№
|
Amaliy mashg’ulotlari mavzusi
|
Amaliy mashg’ulotlar maqsadi
|
Kutiladigan natija
|
Ajratilgan soat
|
1
|
Mahmud Qoshg‘ariyning “Devoni lug‘otit turk” asari tahlili, Forobiyning tilshunoslikka oid asarlari tahlili. A.Beruniy va Ibn Sinoning tilshunoslikka oid asarlari tahlili
|
I. Darsda: 1.Farobiyning falsafiy qarashlari haqida savol-javob. 2. Farobiyning gnioseologik ta’limoti haqida savol-javob. 3. «Fanlar tasnifi haqida so‘z» asarida tilshunoslikka oid bilimlar. Asardan misollar topib dalillash.
II. Uyga vazifa: “Fozil odamlar shahri” asarida tilshunoslikka oid ma’lumotlarni ko’chirib yozish va izohlash. Koshg‘ariyning «Devonu lug‘atit turk» asarining yozilish tarixi
|
Talaba I. Darsda: Farobiyning falsafiy qarashlari; geneosiologik ta’limoti haqida ma`lumotga ega bo’ladi; «Fanlar tasnifi haqida so‘z» asarida tilshunoslikka oid fikrlar haqida ma`limot oladi; asardan misollar topadi.
II. Uyga vazifa: “Fozil odamlar shahri” asarida tilshunoslikka oid ma’lumotlarni ko’chirib yozadi va izohlaydi Talaba I. Darsda: M. Koshg‘ariyning «Devonu lug‘atit turk» asarining yozilish tarixi, qo‘lyozma nusxalar va ularning o‘rganilishi; «Devonu lug‘otit turk»ning tuzilishi; arab tilshunosligining
|
2
|
2
|
Alisher Navoiyning nutq odobi, so‘z qudrati haqidagi qarashlari, “Muhokamatul lug‘atayn” asari tahlili
|
Darsda: 1.A. Navoiyning falsafiy-lisoniy qarashlari haqida savol - javob. 2. Chog‘ishtirma tilshunoslik haqida savol - javob. 3. A. Navoiyning fonetik qarashlari. «Muhokamat-ul lug‘atayn»dan misollar topib dalillash. 4.A. Navoiyning leksik qarashlari. «Muhokamat-ul lug‘atayn»da berilgan yuz fe’l, ularning lug‘aviy - ma’noviy xususiyatlari haqida suhbat.
II. Uyga vazifa: “Muhokamatul lug’atayn”da so’z ma’nosi ko’chishi haqidagi ma’lumotlarni o’rganish.
III. Adabiyot: 1, 2, 8, 12
|
Talaba I. Darsda: A. Navoiyning falsafiy-lisoniy qarashlari; chog‘ishtirma tilshunoslik haqidagi savollarga javob beradi. A. Navoiyning fonetik qarashlariga «Muhokamat-ul lug‘atayn»dan misollar topib dalillaydi. A. Navoiyning leksik qarashlari, «Muhokamat-ul lug‘atayn»da berilgan yuz fe’l, ularning lug‘aviy - ma’noviy xususiyatlari haqida suhbat uyushtiradi. Asarda so‘z yasovchi va shakl yasovchi qo‘shimchalarning
|
2
|
3
|
O‘zbek tilshunosligida lug‘atchilikka e’tibor
|
O‘zbek tili sistemaviy leksikologiyasining shakllanishi va taraqqiyoti. Lisoniy birliklarni mazmuniy maydon asosida o‘rganilishi. O‘zbek tili frazeologiyasiga bag‘ishlangan tadqiqotlar. O‘zbek leksikografiya tarixi.
|
O‘zbek tili sistemaviy leksikologiyasining shakllanishi va taraqqiyoti. Lisoniy birliklarni mazmuniy maydon asosida o‘rganilishi. 6. O‘zbek tili frazeologiyasiga bag‘ishlangan tadqiqotlar. O‘zbek leksikografiya tarixi.
|
2
|
4
|
O‘zbek yozuvi taraqqiyoti masalasi
|
Imloga bo‘lgan munosabatining tarixiy ildizlari O‘zbek tili fonologiyasiga bag‘ishlangan tadqiqotlar. Tilshunoslikda morfema atamasining qo‘llanishi. Uning ma’nosi. O‘zbek tilshunosligida morfema haqidagi qarashlar.
|
Imloga bo‘lgan munosabatining tarixiy ildizlari O‘zbek tili fonologiyasiga bag‘ishlangan tadqiqotlar. Tilshunoslikda morfema atamasining qo‘llanishi. Uning ma’nosi. O‘zbek tilshunosligida morfema haqidagi qarashlar.
|
2
|
5
|
O’zbek tilining fonetik tizimi sohasidagi ishlar tahlili. O‘zbek tilining leksik tizimi sohasidagi ishlar tahlili
|
I. Darsda: 1. Jadidchilik g‘oyalari haqida savol - javob. 2. Yangi tipdagi maktablarning ochilishi va bu maktablar uchun yaratilgan darsliklarning xususiyatlari haqida suhbat. 3. Matbuot tilini shakllantirishga ye’tibor, buning sabablari haqida savol - javob. 4. Ilk o‘zbek alifbosining vujudga kelishi haqida savol - javob. 5 M. Behbudiyning o‘zbek tilshunosligiga qo‘shgan hissasi haqida suhbat. 6. A. Avloniyning lisoniy merosi haqida haqida suhbat. 7.A. Zohiriyning lisoniy merosi haqida suhbat.
II. Uyga vazifa: Behbudiy va Avloniylarning tanlangan asarlariga kiritilgan tilshunoslikka oid maqolalarni o’rganish.
III. Adabiyot: 1, 2, 13.
|
Talaba I. Darsda: Jadidchilik g‘oyalari, yangi tipdagi maktablarning ochilishi va bu maktablar uchun yaratilgan darsliklarning xususiyatlari haqida suhbat uyushtiradi. Matbuot tilini shakllantirishga ye’tibor, buning sabablari, ilk o‘zbek alifbosining vujudga kelishi haqidagi savollarga javob beradi. M. Behbudiyning o‘zbek tilshunosligiga qo‘shgan hissasi, A. Avloniyning lisoniy merosi, A. Zohiriyning lisoniy merosi haqida suhbat uyushtiradi.
II. Uyga vazifa: Behbudiy va Avloniylarning tanlangan asarlariga kiritilgan tilshunoslikka oid maqolalarni o’rganish.
III. Adabiyot: 1, 2, 13.
|
2
|
6
|
O‘zbek tilshunosligida morfologiya, morfemika, so‘z yasalishi bo‘yicha qilingan tadqiqotlar tahlili
|
I. Darsda: 1. Fitratning ilmiy faoliyati haqida savol - javob. 2. «O‘zbek tili qoidalari to‘g‘risida bir tajriba» «Sarf», «Nahv» asarining yozilishi sabablari haqida suhbat. 3. «Sarf» asarining mundarijasi haqida suhbat. 4. Fitratning fonetik qarashlari. 5. «Sarf»da morfologik ma’lumotlarning berilishi. 6. Fitratning sintaktik qarashlari.
II. Uyga vazifa: Fitratning tilshunoslikka oid maqolalarni o’rganish.
III. Adabiyot: 1, 2.
|
Talaba I. Darsda: Fitratning ilmiy faoliyati haqidagi savollarga javob beradi. «O‘zbek tili qoidalari to‘g‘risida bir tajriba» «Sarf», «Nahv» asarining yozilishi sabablari, «Sarf» asarining mundarijasi haqida suhbat uyushtiradi. Fitratning fonetik qarashlari, «Sarf»da morfologik ma’lumotlarning berilishi, Fitratning sintaktik qarashlariga misollar keltiradi.
II. Uyga vazifa: Fitratning tilshunoslikka oid maqolalarni o’rganish.
III. Adabiyot: 1, 2.
|
|
