Namangan davlat universiteti tarixi kafedrasi


Download 1.22 Mb.
bet81/90
Sana08.01.2022
Hajmi1.22 Mb.
#237700
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   90
Bog'liq
Ozbekiston davlatchiligi tarixi fanidan majmua 2020

V SEMESTR UCHUN JAMI

22







VI SEMESTR UCHUN




1

Amir Temur va temuriylar davrida Movarounnaxr va Xurosonda davlatchilik rivoji

Amir Temurning siyosiy hokimiyatni qo`lga olishi va markazlashgan davlat asoslarini yaratilishi. Amir Temur zukko, tajribali va siyosatdon, buyuk davlat arbobi. Davlat boshqaruvidagi islohotlar. Amir Temurning el yurtni o`z tasarrufi va itoatida tutish uchun tuzgan o`n ikki “tuzug”i, davlat boshqaruvida dargoh va devonlar. Dargoh eng oliy davlat idorasi. Devondagi Vazirlar (birinchisi Vaziri a`zam, Ikkinchisi Harbiy vazir, Uchunchisi turli sabalarga ko`ra nazoratsiz qolgan mol-mulklar, Sayyoxlar va ziyoratchilar ishlari bo`yicha mutasaddilar, to`rtinchi moliya vaziri, beshinchi Adliya vaziri, oltinchi nazoratchi devoni mushrifga rahbarlik qilgan, yettinchi devoni insho) faoliyati. Ma`muriy hududiy boshqaruv. Davlatni usullarga bo`lib boshqarish. Saroydagi mansab va unvonlar. Diniy va qozixonalar unvonlari. Harbiy mansablar. Amir Temurning harbiy islohoti va uning bugungi kundagi ahamiyati.

6

2

So’nggi o’rta asrlarda o’zbek xonliklari: ma’muriy tuzulishi va davlat boshqaruvi

Buxoro xonligi: Markaziy va mahalliy boshqaruv tartiblari. Shayboniylar davlatining ma`muriy. Abdullaxon II ning siyosiy maydonga chiqishi. Buxoro xonligining viloyat (ulus)lari. Buxoro shahri va unga tegishli tumanlar boshqaruvi. Tobe hududlar. Xonlikning chegaralari. Harbiy soxa. Sud ishlari vashariat qonunlari. Qozilik idoralari jinoyat va jazo turlari. Ashtarxoniylar davlat tizimi, boshqaruv tartiblari. Xonrasman oliy hokimyat boshlig`i. Saroy amaldorlarining amalda markaziy boshqaruvda tutgan o`rni. Markaziy boshqaruvning zaifligi. Balx shahrining markaz sifatidagi ahamiyati. Otaliqning mavqei. Viloyat hokimlarining bashqaruv tizimi. Harbiy va ma`muriy amaldorlirning huquqlari. Din peshvolari va Jo`ybor xojalarining mavqei. Mang`itlar sulolasi hukumronligi davrida davlat boshqaruvi va ma`muriy tizim. Amir – eng oliy hukmdor. Davlat boqaruvida qushbegi mansabining ahamiyati. Saroy unvonlari va mansablari: harbiy amaldorlar, saroy amaldorlari, diniy unvon va mansablar. Unvonlar va darajalar.

Xiva xonligi: hududi, ma`muriy tuzulishi, markaziy va mahalliy boshqaruv tartiblari. Saroy amaldorlari va markaziy va mahalliy boshqaruvdagi ijtimoiy tabaqalar, harbiy ma`muriy amaldorlar, kengash, inoq, shayxulislom, devonbegi, yasavulboshi diniy unvon va mansablar.

Qo`qon xonligi: hududi, davlat tizimi, ma`muriy tuzulishi, markaziy va mahalliy boshqaruv tartiblari. Saroy unvonlari va mansablari. Oliy darajali, o`rta darajali, quyi darajali. Harbiy ma`muriy mansablar va unvonlar


6

3

Turkistonda Rossiya imperiyasi mustamlaka boshqaruv tuzumining qaror topishi

Turkistin o`lkasida harbiy-ma`muriy hokimiyat tizimining yuzaga kelishi. Turkiston o`lkasi ichki boshqaruvini tashkillashtirishda imperiyaga xos ma`muriy an`analar, mutloq harbiy qo`mondonlik va podsho g`aznasi manfaatlaridan kelib chiqib o`tkazilishi. Turkiston general-gubernatorligida xokimiyat tuzumi va uning funksiyalari. Zarafshon okrugi va Amudaryo bo`limlari faoiliyati.

Mustamlaka boshqaruv tizimining takomillashtirilishi. Rossiya imperiyasining ko`chiruvchilik siyosati. Hakimiyat, politsiya va sud organlari, faoliyat doirasining kengayishi. Rossiya imperiyasining Turkistondagi milliy siyosatining o`ziga xos xususiyati.



6

4

O’zbekiston mustabid sovet davlati tarkibida.

1917 yil siyosiy jarayonlarida Turkiston. Turkiston muxtoriyati milliy demokratik davlatchilikning dastlabki tajribasi. Sovetlar andozasi asosida TASS tashkil topishi. Bolsheviklar tuzumiga qarshi kurash. XXSR va BXSR larning tashkil topishi. O`rta Osiyoda milliy hududiy chegaralanishini o`tkazilishi maqsad va mohiyati. O`zbekiston SSRni tashkil topishi.

O`zbekiston SSRning ijtimoiy-siyosiy rivojlanishi SSSRda boshqaruvning ma`muriy-buyruqbozlik tizimi uzining barcha salbiy ko`rinishlari bilan qaror topishi va mustaxkamlanishi sharoitida sodir bo`lishi. O`zbekistonda sinfiy mafkuraga asoslangan kommunistik partiyaning mutloq hukmronligining o`rnatilishi. O`zbekiston SSR Konistitutsiyasining qabul qilinishi.



6

5

Mustaqil O’zbekiston davlatining tashkil topishi.

1991-yil 31 avgust “O`zbekiston Respublikasi mustaqilligi asoslari to`g`risida”gi Qonunni qabul qilinishi va 1-sentabrni Mustaqillik kuni deb e`lon qilinishi. O`zbekiston davlat boshqaruvining yangi, zamonaviy va samarali tizimining shakillanishi va rivojlanib borishi. O`zbekiston mustaqilligi huquqiy asosining yaratilishi. Konistitutsiyasining qabul qilinishi.

O`zbekistonda huquqiy demokratik va fuqarolik jamiyatini barpo etishda mamlakatni modernizatsiyalashda amalga oshirilayotgan jarayonlar mohiyati. Milliy davlat tizimining barpo qilinishi va boshqaruvda yangi, samarali usullarning qaror topishi. Davlat xokimiyati va boshqaruvini demokratlashtirish jarayonida Prezidentlik institute o`rni va roli. Mustaqillik yillarida Qoraqalpog`iston Respublikasi davlatchiligi taraqqiyoti.



10








Download 1.22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   90




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling