N. X. Ermatov, B. Y. Nomozov, D. G’. Azizova, M. X. Ashurov, A. I. Abdirazakov, R. S. Bekjonov

 
7.9–rasm. 
Karotaj 
diagrammasi (a) kesimi va oqimi 
profili (b) rejimlardan birida 
olingan 
chuqurlik 
debitometri 
ma‘lumoti bo‗yicha
 
7.5. Quduqlarni barqarorlashmagan rejimda tadqiqot qilish 
(quduq tubida bosimning egri tiklanishi) 
Qatlam parametrlari va quduqlarni bu uslubda tadqiqot qilish – quduqni 
to‗xtatilgach yoki ishga tushirilgach qatlamdagi bosimni tiklanish jarayoni 
o‗rganishga asoslangan. 
Bosim tiklanish (tushish) usuli bilan favvora, chuqurlik nasosi (MQCHEN 
yoki SHCHN), davriy ishlatilayotgan, p‘ezometrik hamda haydovchi quduqlar 
tadqiqot qilinishi mumkin. Bosim o‗zgarishi bevosita quduq tubida o‗zgartirilayotgan 
rejim bo‗yicha kuzatib boriladi. Quduq yopishgach (ustki qismida) neft oqimini qayd 
qilib borish uchun quduq ustida quvur (trubniy) va quvur orti (zatrubniy) qismlaridagi 
bosim o‗zgarishi kuzatib boriladi.
To‗xtatilgan quduq tubida bosim o‗zgarishining aniqligini (yoki debitning 
o‗zgarishini) quduq tubi zonasida (tabiiy gaz mavjud bo‗lmaganda) quyidagi 
tenglama bilan ifodalanadi:
 
 
 
(7.34.) 
Bu erda ∆q – quduq debitining qatlam sharoitida o‗zgarishi;

---

99 
P(t) – quduq tubidagi bosim;
P
qt
– rejim o‗zgartirilgunga qadar quduq tubi bosimi;
χ – tekshirilayotgan quduqda qatlam p‘ezoo‗tkazuvchanlik koeffitsienti;
r
qkel
– quduqning nomukammalligini hisobga oluvchi keltirilgan radiusi;
t – quduqning rejimi o‗zgartirilgandan keyingi vaqt.
YUqoridagi tenglikni quyidagi ko‗rinishga keltirish mumkin. 
 
 
 
 .