35-40 dan oshgan bo’lsa, kasal bolalar tug’ilish extimolligi 18-25 yoshdagi onalarga nisbatan 10 hissa ko’payadi-bu jarayo qaysi kasallik bilan bog’liq. A) Klaynfelter sindromi B) Daun sindromi C) Shershevisky-Terner sindromi D) fenilketonuriya; 9. Qiz xromosoma boyicha kasal lekin jinsiy xromosomalari XX bo’lsa, qiz qanday kasallikga uchragan.? A) Klaynfelter sindromi B) Daun sindromi C) Shershevisky-Terner sindromi D) Gemofiliya; 10. Odamdagi xromosoma soni kam (a) va barmoqlar soni ko’p (b) bo’lsa qanday kasallikga uchragan.? A) a- Shershevisky-Terner sindromi; b- braxidaktiliya B) a- Klaynfelter sindromi; b-polidaktiliya C) a- Shershevisky-Terner sindromi; b- polidaktiliya D) a-Daun sindromi; b-sindaktiliya; 11. Fenilalanin ajratib olish orqali davolanadigan kasallikni aniqlang. A) sindaktiliya B) fenilketonuriya C) gemofiliya; D) Daun sindromi 12. Seleksiya qanday ma’no anglatadi. ? A) tanlash B) ajratish C) nav D) o’stirish 13. Vavilov madaniy o’simliklarni kelib chiqish markazlarini nechtaga bo’lgan.? A) 5 B) 12 C) 7 D) 11 14. Rossiyada saqlanayotgan kolleksiya qancha namunani o’z ichiga oladi ? A) 10000 B) 320000 C) 1041 D) 1000 15. Janubiy Osiyo tropik markazi qaysi hududlarni o’z ichiga oladi ? 1) Eron-Afg’oniston; 2) Hindi-Xitoy; 3) Tayvan orollari; 4) tropik Hindiston; 5) Markaziy Xitoy; 6) Janubiy-Sharqiy Osiyo orollari; 7) kichik Osiyo; 8) Yaponiya; 9) Koreya; 10) O’rta Osiyo; A) 1,5,10 B) 3,7,9 C) 2,4,6 D) 4,5,8 16. Markaziy Amerika markazi qaysi o’simliklarni vatani hisoblanadi ? 1) kakao daraxti; 2) yovvoyi no’xat; 3) oshqovoq; 4) g’oza; 5) kartoshka; 6) qalampir; 7) tamaki; 8) makkajo’xori; 9) oq jo’xori; 10) loviya; A) 1,2,9,10 B) 4,5,6,7 C) 1,3,6,8 D) 2,4,8,10 17. Sholi (I) va tariq (II) o’simliklarini vatanini mos ravishda juftlang. 1) janubiy Osiyo tropik markazi; 2) janubiy Amerika markazi; 3) sharqiy Osiyo markazi; 4) markaziy Amerika 5) O’rta yer dengizi markazi 6) Efiopiya markazi; A) I-1; II-3; B) I-2; II-6; C) I-3; II-5; D) I-6; II-5; 18. Markaziy Amerika markaziga mansub bir yillik o’simliklar qaysi oilalarga mansub ekanligini mos ravishda aniqlang. 1) bug’doydoshlar; 2) ra’nodoshlar; 3) gulxayridoshlar; 4) qoqio’tdoshlar; 5) ituzumdoshlar; 6) burchoqdoshlar; 7) qovoqdoshlar; 8) karamdoshlar; A) 1,4,5,8 B) 2,3,6,7 C) 1,3,5,7 D) 2,4,6,8 19. 20 % ma’daniy o’simliklar vatani hisoblangan markaz qaysi hududlarni o’z ichiga oladi ? 1) Eron-Afg’oniston; 2) Hindi-Xitoy; 3) Tayvan orollari; 4) tropik Hindiston; 5) Markaziy Xitoy; 6) Janubiy-Sharqiy Osiyo orollari; 7) kichik Osiyo; 8) Yaponiya; 9) Koreya; 10) O’rta Osiyo; A) 1,5,10 B) 3,7,8 C) 2,4,6 D) 3,5,9 20. Kakao daraxti (a), zaytun daraxti (b) va kofe daraxti (c) vatanini mos ravishda juftlang. 1) O’rta yer dengizi; 2) Abissiya markazi; 3) Markaziy Amerika markazi; A) a-1; b-2; c-3; B) a-2; b-1; c-3; C) a-3; b-1; c-2; D) a-2; b-3; c-1; 21. O’rta yer dengizi markaziga mansub o’simliklarni hayotiy shakllarini aniqlang. 1) daraxt; 2) bir yillik; 3) buta; 4) ikki yillik; 5) yarim buta; 6) ko’p yillik; A) 1,3,5 B) 2,4,6 C) 1,4,6 D) 2,3,5 22. Bir markazga mansub o’simliklarni toping. A) g’oza,kofe daraxti,oshqovoq B) sabzi,bug’doy,zig’ir C) soya,shakarqamish D) tamaki,ananas,makkkajo’xori 23. Oq jo’xori,yovvoyi no’xat,banan ….. vatani hisoblanadi . Nuqtalar o’rnini to’ldiring. A) Abissiya B) O’rta yer dengizi C) Markaziy Amerika D) Janubiy Amerika 24. Quyidagi madaniy o’simliklarni qayerda tarqalish % larini o’z markazlari bilan juftlang. a) 11% b) 20% c) 14% d) 50% 1) Janubiy Osiyo; 2) Janubiy-g’arbiy Osiyo; 3) Sharqiy Osiyo ; 4) O’rta yer dengizi A) a-2; b-4; c-3; d-1; B) a-1; b-2; c-3; d-4; C) a-4; b-3; c-2; d-1; D) a-3; b-2; c-1; d-4; 25. Abissiyaga markaziga mansub o’simliklarni aniqlang. A) ananas, kartoshka,tamaki; B) kofe daraxti,arpa,oq jo’xori; C) zaytun daraxti,beda,karam; D) kakao daraxti,qalampir,loviya; 26. Quyidagi o’simliklarni o’z markazlari bilan juftlang. a) tariq; b) zig’ir; c) shakarqamish; 1) Janubiy Osiyo; 2) Janubiy-g’arbiy Osiyo; 3) Sharqiy Osiyo ; A) a-1; b-2; c-3; B) a-2; b-1; c-3; C) a-3; b-2; c-1; D) a-2; b-3; c-1; 27. Zambrug’lar tarkibida qancha % gacha oqsil moddasi to’planadi.? A) 100% B) 90% C) 40% D) 60% 28. “Yulduz”, “Samarqand” kabi navlari kim tomonidan yaratilgan ? A) O.Jalilov, N.Nazirov B) I.Abdurahmonov C) A.Musayev D) S.Mirahmedov 29. M.Mavloniy o’rgangan organizmlardan nima maqsadda foydalaniladi ? A) silos bostirishda,novvoychilikda B) chorvachilik, konservalar tayyorlashda C) novvoychilik, chorvachilik D) konservalar tayyorlashda, silos bostirishda 30. O’zbekiston florasini o’rganishda qaysi olim o’z shogirdlari bilan ilmiy tadqiqotlar olib bormoqda ? A) J.Musayev,A.Abdukarimov B) A.Muhammadiyev C) B.Toshmuhammedov D) K.Tojiboyev ISMINGIZ: ____________________________
9-sinf - 16 BIOLOGIYA 1. Yalpi tanlashdan yakka tanlashni farqini aniqlang. 1) o’simliklarda qimmatli navlar olinadi; 2) chetdan changlanuvchi o’simliklarga nisbatan qo’llanadi; 3) olingan nav genetik jihatdan bir xil bo’lmaydi; 4) toza liniyalar olinadi; 5) olingan nav genetik jihatdan bir xil bo’ladi; A) 1,4,5 B) 1,3 C) 3,5 D) 1,2,5 2. Yangi navlar yaratishda va o’zgaruvchanlik doirasini oshirishda necha xil usuldan foydalanadi.? A) 3 B) 5 C) 2 D) 4 3. G.D.Karpechenko chatishtirgan o’simliklarga xos hususiyatlarni aniqlang. 1) biri oddiy shingil ikkinchisi murakkab shingil topgul hosil qiladi; 2) rezavor meva hosil qiladi; 3) gullari to’g’ri; 4) ikkisi ham oddiy boshoq to’pgul hosil qiladi; 5) ikkisi ham karamdoshlarga mansub 6) ikkisida xam qozoq meva hosil bo’ladi; 7) kariotipi o’zaro teng bo’ladi; A) 1,6,7 B) 2,4,5 C) 3,5,7 D) 2,4,6 4. Tritikalega tegishli fikrlarni aniqlang. a) bug’doy va bug’doyiqni duragayi hisoblanadi; b) yuksak darajadagi oziq sifatiga ega; c) bir mavsumda 3-4 marta o’rib olinadi; d) bug’doy va javdar duragayi hisoblanadi; f) 300-450s/ga yashil massa beradi; A) a,c,f B) c,d,f C) a,b D) b,d 5. Kuchli ta’sir etuvchi omillar ta’sirida o’simliklarda mutatsiyalar olishi qaysi usul yordamida amalga oshadi.? A) sun’iy mutagenez B) duragaylash C) genetik injeneriya D) eksperimental poliploidiya 6. Tritikale qaysi usul yordamida olingan ? A) sun’iy mutagenez B) duragaylash C) genetik injeneriya D) eksperimental poliploidiya 7. Hayvonlarni tana tuzilishi, tana qismlarining o’zaro nisbati nima deb ataladi ? A) getrozis B) kleykovina C) eksterer D) sun’iy mutagenez 8. Askaniya rambulesiga xos xususiyatlarni aniqlang. 1) odamlar tomonidan yaratilgan nav; 2) chuvalchanglarni bir turi; 3) juft tuyoqli; 4) oshqozoni bir bo’lmali; 5) odamlarda parazitlik qiladi; 6) odamlar tomonidan yaratilgan zot; 7) issiq qonli sutemizuvchi; 8) bakteriyalar bilan simbioz yashaydi A) 2,5,8 B) 1,3,7 C) 3,6,7 D) 4,6,7 9. AN-402, Samarqand-3, Yulduz kabi navlar qaysi usul yordamida yaratilgan.? A) sun’iy mutagenez B) duragaylash C) genetik injeneriya D) eksperimental poliploidiya 10. Parafinda o’sadigan organizmga tegishli fikrni aniqlang. A) yadro,mitoxondriya, plastidalari qo’sh membranali; B) yadro shakllanmagan,halqasimon DNKga ega C) ko’payishida yadro saqlovchi bo’rtmacha paydo bo’ladi D) jinsiz bo’linish kuzatilmaydi 11. Viruslar ko’payishini to’xtatuvchi tuzilmani aniqlang. A) insulin B) inteneyron C) bakteriofag D) interferon 12. M.Mavloniy qaysi organizm ustida ish olib borgan.? A) achitqi zambrug’i B) xlorella C) xlomidomonada D) chorva mollari 13. Biologiyani biokimyo va endokrinologiya sohalarida ish olib borgan olimlarni aniqlang. 1) Zufarov; 2) Toshmuhammedov; 3) Azimov; 4) Tojiboyev; 5) Allanazorova; 6) To’raqulov; A) 1,5 B) 2,6 C) 3,4 D) 1,6 14. Samarqand-3 qaysi o’simlik navi hisoblanadi.? A) bug’doy B) g’oza C) kartoshka D) shaftoli 15. Quyidagi navlar orasida g’oza navi bo’lmaganlarini aniqlang. 1) Samarqand-3; 2) Sanzor; 3) Qirmizi; 4) Sulton; 5) Vatan; 6) Mang’it-2; 7) Qozi dastor; A) 1,5,7 B) 2,3,4 C) 2,5,7 D) 1,4,6 16. ,,Gen-nakout” usulida olinmagan navlarni aniqlang. 1) Porloq-3; 2) Mang’it-2; 3) Istiqlol-14; 4) Porloq-1 5) Umid; 6) Porloq-2; 7) Oqqorg;on-2; A) 1,4,6 B) 1,3,7 C) 3,5,7 D) 2,4,6 17. S.Raxmonqulov tomonidan yaratilgan g’oza navlarini aniqlang. a) Sulton; b) Mang’it-1; c) Mang’it-2; d) Porloq-3; f) Toshkent-3; g) Porloq-3; j) Toshkent-2; A) f,j B) b,d,g C) a,b D) a,c 18. Ikki urug’pallali,yonbargchali,ho’l meva hosil qiladigan,shakli o’zgargan novda hosil qiladigan navlarni aniqlang. 1) Qozi dastor; 2) Sohibi; 3) Qirmizi; 4) Farhod; 5) Nimrang; 6) Zarafshon; 7) Vatan; 8) Gultish; A) 2,3,8 B) 1,4,7 C) 2,5,7 D) 2,4,5 19. D.Abdukarimov tomonidan yaratilgan navga tegshli no’tog’ri bo’lmagan fikrlarni aniqlang. 1) kartoshkani Samarqand-3 navi hisoblanadi; 2) kartoshkani cho’ziq ertapishar navi; 3) u ituzumdoshlarga mansub; 4) mevasi tugunak hisoblanadi; 5) shingil to’pgul hosil qiladi; 6) bir yilda ikki marta hosil olish mumkin; A) 1,3 B) 2,4,5 C) 4,6 D) 3,6 20. G’ozani istiqbolli yangi navlarini aniqlang. 1) Porloq-4; 2) Buxoro-12; 3) Toshkent-3; 4) Omad; 5) Toshkent-1; 6) AN-402; 7) Namangan-39; A) 2,4,7 B) 3,5 C) 1,3,5 D) 4,6 21. Gajak to’pgul hosil qiladigan navlarni aniqlang a) Samarqand; b) Sanzor; c) Istiqlol-14; d) Nimrang; f) Ulug’bek-600;g) Farhod; h) Obidov; k) Samarqand-3 A) d,h,k B) b,f C) a,d D) c,g,k 22. Obidov (a) va Nimrang (b) ga tegishli fikrlarni aniqlang. 1) kartoshkani cho’ziq navi; 2) kartoshkani qizil navi; 3) kartoshkani kechpishar navi; 4) kartoshkani pushti navi; 5) kartoshkani o’rtapishar navi; 6) serhosil kartoshka navi A) a-1,4,5; b-1,2,6; B) a-1,2,3; b-1,4,5 C) a-1,4,6; b-2,5; D) a-2,5; b-1,4,6; 23. M.Mirzayev qilgan ishlarni aniqlang. A) G’ozani diqqatga sazovor navlarini yaratdi B) Kartoshkani ,,Samarqand “ navini yaratdi C) Meva va rezavorlarni 200 yaqin navini yaratdi D) ,,Gen-nakaut” usulida g’oza navlarini yaratdi 24. ,,Qirmizi”ga tegishli fikrlarni aniqlang. 1) qalqoncha to’pgul hosil qiladi; 2) mevasi ho’l; 3) shingil to’pgul hosil qiladi; 4) shakli o’zgargan novda hosil qiladi; 5) mevasi rezavor; 6) yonbargchali; A) 2,4,6 B) 1,2,6 C) 3,4,5 D) 2,3,6 25. Genetik injeneriya va biotexnologiya usullarini qo’llash orqali yaratilgan navlarni aniqlang a) Sulton; b) Mang’it-1; c) Mang’it-2; d) Porloq-3; f) Toshkent-3; g) Porloq-3; j) Toshkent-2; A) f,j B) d,g C) a,b D) a,c 26. Qalqoncha to’pgul hosil qiladigan, urug’ida zaharli modda saqlamaydigan navlarni aniqlang. 1) Qozidastor; 2) Zarafshon; 3) Farhod; 4) Qirmizi; 5) Sohibi 6) Targ’il 7) Vatan 8) Lola 9) Qizil olma A) 1,4,6 B) 2,3,7 C) 3,4,9 D) 5,8,9 27. ,,Omad”ga tegishli fikrni aniqlang. A) g’ozani diqqatga sazovor navi; B) g’ozani istiqbolli navi; C) shaftoli navi; D) g’ozani viltga chidamli navi; 28. Fermer xo’jakliklarida ,,gen-nakout” usulida qaysi o’simlik navlari olinmoqda.? 1) bug’doy; 2) olma; 3) kartoshka; 4) anor; 5) shaftoli; 6) chilonjiyda; 7) majnuntol; 8) uzum; A) 1,2,6,8; B) 3,5,7 C) 3,4,8 D) 1,3,6,7 29. O’zbekistonda yaratilgan yuragi to’rt kamerali, issiqqonli bo’lgan,oshqozoni va tuyoqlari toq bo’ladigan zotni aniqlang. A) qorabayr B) busheyev C) axaltaka D) Kostroma 30. Quyidagilar orasidan kambiyga ega bo’lmaganlarini aniqlang. A) Sanzor; Ulug’bek-600 B) Toshkent-1; C) Toshkent-3 D),,Nimrang” ISMINGIZ: ________________________________