№
|
Seminar mashg’ulotlari mavzusi
|
Seminar mashg’ulotlar maqsadi
|
Kutiladigan natija
|
Ajratilgan soat
|
1
|
20-40-yillarida til falsafasi. Grafika va imlo masalalari
|
1.Til falsafasi bo‘yicha Ye. D. Polivanov va N. Y. Marr konsepsiyalari. 2. Sho‘ro olimlari konsepsiyalarining o‘zbek tilshunoslari faoliyatiga ta’siri. 3. 20-yillar boshida til-imlo masalasiga bag‘ishlangan qurultoylar. 4. Fitratning til-imlo masalasi bo‘yicha qarashlari. 4. Til-imlo masalasi bo‘yicha A.Zohiriy, S.Majidiy. Botularning qarashlari. 5. Samarqandda bo‘lib o‘tgan til-imlo konferensiyasi natijalari. 6. 40-50-yillarda imlo qoidalarining ishlanishi.
Adabiyotlar: 1, 2.
|
Talaba til falsafasi bo‘yicha Ye. D. Polivanov va N. Y. Marr konsepsiyalari, sho‘ro olimlari konsepsiyalarining o‘zbek tilshunoslari faoliyatiga ta’sirini o’rganadi; 20-yillar boshida til-imlo masalasiga bag‘ishlangan qurultoylar maqsadini anglashga harakat qiladi; til-imlo masalasi bo‘yicha Fitrat, A.Zohiriy, S.Majidiy, Botularning qarashlarini o’zaro taqqoslaydi; Samarqandda bo‘lib o‘tgan til-imlo konferensiyasi (1929) natijalarini o’rganadi; 40-50-yillarda imlo qoidalarining ishlanishini tekshiradi.
Adabiyotlar: 1, 2.
|
2
|
2
|
O‘zbek tili fonetikasi va fonologiyasi, morfemikasining shakllanishi va taraqqiyoti
|
1.Turkiy tillar tovush tizimi haqidagi qarashlar. 2. Fitrat va Ye. D. Polivanovlarning o‘zbek tili fonetikasi haqidagi qarashlari. 3. A.G‘ulomov qarashlari. 4. O‘zbek tilshunosligida fonema atamasining qo‘llanishi, izohlanishi. 5. V. Reshetovning fonetikaga bag‘ishlangan tadqiqotlari. 6. O‘zbek tili fonologiyasiga bag‘ishlangan tadqiqotlar. 6. Tilshunoslikda morfema atamasining qo‘llanishi. Uning ma’nosi. 7. O‘zbek tilshunosligida morfema haqidagi qarashlar.
Adabiyotlar: 1, 2.
|
Talaba turkiy tillar tovush tizimi haqidagi qarashlarni, jumladan, Fitrat va Ye. D. Polivanovla, A. G‘ulomov qarashlarini taqqoslaydi; O‘zbek tilshunosligida fonema atamasining qo‘llanishi, izohlanishini tushuntiradi; V. Reshetovning fonetikaga bag‘ishlangan tadqiqotlari, o‘zbek tili fonologiyasiga bag‘ishlangan tadqiqotlarni qiyoslaydi. Tilshunoslikda morfema atamasining qo‘llanishi, uning ma’nosi, morfema haqidagi qarashlar haqida xulosa beradi.
Adabiyotlar: 1, 2.
|
|
3
|
O‘zbek tili leksikologiyasi, frazeologiyasi va leksikografiyasining shakllanishi va taraqqiyoti
|
1.O‘zbek tili leksikologiyasining shakllanishida F.Kamol, Y.D.Pinxasovlarning hissasi. 2. Leksik omonim, sinonim, antonim va dubletlar haqidagi tadqiqotlar. 3. O‘zbek tilida ma’no ko‘chish hodisalarining ishlanishi. 4. O‘zbek tili sistemaviy leksikologiyasining shakllanishi va taraqqiyoti. 5. Lisoniy birliklarni mazmuniy maydon asosida o‘rganilishi. 6. O‘zbek tili frazeologiyasiga bag‘ishlangan tadqiqotlar. 7. O‘zbek leksikografiya tarixi. 8. Umumiy, xususiy va yensiklopedik lug‘atlarning yaratilishi. 9. O‘zbek milliy lug‘atchiligini yaratish borasida amalga oshirilayotgan ishlar.
Adabiyotlar: 1, 2.
|
Talaba o‘zbek tili leksikologiyasining shakllanishida F.Kamol, Y.D.Pinxasovlarning hissasini aniqlaydi; leksik omonim, sinonim, antonim va dubletlar haqidagi tadqiqotlardan tegishli xulosalar chiqaradi; o‘zbek tilida ma’no ko‘chish hodisalarining ishlanish darajasini aniqlaydi; o‘zbek tili sistemaviy leksikologiyasining shakllanishi va taraqqiyoti haqida ma`lumot oladi; lisoniy birliklarni mazmuniy maydon asosida o‘rganilish holatini belgilaydi; o‘zbek tili frazeologiyasiga bag‘ishlangan tadqiqotlar, o‘zbek leksikografiya tarixi, umumiy, xususiy va yensiklopedik lug‘atlarning yaratilish tarixi haqida ma`lumot oladi; o‘zbek milliy lug‘atchiligini yaratish borasida amalga oshirilayotgan ishlarni sanaydi.
Adabiyotlar: 1, 2.
|
|
4
|
O‘zbek ilmiy morfologiyasi va sintaksisining shakllanishi va taraqqiyoti
|
1.O‘zbek tili morfologiyasiga bag‘ishlangan dastlabki tadqiqotlar. 2. O‘zbek tili grammatik qurilishini ilmiy tadqiq yetish ishining boshlanishi. 3. O‘zbek tili morfologiyasiga bag‘ishlangan fundamental tadqiqot ishlari. 4. So‘zning grammatik shakli va grammatik kategoriyalariga bag‘ishlangan tadqiqotlar. 5. O‘zbek tili sintaksisiga bag‘ishlangan dastlabki tadqiqotlar. 6. A.G‘ulomov tadqiqotlari. 7. O‘zbek tili sintaksisiga bag‘ishlangan boshqa tadqiqotlar. 8. O‘zbek tili sintaksisini sistemaviy-struktur usulda tadqiq yetish.
Adabiyotlar: 1, 2, 9, 14, 16.
|
Talaba o‘zbek tili morfologiyasiga bag‘ishlangan dastlabki tadqiqotlarning yutuq va kamchiliklarini aniqlashga harakat qiladi; o‘zbek tili grammatik qurilishini ilmiy tadqiq yetish ishining boshlanishi tarixini o’rganadi; o‘zbek tili morfologiyasiga bag‘ishlangan fundamental tadqiqot ishlarining ro’yxatini tuzadi; so‘zning grammatik shakli va grammatik kategoriyalariga bag‘ishlangan tadqiqotlar, o‘zbek tili sintaksisiga bag‘ishlangan dastlabki tadqiqotlar, A.G‘ulomov tadqiqotlari, o‘zbek tili sintaksisiga bag‘ishlangan boshqa tadqiqotlar haqida bilim oladi; o‘zbek tili sintaksisini sistemaviy-struktur usulda tadqiq yetish haqida fikr bildiradi.
Adabiyotlar: 1, 2, 9, 14, 16.
|
2
|
5
|
Diaxron tilshunoslik. Til tarixi va tarixiy grammatika. O‘zbek tili uslubshunosligi va nutq madaniyati
|
1. O’zbek tilini sinxron va diaxron aspektda o‘rganilishi. 2. O‘zbek tili tarixiga bag‘ishlangan tadqiqotlar. 3. O‘zbek tili tarixi va tarixiy grammatikasi haqidagi qo‘llanmalarning paydo bo‘lishi. 4. O‘zbek tili uslubiyati va nutq madaniyatiga bag‘ishlangan tadqiqotlar.
Adabaiyotlar: 1, 2.
|
Talaba o‘zbek tilini sinxron va diaxron aspektda o‘rganilishi tarixi haqida ma`lumot oladi; o‘zbek tili tarixiga bag‘ishlangan tadqiqotlar ro’yxatini tuzadi; o‘zbek tili tarixi va tarixiy grammatikasi haqidagi qo‘llanmalarning paydo bo‘lishi tarixi haqida ma`lumot oladi
|
2
|
6
|
Mustaqillik davri o‘zbek tilshunosligi
|
1. Davlat tili haqidagi Qonunning qabul qilinishi va uning tarixiy ahamiyati. 2. Mustaqillik davrida o‘zbek tilshunosligi yerishgan yutuqlar.
Adabiyotlar: 1, 2.
|
Talaba “Davlat tili haqidagi Qonun”ning qabul qilinishi va uning tarixiy ahamiyati haqida ma`lumot oladi; mustaqillik davrida o‘zbek tilshunosligi yerishgan yutuqlarni sanaydi.
Adabiyotlar: 1, 2.
|
2
|
