N. U. Arabov I f. d, professor

Ommaviy marketingni yakkama-yakka tartibdagi marketing
bilan taqqoslash

Ommaviy market- ing	Yakkama yakka marketing
O'rtacha mijoz	Yagona mijoz
Xaridor noma- lumligi	Xaridorning tavsifi
Standart mahsulot	Maxsus marketing taklifi
Ommaviy ishlab chiqarish	Maxsus ishlab chiqarish
Ommaviy tarqalishi	Individual taqsimlash
Ommaviy reklama	Individual murojaat
Ommaviy oldinga siljish	Individual imtiyozlar
Bir tomonlama	Ikki tomonlama murojaatlar
Keng miqyosli iqtisodiyot	Maqsadli iqtisodiyot
Bozor ulushi	Xaridor ulushi
Barcha xaridorlar	Daromad oluvchilar
Xaridorlarni jalb qilish	Xaridorlarni ushlab turish

Tarqatish kanallarining qisqarishiga sabab firmalar uchun an’anaviy ravishda oraliq mutaxassislar tomonidan bajariladigan funksiyalarni qabul qilish imkoniyati mavjud, chunki Internet iste’molchilar bilan o‘zaro munosabatda bo‘lishning samaraliroq qobiliyatiga ega va shu bilan birga iste’molchilar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni kuzatishga imkon beradi.
Alohida holat bu elektron shaklda yetkazib berilishi mumkin bo‘lgan mahsulotlar va xizmatlardir. Shu bilan birga, yetkazib ber- ish yo‘nalishi imkon qadar kamayadi. Elektron usul ko‘ngilochar sanoatning raqamli mahsulotlarini (filmlar, videolar, musiqa, jurnallar, gazetalar va boshqalar), ma’lumot, o‘quv vositalarini et- kazib berish uchun keng qo‘llaniladi va dasturiy ta’minotni ishlab chiqish va yetkazib berish bilan shug‘ullanadigan kompaniyalar tomonidan samarali qo‘llaniladi.
( <♦ O‘z-o‘zini tekshirish savollari)

1. 
   nternet-marketing qachon paydo bo‘lgan va kelib chiqish sabablari nimalardan iborat?
   

2. 
   Internet-marketing tushunchasini ochib bering.
   
3. 
   Internet-marketingning ob’ekti va predmeti nima?
   
4. 
   Internet-marketingning asosiy majmualarining ma’nosi.
   
5. 
   Konvergensiya jarayoni nimadan iborat?
   
6. 
   Internet-marketingning xususiyatlari va afzalliklarini aniqlang.
   
7. 
   Ommaviy marketing va yakkama-yakka marketingni qiyo- siy tavsiflab bering.
   

2. 
   Internet-marketing strategiyasi
   
   1. 
      Marketing tadqiqotlari - turlari va usullari
      

Marketing faoliyati samaradorligini tahlil qilish, re- jalashtirish, amalga oshirish va monitoring qilish jarayonida atro- fdagi marketing muhiti va korxonaning ichki muhiti to‘g‘risida turli xil ma’lumotlar talab etiladi.
Marketing tadqiqoti - bu marketing faoliyatining turli jabhalari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni muntazam ravishda to‘plash, tahlil qilish va namoyish qilish bilan bog‘liq faoliyat.
Marketing tadqiqoti - bu axborot orqali korxonani bozorlar, iste’molchilar, raqobatchilar, tashqi marketing muhitining barcha elementlari bilan bog‘laydigan funktsiya.
Zamonaviy, foydali va to‘liq ma’lumot kompaniyaga
quyidagi imkoniyatlarni beradi:

• 
  moliyaviy xavf va korxona obro'siga putur yetkazadigan xavfni kamaytirish;
  
• 
  raqobatdosh ustunliklarga ega bo‘lish;
  
• 
  marketing muhitini kuzatib borish;
  
• 
  strategiyani muvofiqlashtirish;
  
• 
  ish faoliyatini baholash;
  
• 
  menejerlarning sezgilarini kuchaytirish.
  

Kompaniya marketing tadqiqotlarini mustaqil ravishda yoki marketing bo‘limi yoki ihtisoslashtirilgan tashkilotlar tomonidan olib boradi.
Marketing tadqiqotlarining odatiy turlari:

• 
  Market bozor xususiyatlarini o'rganish;
  
• 
  Market bozorning imkoniyatlarini o'lchash;
  
• 
  Korxonalarning bozordagi ulushlarni o‘rtasida taqsimlan- ishini tahlil qilish;
  
• 
  Savdo tahlili;
  
• 
  Tadbirkorlik faoliyati tendentsiyalarini o‘rganish;
  
• 
  Raqobatchilarning mahsulotlarini o‘rganish;
  
• 
  Yangi mahsulotga va uning hajmiga bo‘lgan munosabatni o‘rganish;
  
• 
  Talab va narxlarni uzoq muddatli bashoratlash;
  
• 
  Raqobatchilarning narx siyosatini o‘rganish va boshqalar.