N. K. Ramazonova kadrlar bilan ishlashni tashkil


Mеhnat nizosini hal qilib bеrishni so‘rab sudga murojaat etish


Download 0.77 Mb.
Pdf ko'rish
bet34/41
Sana23.09.2023
Hajmi0.77 Mb.
#1685146
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   41
Bog'liq
N. K. Ramazonova kadrlar bilan ishlashni tashkil

Mеhnat nizosini hal qilib bеrishni so‘rab sudga murojaat etish 
muddati. Mеhnat nizosini hal etish to‘g‘risidagi ariza sudga xo-
dim o‘z huquqlari buzilganligini bilgan yoki bilishi lozim bo‘lgan 
kundan e’tiboran uch oy muddat ichida, ishdan bo‘shatilganlik 
to‘g‘risidagi ishlar yuzasidan esa ishdan bo‘shatilganlik 
to‘g‘risidagi buyruqning ko‘chirma nusxasi olingan yoki mеhnat 
daftarchasi olingan kundan e’tiboran bir oylik muddat ichida 
topshiriladi.
Pul talabnomalari yuzasidan chiqariladigan qarorlar-
da summaning miqdori aniq ko‘rsatilishi zarur. Mehnat nizo-
larini ko‘ruvchi komissiyada kasaba uyushmasi komiteti bilan 
ma’muriyat vakillari nizoli masalani ko‘rishda bir bitimga ke-
la olmasalar, xodim komissiya majlisi bayonidan ko‘chirma top-
shirilgan kundan boshlab 10 kunlik muddat ichida kasaba uyush-
masining mahalliy komitetiga ariza bilan murojaat qilishga haqli. 
Qonunga ko‘ra ma’muriyat mehnat nizolarini ko‘ruvchi komis-
siyaning qarori ustidan kasaba uyushmasi komitetiga shiko yat 
qilish huquqiga ega emas, xodimning ariza berishi muddati-
ni o‘tkazib yuborganligi keyinchalik undan ariza qabul qilishni 
rad etish uchun asos bo‘la olmaydi. Kasaba uyushmasi komiteti 
mehnat jamoasining ariza va shikoyatlarini manfaatdor xodim-
lar ishtirokida 10 kun ichida ko‘rib chiqishlari lozim. Nizolar-


110
ni hal qi lish vaqtida bor material bilan atroflicha tanishiladi, 
ishga kerakli dalillar so‘rab olinadi, guvoh ekspertlar chaqirila-
di, masala yuzasidan qaror qabul qilinadi va taraflar 3 kun ichi-
da tanishtiriladi, qarordan norozi tomon qarorni olgan kundan 
boshlab 10 kunlik muddat ichida tuman xalq sudiga murojaat 
qilishi mumkin.
Yakka mehnat nizolari. Mehnat nizolari komissiyalari tomo-
nidan, mehnat kodeksining 269-moddasida ko‘rsatilgan nizolar 
bundan mustasno. Tuman sudlari tomonidan ko‘rib chiqiladi. Xo-
dim mehnat nizosini hal qilish uchun o‘z xohishiga ko‘ra, komis-
siyaga bevosita sudga murojaat etishga haqlidir.
Yakka mehnat nizolarini ko‘rib chiqish tartibi mehnat kodek-
si bilan tartibga solinadi, mehnat nizolariga doir ishlarni tuman 
sudlarida ko‘rib chiqish tartibi esa bundan tashqari O‘zbekiston 
Respublikasi Fuqarolik-protsessual kodeksi bilan ham belgilana-
di.
Quyidagilar mehnat nizosini ko‘rish haqidagi ariza bilan sud-
ga murojaat qilish huquqiga egadirlar:
1) xodim, kasaba uyushmasi yoki xodimlarning boshqa 
vakillari;
2) mehnatning huquq bo‘yicha inspektori;
3) ish beruvchi, mehnat nizolari komissiyasining qaroriga ro-
zi bo‘lmagan taqdirda, shuningdek, unga xodim tomonidan yet-
kazilgan zararni qoplash haqidagi nizolar bo‘yicha;
4) prokuror, Mehnat nizolari quyidagi hollarda bevosita tu-
man sudlarida ko‘rib chiqiladi:
– agar xodimning ish joyida mehnat nizolari komissiyasi tu-
zilmagan bo‘lsa;
– ular mehnat shartnomasini bekor qilish asoslaridan qat’i 
na zar ishga tiklash to‘g‘risida mehnat shartnomasini bekor qilish 
vaqti va asoslari ta’rifini o‘zgartirish to‘g‘risida majburiy progul 
yoki kam haq to‘lanadigan ishni bajargan vaqt uchun haq to‘lashga 
doir bo‘lsa;
– ular xodim tomonidan ish beruvchiga yetkazilgan zararlar 
to‘lanishi haqida bo‘lsa;
– ular Mehnat kodeksining 78-moddasining 2-qismida na-
zarda tutilgan hollarda ishga qabul qilish rad etilgani haqida;


111
– ular ish beruvchi va kasaba uyushmasi yoki xodimlarning 
boshqa vakillik organi bilan oldindan kelishib hal etilgan masala-
lar yuzasidan kelib chiqqan bo‘lsa.
Mehnat nizosi mehnat nizolari komissiyalarida ko‘rilmagan 
degan vaj bilan xodimning arizasini ko‘rib chiqishni rad etish-
ga qo‘yilmaydi.
Jamoalarga doir mehnat nizolari – bu ish beruvchi va xodim-
lar jamoalari o‘rtasida mehnatning yangi shartlarini belgilash va 
mavjud shartlarini o‘zgartirish jamoa shartnomalari va kelishuv-
larini tuzish o‘zgartirish va bajarish yuzasidan kelib chiqqan ke-
lishmovchiliklardir. Mehnatning yangi shartlarini belgilash yoki 
mavjud shartlarini o‘zgartirish xususida jamoalarga doir mehnat 
nizolarini hal etish tartibi qonun bilan belgilab qo‘yiladi. Ush-
bu moddaning 3-qismida aytib o‘tilgan ishlarni sudlarda ko‘rib 
chiqish hamda sudlarning qarorlarini ijro etish vaqtida mehnat 
kodeksida yakka mehnat nizolari uchun belgilangan tegishli qoi-
dalar va muddatlar qo‘llaniladi.
Test
1. Mehnat nizolarini qaysi organ ko‘rib chiqadi?
A) korxona, muassasa komissiyalari
B) kasaba uyushmasi komitetlari
C) tuman (shahar) sudlari 
D) A, B, C
2. Kasaba uyushmasi komiteti mehnat jamoasining ariza va 
shikoyatlarini manfaatdor xodimlar ishtirokida qancha muddat 
ichida ko‘rib chiqishlari lozim?
A) 3 kun
B) 10 kun
C) bir oy 
D) uch oy
3. Nizolarni hal qilish yakunida nizoli masala yuzasidan qa-
ror qabul qilinadi va taraflar qancha muddat ichida tanishtirila-
di?
A) 3 kun


112
B) 10 kun
C) bir oy 
D) uch oy
1
2
3
D
B
A

Download 0.77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   41




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling