Namunaviy reja

BOSHLANG‘ICH MATEMATIKA I
FANINIDAN 2-MUSTAQIL TOPSHRIQ


MAVZU: Mulohazalar ustida amallar.


NAMUNAVIY REJA:

1. 
   Quyidagi mulohazalar inkorini tuzing va ularning rostlik qiymatini toping:
   

a) 225 soni 9 ga bo’linadi;
b) 21 soni 7 ga bo’linadi;
c) 7; 6 - natural son;
g) Praga-Bolgariyaning poytaxti;
d) 7 < 3;
e) 27: 3 + 2 3 - 18 ifodaning qiymati 0 ga teng

2. 
   50 talabadan 20 tasi nemis tilini, 15 tasi inghliz tilini o‘rganadi. Ikkala tilni biluvchi va hech bo’lmaganda 1 ta tilni biluvchi talabalar soni nechta bo‘lishi mumkin?
   

(Kombinatorik masalalarini yechish yo’llari orqali javoblaringizni izoxlab yozing )

3. 
   Predikatlar implikatsiyasi deb nimaga aytiladi. Misollar orqli tushuntiring
   

(Berilgan masalalarni yechib javoblaringizni izoxlab yozing).
Yuqorida ko’rsatilgan na’munaviy rejalar asosida savollarga javob toping hamda javolar misolar yordamida keltiring va amaliy topshiriqlarni bajaring . (Reja bo’yicha ketma ketlikda savolarga javob berishingiz mumkin).


Eslatma: Topshiriqlarni bajarish va HEMISga kiritishda ko’chirmachilik qayd qilinmasin. Hurmatli talabalar ko’chirmachilik qayd e’tilgan holatda (talabalar mustaqil topshirini bajarish jarayonida bir-biridan ko’chirib olib НЕMISga joylab qo’yishyabdi) hech bir talabaga baho qo’yilmaydi.

1. 
   Mustaqil ta’limni baholash mezoni: maksimal ball 15. (Har bir berilgan savolga toʻgʻri va toʻliq javob uchun maksimal 5 balldan qoʻyiladi).
   

1. 
   Agar talaba mustaqil ishni talab darajasida va talablariga rioya qilgan holda to`laqonli yoritib bersa, 13-15 ball bilan baholanadi.
   

2. 
   Agar talaba mustaqil ishni talab darajasida bajarsa, lekin mustaqil ishda 3-4 ta xatolikka yo’l qo’ygan bo’lsa, 10-12 ball qo’yiladi.
   

3. 
   Agar mustaqil ishni to’liq bajarishga harakat qilsa va unda 5-8 ta xatolik bo’lsa, 7-9 ball qo’yiladi.
   

4. 
   Agar talaba mustaqil ishda 9-10 ta xato qilgan bo’lsa, 4-6 ball qo’yiladi.
   

5. 
   Agar mustaqil ishda jiddiy qo’pol xatolar mavjud bo’lsa, 1-3 ball qo’yiladi.
   

6. 
   Agar mustaqi ish mavzusi yoritilmagan bo’lsa, 0 ball qo’yiladi.
   

2. 
   Mustaqil ishni belgilangan vaqtdan kechikmasdan jo’natishingizni so’rayman.
   

3. 
   Oxirgi topshirish muddati: 29.04.2023 (29-aprelgacha) Soat: 23:54.
   

4. 
   Barcha talabalarga omad tilayman!!!
   

O’qituvchi: R.Alixodjayev
J A V O B L A R

1. Rostlik qiymatini toping?

a) 225 soni 9 ga bo’linadi : ( ha 225 soni 9 ga bo’linadi va 25 bo’ladi)
b)21 soni 7ga bo’linadi ( ha 21 ni 7 ga bo’linganda 3 hosil bo’ladi)
c) 7,6 natural son ( ha 7,6 natural son)
g) praga bolgariyaning poytaxti ? (yo’q Bolgariyaning poytaxti Sofiya )
d) 7< 3 ( 7>3 bo’ladi)
e) 27:3+23-18 ifodaning qiymati 0 ga teng (bunda 27:3=9+18=32-18=14 bo’ladi ifodaning qiymati 0 emas 14 ga teng)

3.Predikatlar: Ayrrim mulohazalarda o’zgaruvchilar qatnashib shu o’zgaruvchilar o’rniga aniq qiymatlarni qo’ysak, rost yolg’onligi aniq bo’lgan mulohaza hosil bo’ladi. Bunday mulohaza predikat deb ataladi.

1-misol.P(x):nx 2>xn predikat bo’lsa
P(2),P(1/2),P(-1/2) mulohazalarning rost yolg’onligini aniqlang.
P(2):2,2>2 bunda rost, P(1/2): (1/2)2 > ½ bunda yolg’on, P(-1/2): (-1/2)2>-1/2 bunda esa rost
Ayrim predikatlardao’zgaruvchini uning ma’nosiga qarab aniqlash mumkin.
Masalan “Bu yozuvchi Toshkentda tug’ulgan” va “U Toshkentda tug’ulgan” darak gaplarda o’zgaruvchi”Bu yozuvchi so’z birikmasi yoki “u” olmoshdir.Ularning o’rniga “Abdulla Qodiriy” qiymatini qo’ysak “Abdulla Qodiriy Toshkentda tug’ulgan” rost mulohazani, “Shekspir” qiymatini qo’ysak, “Shekspir Toshkentda tug’ulgan” yolg’on mulohazani hosil qilamiz.
X orqali o’zgaruvchini belgilasak, yuqoridagi darak gaplarni ”x Toshkentda tug’ulgan” shaklida yozish mumkin.
Predikatda bir yoki bir necha o’zgaruvchi qatnashishi mumkin, qatnashgan o’zgaruvchilarga qarab predikat P(x), P(x,y), P(x,y,z),…..kabi belgilanadi.