N u q ta b ilan birlashtirib L id vektori an iq la n a d I. I q

1 3 .4 . Asinxron m otorning ish xarakteristikalari
U, = const va f, = const shartlar t a ’m in la n g a n ho ld a rotorning 
aylanish chastotasi n, sirpanishi s, stato r tok i I,,' foydali m o m en ti M 2, 
q u w a t koeffitsienti cos
9
va F IK r\ larni valdagi yuk (foydali q u w a t)
P, ni o ‘zgartirib olingan n, s, I,, M
2
, coS
9
, r\ = f ( P 2) bogMiqlikka 
asinxron m o to rn in g ish xarakteristikalari deyiladi (13.4-rasm ).
169

---

I3.4-rasm. 
Q u w a ti 5 0 к W, 2 2 0 /3 8 0 V, 1 4 7 0 a y l./m in
bo/gan
qisqa tutashgan rotorli asinxron motorning ish xarakteristikalari.
M o to rn in g validagi yuk oshishi bilan sirpanish s o ‘sib boradi. 
N o m in al yuklam ada sirpanish sN = 1,5+5% ni tashkil qiladi. R otorning 
aylanish chastotasi (11.1,a) d an quyidagiga teng boMadi:
n
= /?, • (l - s ) = 6 0 / J ' 0 ” s У P • 
(13.3)
Y uklam a oshishi bilan sirpanish 
5
ortadi, natijada rotorning aylanish 
chastotasi n biroz kam ayadi. Asinxron m o to rn in g n o m in al yuk bilan 
ishlagandagi foydali m o m en ti:
M 2N = 9,55-P2N / n N , 
[ N m J .
(13.4)
Agarda n = const boMganda M , = Д Р 2) bogManishninggrafigi deyarli 
t o ‘g ‘ri chiziq boMardi. Lekin y u klam a ortishi bilan n biroz kam ayadi, 
shu sababli y u k lam aning ortishi bilan m o m e n t M , foydali q u w a t P
2
ga 
q a ra g a n d a tezroq o ‘sadi va u n in g o ‘zgarishi yuqoriga o g ‘g an egri 
ch iziq d an iborat boMadi.
M o to rn in g validagi yuk oshishi bilan stato r toki I , ning aktiv tashkil 
etuvchisi oshib boradi. K uchlanish U , = const boMganligidan to k 1, 
ning reaktiv tashkil etuvchisi I | r esa bir xilda qoladi. S h u n in g u c h u n
ham turli yuklam alarda m o to rn in g m agnit oqim i deyarli o ‘zgarmaydi. 
Shu sababli I, = f  ( P 2) bogManish deyarli bir xilda qoladi.

---

M o to r kichik yuk bilan ishlaganda s ta to r toki tarkibidagi reaktiv 
to k , aktiv tashkil etu v ch isig a n is b a ta n k a tta boMadi. S hu sababli 
m o to rn in g q u w a t koeffitsienti kichik ( 0 ,
14
-
0
,
2
) boMadi. Y uklam aning 
o rtis h i b ila n to k n i n g aktiv tashkil e tu v c h is i o r t a b o ra d i. B u n d a 
kuchlanish U, va m o to r toki I, vektorlari orasidagi burchak kichiklashib, 
coscp esa o ‘sib b o ra d i. M o to rn in g validagi yuk n o m in a l q iym atga 
y a q in la s h g a n d a cosq>( k atta q iy m a tg a e r is h a d i (cos(p,= 
0
,
84
-
0
,
8 5
). 
Y uklam an in g y a n a d a ortishi natijasida ro to rn in g aylanish chastotasi n 
kam ayadi, sirpanish s va rotorning induktiv qarshiligi x
2
lar ortishi 
tufayli cosq>, biroz kamayadi.