Namangan davlat universiteti filologiya fakulteti
YAKUNIY BAHOLASH UCHUN YOZMA ISH SAVOLLARI
Download 0.93 Mb.
|
Ўзбек тилшунослиги тарихи MAJMUA (3)
|
YAKUNIY BAHOLASH UCHUN YOZMA ISH SAVOLLARI
1 – variant Forobiyning lingvistik qarashlari (inson ongi va bilimi, javhar va oraz, so’z ma’nolari tasnifi). O’rta asr lug’atlarida lug’at maqolalarining joylashtirilishi. XX asrning 20-40 – yillarida til falsafasi (Mar va Polivanov konsepsiyasi). 2 – variant 1. Beruniyning lingvistik qarashlari (”Saydana“ asari misolida). “At-tuhfa”da tilshunoslik masalalari. (asarda fonetika va grafika masalalari.) Ilk o’zbek alifbosi haqida. 3– variant Ibn Sinoning lingvistik qarashlari. O’rta asrda mavzuviy lug’atlarning yaratilishi. Fitratning fonetik qarashlari. 4 – variant 1. M. Koshg’ariyning hayoti va ilmiy faoliyati. A. Zohiriyning lingvistik faoliyati. Uslubshunoslik va nutq madaniyati fanlarining taraqqiyoti. 5 – variant 1. Boburning lingvistik qarashlari. Fitratning fonetik qarashlari. O’zbek ilmiy morfologiyasining shakllanishi va rivojlanishi. 6 – variant 1. Koshg’ariyning ilmiy merosi. “At-tug’fa”da fe’l va uning grammatik xususiyatlarining yoritilishi. Fitratning “Sarf” asarida ot so’z turkumi talqini. 7– variant Koshg’ariy – qiyosiy-tarixiy tilshunoslik asoschisi. Fitratning “Sarf” asarida sifat so’z turkumi talqini. O’zbek dialektologiyasining shakllanishi va rivojlanishi. 1. Koshg’ariyning fonetik qarashlari. Fitratning “Sarf” asarida fe’l so’z turkumi talqini. O’zbek leksikografiyasining shakllanishi va rivojlanishi. 9 - variant 1. Koshg’ariyning leksik va leksikografik qarashlari. Fitratning sintaktik qarashlari. O’zbek tili fonetikasi va fonologiyasining shakllanishi. 10 - variant 1. Koshgariyning lingvistik qarashlari. “At-tuhfa”da yordamchi so’zlar talqini. O’zbek tili morfemikasining shakllanishi va rivojlanishi. 11 - variant 1. M. Zamaxshariyning hayoti va ijodi. Lingvistik faoliyati. Alisher Navoiyning til va tillarning paydo bo’lishi haqidagi qarashlari. “Davlat tili haqida”gi Qonun va uning tarixiy ahamiyati. 12 - variant 1. Alisher Navoiyning umumiylik va xususiylik, mohiyat va hodisa haqidagi qarashlari. 2. O’zbek tili frazeologiyasining shakllanishi va rivojlanishi. 3. “At-tuhfa”da sintaktik materiallar. 13 - variant 1. Alisher Navoiy – chog’ishtirma lingvistikaning otasi. M. Behbudiyning lingvistik merosi. Fitratning “Nahv” asarida son so’z turkumi talqini. 14 - variant 1. O’zbek tili so’z yasalishi bo’limining shakllanishi va rivojlanishi. Alisher Navoiyning fonetik qarashlari. O’zbek tili ilmiy sintaksisining shakllanishi va taraqqiyoti. 15 - variant 1. Abulg’oziyning lingvistik qarashlari. Alisher Navoiyning so’z yasalishi bo’yicha qarashlari. O’zbek tili morfologiyasining shakllanishi va taraqqiyoti. 16 - variant 1. A. Zohiriyning lingvistik merosi. Fitratning gap bo’laklari haqidagi qarashlari. O’zbek tili dialektologiyasining shakllanishi va rivojlanishi. 17 - variant 1. M. Koshg’ariyning lingvogeografik qarashlari. ”At-tuhfa”da undov so’zlar talqini. Fitratning gap turlari haqidagi qarashlari. 18 - variant 1. Forobiyning “Fanlar tasnifi haqida so’z” asari haqida. O’zbek ma’rifatparvarlarining lingvistik faoliyati. O’zbek tili frazeologiyasining shakllanishi va rivojlanishi. 19 - variant 1. Abu Rayhon Beruniyning ”Saydana“ asari haqida. Fitratning yordamchi so’zlar haqidagi qarashlari. Mustaqillik davrida o’zbek tilshunosligi erishgan yutuqlar. 20 - variant 1. O’rta asr lug’atlarida grammatika masalalarining yoritilishi. Alisher Navoiyning so’z yasalishi haqidagi qarashlari. O’zbek tili fonetikasi va fonologiyasining shakllanishi. 21 - variant 1. Boburning “Boburnoma” asarida tilshunoslik masalalari. Toli Imoniyning “Sangloh” lug’ati haqida. O’zbek tili uslubshunosligi va nutq madaniyatining shakllanishi hamda rivojlanishi. 22 - variant 1. Abulg’oziy Bahodirning “SHajarayi turk” va “SHajarayi tarokima” asarlarida tilshunosli masalalari. Alisher Navoiyning leksik qarashlari. XX asr boshlarida ilk o’zbek alifbosining vujudga kelishi. 23 - variant 1. Muhammad CHangiyning “Kelurnoma” lug’ati haqida. Chorizm hukmronligi davrida rus misseoner olimlarining faoliyati haqida. O’zbek ilmiy lug’atchiligi haqida. 24 - variant 1. Koshg’ariyning lingvogeografik qarashlari. Fitratning son so’z turkumi haqidagi qarashlari. O’zbek tili ilmiy morfologiyasining shakllanishi. 25 - variant 1. Fitratning ”Nahv“ asari haqida. Mahmud Zamaxshariyning lingvistik merosi. Polivanov va Marr konseptsiyasi haqida. TEST SAVOLLARI 1. A.N.Farobiy qayerda katta obro’-e’tibor topadi? A) Samarqand B) Shosh S) Bag’dod D) Xalab. 2. Qaysi olimga muallimus-soniy berilgan? A) Ibn Sino B) A.N.Farobiy S) Ibn Rushid D) Al –Kindiy 3. “Bilishdan maqsad haqiqatga erishilmoqdir”.Ushbu jumla qaysi olim tomonidan aytilgan? A) Al –Kindiy B) Ar –Roziy S) Ibn Rushd D) A.N.Farobiy. 4. A.N. Farobiy javhar (subsitansiya) va oraz (aksidensiya)haqidagi qarashlarni qaysi asarda bayon qilgan? A) “FalsadatuAristutalik” B) “Fozil odamlar shahri” S) “Fanlar tasnifi haqida so’z” D) “Iliomlarning kelib chiqishi to’g’risida ” 5. A.N. Farobiyning tilshunoslikka oid qarashlari qaysi asarda bayon etilgan? A) “Fasafatu Aristutolis” B) “Fanlar tasnifi haqida so’z” S) “Fozil odamlar shahri” D) Ilmlarning kelib chiqishi haqida so’z. 6. A.R. Beruniy yozib qoldirgan asarlar miqdori qancha? A) 100 dan ortiq B) 125 dan ortiq S) 130 dan ortiq D) 150 dan ortiq 7. A.R. Beruniyning dorivor usimliklarga bag’ishlangan asari qaysi? A) “Saydina” B) “Geodeziya” S) Mineralogiya D) Hindiston 8. Beruniyning “Saydana” asari nechta bob va nechta maqoldan iborat? A) 25 bob, 1100 maqola B) 28 bob, 1117 maqola S) 29 bob, 1116 maqola D) 29 bob, 1117 maqola. 9. Beruniy “Saydana”asarida nechta dorivor moddalar nomini izohlagan? A) 4000 dan ortiq B) 4500 dan ortiq S) 4700 dan ortiq D) 5000 dan ortiq. 10. Ibn Sinoning “Asbobi hudut al-huruf”asari necha marta nashr qilingan? A) 3 marta B) 4 marta S) 2 marta D) 5 marta 11. “Asbob”(Ibn Sino)asarining nashrini qaysi olimlar amalgam oshirgan? A) Muhibiddin al –Hatib B) Parvis Natel Xanzariy S) A.Mahmudov va Q.Mahmudov D) S.Mutallibov 12. Ibn Sino qo’llagan “musnifa” va “gamefa” atamalari fonitikadagi qaysi atamalarni ifodalaydi? A) Unli va undosh B) Jarangli va jarangsiz S) Tovush va harf D) Til oldi va til orqa unlilar 13. M. Koshg’arining “Devoni lug’atit turk” asari kim tomonidan topilgan edi? A) Valiuddin afandi B) Ali Amiriy S) Ruf’at. D) Bosim Atalay. 14. “Devonu lug’atit turk” asarining qo’lyozma nusxasi qayerda saqlangan? A) Damashqda B) Leypsigda S) Toshkentda D) Istambulda. 15. “Devonu lug’atit turk” asarining nashri bilan shug’ullangan turk olimi kim? A) Solih Mutallibov B) Basim Atlay S) Brokkelman D) Alibek Rustamov. 16. “Rimliklarning donolig’i –qalbida, hindlarning donolig’I folbinda, yunonlarning donoligi –qalbida, arablarning donoligichi? ” A) Tilida B) She’riyatida S) So’zida D) Hadislarida 17. Arab tilshunoslik maktabi nomini ko’rsating? A) Basra B) Kufa S) Bag’dod D) A, B, S 18. Basra tilshunoslik maktabi vakillari qaysi javobda to’g’ri belgilangan? A) Xalil al –Farhodiy, Sibavayhiy B) Al –Hissaiy, Muhammad al –Anbariy S) Isa as –Sag’afiy, Yunus Ibn Habib D) Abu Amir ibn al –Ala, Xalil al –Farhodiy. 19. “Kitob ul -ayn” asarining mualifi kim? A) Sibavayhiy B) Xalil al-Farhodiy S) Al –Qissaiy D) Isa sa –Sag’afiy 20. “Leksikologiya imomi” nomini olgan arab olimi nomini toping? A) Xalil al Farhodiy B) Sabavayxiy S) Usmon ibn Jomey D) Ismoil al –Javhariy. 21. “Mahmud Koshg’ariyning “Devon”iga va materialining hajmi jihatidan, va mualifining filologik bilimi jihbatdan bas keladigan biron asar yo’q”. Ushbu tarif qaysi olimga tegishli? A) A.M.Sherbak B) P.K.Juze S) A.N.Baskakov D) N.A.Kononov 22. M. Koshg’ariy turkiy tillarni ular o’rtasidagi fonetik farqqa ko’ra qanday guruhga ajratiladi? A) turk, o’g’uz, qipchoq. B) qarliq, o’g’uz, qipchoq. S) chigil, qoshlar, arg’u D) chigil, uyg’ur, qipchoq. 23. M .Kosh g’ariy turkiy tillardaning qaysilarini o’zaro qiyoslagan? A) o’g’uz va qipchoq. B) chigil va arg’u. S) uyg’ur va qipchoq. D) uyg’ur va qoshg’ar. 24. M. Koshg’ariy “turkiy tillar yozuvida qo’llanuvchi harflar soni o’n sakkizta emas, ko’pdir”, -deb yozgandi. U yana nechea harf kerakligini aytadi? A) 10 ta B) 8 ta S) 7 ta D) 5 ta 25. “Devonu lug’atit turk” asarini qaysi olim “turk qomusi” deb atagan edi? A) P.K.Juzye B) A.M.Sherbak S) A.N.Baskakov D) A.A.Kanonov 26. M.Zamaxshariyning qaysi asari Qur’oni Karim ta vsilotiga bag’ishlangan? A) “Al - Mu fassal” B) “Muqaddimat ul –adab” S) “Asos ul –balog’a” D) “Al -Kashshof” 27. M. Zamaxshariyning qaysi asari o’z vaqtida Shom hokimi Muzaffariddin Musoning e’tiboriga sazovor bo’lgan edi? A) “Al –Mufassal” B) “Muqaddimat ul-adab” S)”Asos ul-balog’at” D) “Al-Kashshof” 28. M. Zamaxshariyning “Muqaddimat ul -adab” asari kimga bag’ishlangan edi? A) Shom (Suriya) hokimiga B) Xorazm hokimiga S) Sosoniylar hukmdoriga D) Saljuqijylar davlati vaziriga 29. “At-tuhfa” asari haqida dastlab ma’lumot bergan olim kim? A) X.T. Dagl’edgl B) A.S. Levend S) A. Zayonikovskiy D) M.F. Kuprulu 30. “At -tuhfa”ni o’zbek tiliga tarjima qilgan olim kim? A) E.Fozilov B) S.Mutalibov S) M.T.Ziyaeva D) B.Atalay 31. “At -tuhfa”da qanday mentalingvistik qarashlar bayon etilgan A) Tilning ijtimoiyligi B) til va tafakkur munosabati S) Insonning fikrlash qobilyatiga egaligi D) A, B, S 32. A. Navoiyning “Muhokamatul lug’atayn” asari qanday asar namunasi sanaladi? A) Tarixiy tilshunoslik B) Chog’ishtirma tilshunoslik S) Falsafiy tilshunoslik D) Lug’at. 33. A. Navoiyning “Muhokamatul-lug’atayn” asarida qaysi tillar qiyosiy o’rganilgan? A) O’zbek va fors- tojik B) o’zbek va hind S) fors-tojik va arab D) o’zbek va turk 34. A. Navoiy olamni bilishni qanday darajalarda buladi? A) Aqliy va idrokiy B) Fahmiy va zehniy S) Fahmiy va idrokiy D) Aqliy va fahmiy 35. A. Navoiyning “Chun alfoz va maskur mahluqotdin murod ma’nidir” jumlasida uning qanday qarashi aks etgan. A) Shakl va mazmun dialektikasi B) Til va tafakkur dialektikasi S) Til va nutq dialektikasi D) Tillarning paydo bo’lishi haqidagi qarashi. 36. Dunyoning evolyutsion taraqqiyoti haqidagi ta’limot dastlab qaysi asarda bayon etilgan? A) “Ixvan as-safa” B)“Qur’oni Karim” S) “Fozil odamlar shahri ” D) “Injil” 37. A. Navoiyning turklarning otasi deb kimni aytgan? A) Nuh payg’ambarni B) Somni S) Xomni D)Yofasni 38. A. Navoiyning “Muhokamat ul –lug’atayn” asari qachon yozilgan? A) 1489-yil B) 1479-yil S) 1499-yil D) 1501-yil 39. “Muhokamat ul –lug’atayn”da qanday so’z yasovchi qo’shimchalar haqida ma’lumot beriladi? A) –chi, -gudek, -l B)-chi, -vul, -l S) –gudek, -kudek D) –gach, -gudek, -kudek. 40. “Muhokamat ul –lug’atayn” da tilshunoslikning qaysi sathi haqida ma’lumot beriladi? A) Fonetika, so’z yasovchi, marfologiya, sintaksis B) Fonetika, morfologiya, sintaksis S) Fonetika, grafika, so’z yasalishi D) Grafika, morfologiya, sintaksis. 41. Boburning lisoniy qarashlari qaysi asarida aks etgan? A) “Xatti Boburiy” B) “Boburnoma” S) “Mubayyin” D) “Harb ilmi” 42. “Boburnoma”ni qanday lug’at deyish mumkin? A) Izohiy lug’at B) Entiklopediya lug’at S) Tezaurus lug’at D) Etimologik lug’at 43. Ovropada idiografik lug’atni birinchi bo’lib tuzgan olimlar kim ? A) A.Roje va Kasares B) Rober va Dori Zayf S) A va B D) Roje, Kasares va Rober 44. Sharq leksikografiyasida idiografik lug’at yaratgan shaxslar nomini aniqlang? A) A.Navoiy va Z.M.Bobur B) Z.M.Bobur va Changiy S) T.Imoniy va M.R.Xansar D) Abu Xayon va M.Changiy 45. “Kelurnomna” asarining mualifini toping? A) T. Imoniy B) M.R.Xansar S) Abu Xayon D) M.Changiy. 46. “Kelurnoma” asarining tuzilishi qaysi javobda berilgan? A) 15 bob va 300 fasl B) 15 bob va 332 fasl S) 14 bob va 332 fasl D) 14 bob va 300 fasl. 47. O’rta asr lug’atlarining qaysi birida gramatika masalalari yoritilgan? A) M.Mehdixonning “Sanloh” lug’atida B) M.Changitning “Kelurnoma” lug’atida S) T.Imonning “ Badat al-lug’at” ida D) “Abushqa”da 48. Abulg’oziy Bahodirxon tavallud topgan sanani toping A) 1010 yil B) 1015 yil S) 1012 yil D)1014 yil 49. “Bu faqirga xudoyi taolo inoyat qilib, ko’p narsa bergan turur. Xususan, uch hunar bergan turur”. Ushbu tarif kimga tegishli? A) A.Navoiy B) A.Bahodirxon S) Bobur D) A.Umarxon 50. A.Bahodirxon mug’ul etnonimi etimologiyasi qaysi so’zdan kelib chiqqan deydi? A) Mungul B) Mongol S) Uyg’ur D) Turk 51. A.Bahodirxon ma’lumotiga ko’ra xitoy tilida devor so’z inima deb yuritilgan? A) Sad B) Burqurqa S) Devor D) Ungu 52. “…Bas turklarga turkona aytmak kerak, to ularning barchasi fahm qilg’ay…” deya o’z asarlarini o’zbek tilida yozgan ijodkor kim? A) A. Navoiy B) H.Boyqaro S) A.Bahodirxon D) Bobur 53. Namanganining Nonay qishlog’ida yashab, arab, fors–tojik, o’zbek tilalarini mukammal o’rgangan rus olimi kim? A) N.Ostroumov B) V.Nalivkin S) M.Nalivkina D) N.Pantusov 54. Pioter I davriga tashkil topgan fanlar akademiyasining qaysi olimlari sharq qo’lyozmalarini o’rgangan edi? A) Bayer va Ker B) Bayer va Stralenberg S) N.Ostroumov va N. Pantusov D) V.Nalivkin va M. Nalivkina 55. “Boburnoma”dan parchalarni rus tiliga tarjima qilib nashr ettirgan olim kim? A) N.Ostrouomov B) N.Pantusov S) V.Nalivkin D) M.Nalivkina 56. Ushbu darsliklardan qaysi biri Behbudiyga tegishli? A) “Kitobat-ul atfal” B) “Sarf” S) “Nahv” D) “Yengil adabiyot” 57. “Chig’atoy gurungi ” qachon kim tomonidan tashkil topgan edi? A) 1916-yil Behbudiy B) 1915-yil Ashurali Zohiriy S) 1918-yil Fitrat D) 1920-yil Munaddar Qori 58. O’zbek tilini a) jonli til b) adabiy til d) ilmiy til deya uchga ajratgan tilshunos kim? A) Fitrat B) Shorasul Zunnun S) Qayum Ramazon D) Ashurali Zohiriy 59. Ilk o’zbek ma’rifatparvarlari o’zbek adabiy tili me’yorlarni yaratishda nimaga alohida ahamiyat berishgan edi? A) Matbuotga B) Teatrga S) Maktablar ochishga D) Alohida darsliklar yaratishga 60. “Bir emas, to’rt til lozim” maqolasining mualifini toping. A) A.Zohiriy B) A.Avloniy S) Fitrat D) Behbudiy 61. Savod chiqarish uchun aytilgan “Ustozi avval” asarining mualifini toping? A) Munavvar Qori B) A.Avloniy S) S.Saidazizov D) Behbudiy 62. 1917-yil Toshkenda ochilgan Sharqshunoslik institutida o’zbek va fors tillaridan dars bergan muallim kim? A) S.Saidazizov B) Munavvar Qori S) Fitrat D) A.Zohiriy 63. Behbudiy nashr ettirgan jurnal nomini toping. A) “Hurriyat” “Oyna” S) “Turkiston” D) “Ozodlik” 64. “Turkistonning o’ziga tegishli shevasi turk tilining chig’atoy lahjasi bo’lib, “Navoiy” kitobi bu lahjoning guyo muhim kitobidir”. Ushbu fikrlar mualifini toping. A) A.Avloniy B) Fitrat S) Munavvar Qori D) Behbudiy 65.Tilshunoslikka bag’ishlangan quyidagi maqolalarning qaysi biri Behbudiyniki? A) “Sart so’zi majhulidir” B) “Ikki emas, to’rt til lozim” S) “Lab ohangi to’g’risida” D) “Bosh harf to’g’risida” 66.”Milliy tilni yo’qotmak millatning ruhini yo’qotmakdir”,- deb kim yozgan? A) Behbudiy B) A.Avloniy S) Fitrat D) Munavvar Qori 67. Matbuotda ishlash bilan birgalikda muallimlik qilgan ma’rifatparvar kim? A) Behbudiy B) Fitrat S) Munavvar Qori D) A.Zohiriy 68. Til -imlo masalalariga bag’ishlab qator maqolalar yozgan olim – ijodkor kim? A) A.Zohiriy B) Fitrat S) Munavvar Qori D) Behbudiy 69. Atamalrni meyorlashrirnishga katta e’tibor bergan olim kim? A) Fitrat B) A.Zohiriy S) Behbudiy D) G’ozi Olim Yunusov 70. 1927-yilda ikki jildli ruscha –o’zbekcha lug’at yaratgan olim kim? A) Fitrat B) Shorasul Zunnun S) A.Zohiriy D) Behbudiy 71. A.Zohiriyning o’zbek tilshunosligiga qo’shgan muhim xizmatlaridan biri nima edi? A) To’qqizta unli fonema mavjudligi haqidagi fikri B) Atamalar xususiyati haqidagi fikri S) Matbuot tili haqidagi fikri D) Bosh harflarni amaliyotga kiritish va bu harflarning ishlatilish o’rinlarini qat’iy belgilash haqidagi fikri. 72. Fitratning “Tilimiz” nomi maqolasi qachon va qaysi gazetada chop etilgan. A) 1919-yil “Ishtirokiyun” gazetasi B)1920-yil “Qizil O’zbekiston” gazetasi S) 1921- yil “Qizil bayroq” D) 1919 -yil “Sado Farg’ona” gazetasi 73. Fitratning o’zbek tili morfologiyasi va sintaksisiga bag’ishlangan asari qanday nomlanadi? A) “Ozbekcha til sabog’i” B ) “O’zbekcha til to’g’risida bir tajriba ” S) O’zbekcha til qoidalari D) “Bitik yo’llari ” 74. “Tilimizning iste’dodli, boy bir til bo’lg’oni qichqirib so’yladik. Bu til do’qqidir”… Fitratga tegishli jumladagi do’qqi so’z qaysi javobda to’g’ri izohlangan? A) Ko’p shevali B) Chiroyli S) Qo’pol D) Adabiy bo’lmagan. 75.Fitratning fonetika haqidagi qarashlari uning qaysi asarida o’z aksini topgan? A) “Nahv” B) “Sarf” S) “Tilimiz” D) “O’zbekcha til sabog’i” 76. Fitrat fonemlari akustik belgisiga ko’ra qanday guruhga ajratiladi? A) Unli va sonar B) Unli va undosh S) Unli va unsiz D) Sonar va jarangli 77. Fitrat urg’u yetakchisini qanday nomlagan edi? A) Bosim B) Urg’u S) Ko’chim D) Sonar 78. Fitratning morfologik qarashlari qaysi asarida aks etgan A) “Sarf” B) “Nahv” S) “Tilimiz” D) “O’zbek tili to’g’risida bir tajriba” 79. Fitrat otlarning kichraytirish shakllarining qanday nomlagan? A) kichraytirish otlar B) kichraytirish erkalash otlar S) Erkalsh otlar D) kichraytirilgan otlar 80. Fitrat so’z turkimini qanday ajratgan? A) Ot, Sifat, fe’l, ko’makchi B) Ot, sifat, son, fe’lolmosh, ko’makchi S) Ot, sofat, ko/’makchi D) Ot, sifat, fe’l. 81. Fitrat qo’llagan “o’lchov otlari” atamasi nimani anglatgan? A) Otning bir turi B) Chama soni S) Numereativ so’zlari D) Tartib sonlar. 82. Fitrat ko’makchi so’zlar nomi ostida qanday so’zlarni o’rganadi? A)Ko’makchilarni o’zini B) yordamchi so’zlar va alohida so’z turkimlarini S) Ko’makchi bog’lovchi va yuklama D) Alohida so’z turkimlarini. 83. Fitratning tinish belgilari xususidagi qarashlari qaysi asarda o’z aksini topgan ? A) “Nahv” B) “Sarf” S) “Tilimiz” D) “Sarf” va “Nahv”. 84. Fitratning gap bo’laklarni qanday turlarga ajratgan? A) Bosh va ikkinchi darajali bo’lak B) Bosh so’zlar va to’ldiruvchi so’zlar S) Bosh bo’laklar D) To’ldirg’ich bo’laklar 85. Fitrat gaplarning maqsad va ma’nosiga ko’ra necha turga ajratgan ? A) 3 ta B) 6 ta S) 7 ta D) 9 ta. 86. Til-imlo masalasiga bag’ishlangan birinchi o’lka ziyolarining quriltoyi qachon bo’lgan? A) 1921-yil 1-3-yanvar B) 1922-yil 1-3-yanvar S) 1920 -yil 1-3-fevral D) 1919 yil 1-3-martda. 87. O’zbek tilidagi 23 undosh uchun 23 ta harf qabul qilish fikrini qaysi ma’rifatparvar aytgan? A) Ashurali Zohiriy B) Shorasul Zunnun S) Fitrat D) Salohiddin Majidiy. 88. Isloh qilingan arab yozuvi bugun lotin grafikasiga o’tish haqidagi qaror qachon va qayerda qabul qilingan edi? A) 1929-yil Toshkentda B) 1929-yil Samarandda S)1928-yil Toshkenda D) 1928-yil Samarqandda. 89. O’zbek tilidagi urg’u masalasini dastlab o’rgangan olim kim? A) Fitrat B) E.D. Polivanov S) A.G’ulomov D) B.V. Reshetev 90. O’zbek tili leksikasini shakllarida alohida xizmati singgan olimlar kimlar? A) Faxri Kamol, I.Pinxosov B) M.Mirtojiyev va T.Aliqulov S) A. Hojiyev va I.Qo’chqortoyev D) M.Mirtojiyev va U.Tursunov 91. So’z ma’nolarining ko’chishi haqida tadqiqotlar kimlarning ishlarida o’z aksini topgan? A) I.Qo’chqortoyev va A.Hojiyev B) M.Mirtojiyev vca T.Aliqulov S) B.Isabekov va R. Shukurov D) E.Begmatov va Z.Dusimov. 92. So’z yasashi tilshunoslikning alohida bo’lishi sifatida shakllantirishda qaysi olimning xizmati katta. A) A.Hojiyev B) I.Qo’chqortoyev S) A.G’ulomov D) Sh.Rahmattulayev. 93. O’zbek tilshunosligi tarixida morfologiya va sintaksis atamalarini birinchi bor kimlar iste’molga kiritgan? A) O.Usmonov va B.Azizov B) A.Fitrat va Sh. Zunnun S) A.G’ulomov va Sh. Rahmattulayev D) H.Qayumov va S.Daminov. 94. O’zbek tilshunosligiga sintaktik so’z birikmalarini chuqur o’rganish qaysi olim nomi bilan bog’liq. A) O.Usmonov B) A.G’ulomov S) G’.Abdurahmonov D) M.Asqarova. 95. O’zbek tili sintaksisini sistemaviy –struktura usulida o’rganishiga o’z hissalarini qo’shgan olimlar nomini ayting. A) G.Abduraxmonov, M.Asqarova B) A.G’ulomov, M.Asqarova S) A.Nurmanov, N.Mahmudov D) B. O’runboyev, G’.Abdurahmonov. 96. O’zbek dialektologiyasining shakllantirish va rivojlantirishga katta hissa qo’shgan olim nomini toping? A) A.K.Barovkov B) G’ozi Olim Yunusov S) I.K.Yudaxin D) E.D. Polivanov. 97. Qashqadaryo shevalari qaysi olim tomonidan maxsus o’rga nildi? A) F.Abdullayev B) A.Shermatov S) B.Jo’rayev D) M.Mirzayev. 98.Yusuf Xos Xojibning “Qutadg’u bilig” asarining til xususiyatlari qaysi tilshunos tomonidan o’rganilgan? A) Q.Mahmudov B) A.Rustamov S) Q. Karimov D) E.Fozilov. 99. “Davlat tili haqida”gi qonunning yangi tarixi qachon qabul qilingan? A)1995-yil 21-dekabr B) 1989-yil 21-oktyabr S) 1994-yil 21-oktyabr D) 1997-yil 21-dekabr 100. “So’z turkimlari haqida nazariyalar” asarining muallifi kim? A) A.Nurmanov B) N.Mahmudov S) O.Bozorov D) J.Eltazarov. Foydalaniladigan darsliklar va o‘quv qo‘llanmalarro‘yxati Asosiy darsliklar va o‘quv qo‘llanmalari 1.A.Nurmonov, N.Mahmudov. O‘zbek tilshunosligi tarixi.T., Kamolot-Qatortol, 2000. 1-kitob. 2.Nurmonov A. O‘zbek tilshunosligi tarixi .T.,O‘zbekiston, 2002. 2-kitob. 3.O‘rinboyev B., T.Qurbonov. O‘zbek tilshunosligi tarixi.O‘quv qo‘llanma, Samarqand, 2006. 4.Y.Tojiyev. O‘zbek tilshunosligi tarixi. Ma’ruzalar matni, T., Universitet, 2000. Qo‘shimcha adabiyotlar 5.H.Uzoqov. O‘zbek tilshunoslari. T., O‘qituvchi, 1972. 6.“Uzbekskoye sovetskoye yazikoznaniye”. T., Fan, 1986. 7.H.Hasanov, M.Qoshg‘ariy. T., Fan, 1963. 8.E.Fozilov. Sharqning mashhur filologlari. T., Fan, 1971. 9.H.Jabborov. Buyuk tilshunoslar. Qarshi, Nasaf, 2003. 11.Abu Nasr Farobiy. Fozil odamlar shahri. T., A.Qodiriy nom. Xalq merosi nashr., 1993. (16 ta). 12.Abulqosim az - Zamaxshariy. Nozik iboralar. T., «Fan», 1992. (13 ta). 13.Abulgoziy Bahodirxon. Shajarai tarokima. T., «fan», 1993. 14.Abulgoziy . Shajarai turk. T., «Cho‘lpon», 1992. (13 ta). 15.Abdulhamid Nurmonov (haqida). O’TA, 2002, 3-son, 95-96 – betlar. 16.Alisher Navoiy. Asarlar. O‘n besh tomlik. O‘n to‘rtinchi tom. T., «Fan». (3 ta). 17.Ayub G’ulomov (haqida). O’TA, 2005, 6-son, 120-122 – betlar. 18.Bobur. Boburnoma. T., “Yulduzcha”, 1989. 19.Maxmud Koshg’ariy. Devonu lug’atit turk. I-II-III tomlar. T., «Fan», 1960-1963. (9 ta). 20.Murodillayeva M. “Muhokamatul lug’atayn”ning turkcha nashlariga doir. O’TA, 2003, 5-son, 79-81 – betlar. 21.Qosimov B. Abdulla Avloniy. T., «O‘qituvchi», 1979. (5 ta). 22.Shavkat Rahmatullayev (haqida). O’TA, 2003, 1-son, 83-86 – betlar. 23.Sh. Shoabdurahmonov (haqida). O’TA, 2003, 3-son, 93-95 – betlar. 24.X. Doniyorov va uning izdoshlari. O’TA, 2006, 6-son, 101-104 – betlar. 25.E. Jabborov. Abulg’oziy Bahodirxon – tilshunos. Qarshi, 2008. Metodologik asos: 26. Karimov I. Yuksak ma`naviyat – yengilmas kuch. T. “O’zbekiston” 2008. Download 0.93 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|