N. X. Ermatov, B. Y. Nomozov, D. G’. Azizova, M. X. Ashurov, A. I. Abdirazakov, R. S. Bekjonov

a) ∆P-Q koordinatasidagi ID 
b) ∆P/Q-Q koordinatasidagi ID 
Ordinata o‗qidan kesib o‗tuvchi a kesmasi quyidagi ko‗rinishda bo‗lishi 
mumkin. 

---

96 
 
 
 
 
 
 
 
(7.27.) 
Bu erda r
qkel
=r
q
•e
-(C
1
+C
2
)
, (C
1
va C
2
– nomukammal quduqning ochilish 
xarakteri va darajasi bo‗yicha filtratsiya qarshiligi). 
∆P/Q o‗qini kesib o‗tadigan a kesmasi bo‗yicha qatlamning o‗tkazuvchanligi 
va gidroo‗tkazuvchanligi aniqlanadi:
 
 
 
 
 
 
 
 
 
(7.28.) 
 
 
 
 
 
 
 
(7.29.)
b koeffitsienti esa quduq tubi konstruksiyasiga bog‗liq. 
Mukammal quduqlar uchun: 
 
 
 
 
 
 
 
 
(7.30.) 
Bu erda d
ef
– qumtoshning effektiv diametri; k – o‗tkazuvchanlik koeffitsienti 
mkm
2
; γ – zichlik, g/sm
3
; f – quduq tubi ochilish maydoni. 
Nomukammal quduqlar uchun:
 
 
 
 
 
 
 
 
(7.31.) 
bu erda f – perforatsiya teshiklarning umumiy maydoni; 
D – perforatsiya teshiklari diametri; ε – o‗q yoki zaryadning qatlamga kirish 
koeffitsienti 0,15< ε <0,4 (Shurov grafigiga ko‗ra 0,4 – o‗qning qatlamga kirish 
chuqurligini hisobga olmaganda; 0,15 – o‗qning qatlamga kirish chuqurligi hisobga 
olinganda). 
Agar yoriqli kollektorlar ochilgan quduqlar tadqiqot qilinayotgan bo‗lsa 
(ya‘ni Q→∆P koordinatalarda ishlangan ID qiyshayishi) qatlam deformatsiyasi bilan 
yoki bir vaqtda deformatsiya va filtratsiyaning chiziqli qonunini buzilishi bo‗yicha 
aniqlanadi, unda bu tadqiqot ma‘lumotlarini inersiya kuchlari hisobiga filtratsiyaning 
chiziqli qonunining buzilishi hamda deformatsiyani hisobga oluvchi formula bilan 
ishlanadi. 

---

97 
Qatlamda gazneft aralashmalari filtratsiya jarayonida qonunga muvofiq 
kattalik o‗zgaruvchan va depressiyaga bog‗liq bo‗ladi. Agar IDni ishlashda bir fazali 
suyuqlik filtratsiyasi uchun quduq tubi bosimi har xil bo‗lsa, neft qudug‗i uchun 
fazali gidroo‗tkazuvchanlik va o‗tkazuvchanlik bo‗yicha ID ishlanadi. 
Biroq qatlamning gidroo‗tkazuvchanligiga aloqador holda kollektorning fizik 
o‗tkazuvchanligini bilish zarur bo‗ladi. Buning uchun S.A.Xristianovichning 
yordamchi funksiyasini qo‗llash asosida tadqiqot natijalarini qayta ishlash usulidan 
foydalaniladi. Bunda qatlamda erigan gaz ajralishining hajmiy koeffitsienti, neftning 
qovushqoqligi va suyuqlikning fazali o‗tkazuvchanligini hisobga olgan holda hajmiy 
bosimga ega bo‗ladi.
Qatlamda gazlashgan neftning (P