N. U. Arabov I f. d, professor

G2C modeli ( Government - to -Consumer,Hukumat - Iste’molchiga )
Ushbu model davlat organlari va iste’molchilarning o‘zaro munosabatlarini o‘z ichiga oladi. Masalan: soliq sohasi.
G2C (hukumat - fuqarolar uchun) - elektron xizmatlardan foydalanish orqali hukumat va fuqarolar o‘rtasidagi munosabatlar kategoriyasi.
Ushbu xizmatlar orqali:

• 
  soliqlarni, litsenziyalarni, chiptalarni, pasportlarni, jarima- larni to‘lash;
  
• 
  ruxsat berish uchun qurilish rejasini yuborish;
  
• 
  har qanday tadbirlarga, loyihalarga homiylik qilish uchun ro‘yxatdan o‘tish;
  
• 
  oldindan to‘ldirilgan shakllarni olish;
  
• 
  fuqaro soliq va yig‘imlar to‘laydigan har qanday
  

obyektlarning holati to‘g‘risida hisobot va hokazo.
Ushbu aloqalar sof tijorat emas, chunki G2C toifasiga axbo- rot xizmatlari ham kiradi, masalan, bunday xizmatlar orqali :

• 
  Ochiq yig'ilishlar, tadbirlar o'tkaziladigan joylar va kun tartibi to‘g‘risida ma’lumot olish;
  
• 
  davlat ta’lim muassasalari to‘g‘risida;
  
• 
  ma’lumot, masalan, sayyohlik hududlari va boshqalar.
  

G2G modeli ( Government - to - Government, Hukumat - Hukumatga )
Bunday o‘zaro aloqa, avvalambor, davlat hokimiyatida el- ektron hujjat aylanishini tashkil qilishni o‘z ichiga oladi.
Bu vazifalar :

1. 
   .Texnik yoki texnologik yordam ko‘rinishda:
   

• 
  Barcha hukumat organlarini axborot-kommunikatsion texnologiyalari (AKT) bilan mahalliy elektron tarmog‘iga ulanish;
  
• 
  Hukumat axborot-telekommunikatsiya tizimlarda interfaol- likni ta’minlash;
  
• 
  Davlat kompyuter axborot tizimlarida o‘zaro ta’sirni ta’minlash;
  
• 
  Axborot jarayonlari va protseduralarini maksimal darajada birlashtirish;
  
• 
  Har doim va barcha organlar tomonidan elektron hujjat aylanishining qonuniy vositasi sifatida elektron raqamli imzolarni ishlatish;
  
• 
  To‘plangan ma’lumotlarni yig‘ish, qayta ishlash va saqlash uchun mavjud tizimlardan maksimal darajada foydalanish;
  
• 
  Axborotni himoya qilish choralari, filtrlash usullari va che- klangan kirish huquqiga ega qonunga muvofiq tan olingan ma’lumotlarning tarqalishini oldini olish.
  

2.