Namangan davlat universiteti informatika kafedrasi

Qoidalarni saqlash tizim tavsifi:

• 
  Akasi x y: x y ning akasi (bu holatda ota-ona umumiy)
  
• 
  Singil x y : x y ning singlisi (bu holatda ota-ona umumiy)
  
• 
  Ona x y: x y ning onasi
  
• 
  Ota x y: x y ning otasi
  
• 
  O’g’il x y: х у ning o’g’li
  
• 
  Qiz х у: х у ning qizi
  
• 
  Jiyan х у: x y ning o’g’il bola jiyani x ota-ona va y ota-ona aka-uka yoki opa-singil)
  
• 
  Nabira x y: х у ning nabirasi
  

Ma’lumotni saqlash tizim tavsifi

Qarindoshlarning ismlari soni beriladi va bu ismlar qaysi jinsga tegishliligi, qanday avlodga mansubligi (agar quyi qismi bo’lsa, u holda 0 dan ortiq, agar yuqori bo’lsa 0 dan yuqori) ekanligi aniqlanadi.

Odamlar soni, ismi, jinsi va qaysi avlodga tegishli ekanligi keltiriladi
Odamlar orasidagi ma’lum aloqadorliklar keltiriladi. ‘x’ ‘y’ keltiriladi, bu shuni anglatadiki, jinsiga qarab ‘y’ ota yoki ‘x’ ona hisoblanadi.
Nazorat savollari

1. 
   Qarindoshlik aloqadorliklari qoidalar tizimini ishlab chiqishda asosiy ko’rsatkichlar qaysilar?
   
2. 
   Qarindoshlik munosabatlari mahsuliy qoidalariga misollar keltiring?
   

6-Mavzu: Bolisman moshinasi.
Ishdan maqsad: Teskari zanjir usuli bilan maqsadlar daraxtini qurishni o’rganish, algoritmini ishlab chiqish va uni yechish
Masalaning qo’yilishi. Berilgan predmet sohaning teskari zanjirini qurish va uni dasturini ishlab chiqish.
Uslubiy ko’rsatmalar. Bu usulning bir necha noqulayliklari mavjud. Qoidalar miqdori bir qancha bo’lsa, Z bilan bog’liq ma’lumotni qidirish uchun Z bog’liq bo’lmagan bir necha qoidani bajarish kerak. Bunday vaziyatda bu usuldan foydalanish ortiqcha vaqt va sarf-harajatga olib keladi.
Bunday holatlarda fikrlashning teskari zanjiridan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Quyidagi rasmda fikrlashning teskari zanjirini ishlashi tasvirlangan.

Qoida

Qoida

Qoida

1-qadam

2-qadam

3-qadam

Bu yerga C kerak


6.1-rasm. Fikrlashning teskari zanjirli usuliga misol
Bunday usulda, misol uchun Z hodisa mavjud va unda faqatgina shu faktning o’rgatilishiga tegishli qoidalarning bajarilishi kerakligini isbot qilib berishdan boshlaydi.
1-qadamda Z xodisa mavjudligini o'rnatish haqida tizimga aytiladi. U bazadan Z ni qidiradi, agar u bo'lmasa, Z ni o'rnatishni amalga oshiruvchi qoidani qidiradi. U qoidani topadi.