Насослар, насосларнинг тузилиши ва иш унумдорлиги классификациялари

Quritish tezligi va davrlari. Quritish uskunalarini hisoblash va loyihalash uchun quritish tezligini bilish lozim. Quritish tezligi u vaqt birligi dτ mobaynida material namligining dw kamayishi orqali ifodalanadi:
u = dw/dτ. (8)
Quritish tezligi tajribalar asosida aniqlaniladi.
Quritish tezligi va nam havo parametrlari oozgarmas boolganda (u =const, t=const, φ=const) material namligining W vaqt booyicha oozgarishini ifodalovchi tasviriy boliqlik quritish jarayonining egri chizii deyiladi.
6-rasmda jarayonning egri chizii - materialning oortacha namligi va quritish vaqti oortasidagi boliqlik (AE) va material haroratini uning namligidan boliqligi t=f(W) tasvirlangan.
Jarayonning boshlanich bosqichida material issiq havo taosirida quritish haroratigacha qiziydi (AV chiziq). Qizigan materialning harorati t=f(W) chiziqdagi V₁ nuqta holati bilan aniqlanadi. Material quritish haroratgacha qizib boolgach, jarayon oozgarmas doimiy tezlikka ega booladi (I davr, VS qiya toori chiziq). Ushbu davrda material harorati hool termometr koorsatkichiga t_m teng booladi (V₁S₁ kesma). Bu davrda materialning namligi kritik namlikka toori keladi (W=W_kr) va materialga berilayotgan issiqlik taosirida undan erkin namlik bulanish yooli bilan ajralib chiqadi.


6-rasm. Quritish jarayonining egri chizig’i: AE- material namligini vaqt mobaynida o’zgarishi; A₁E₁- material haroratini uning namligidan bog’liqligi, t = f(W).

S(W=W_kr) nuqtadan soong quritishning II davri boshlanadi. Bu davrda material tarkibidan bolangan namlik ajralib chiqadi va material harorati S₁E₁ egri chiziq booyicha ortib boradi. II davrda jarayon tezligi bir tekisda kamayib boradi (SE kesma), materialning namligi esa muvozanat namlikka tobora yaqinlashib boradi (Ye nuqta, WW^*). Muvozanat namlikka erishilgach material tarkibidan namlikning ajralishi tooxtaydi. Bu paytda material harorati uning oorab turuvchi qurituvchi agent haroratiga tenglashadi (Ye₁ nuqta). Ammo muvozanat namlikka erishish uchun uzoq vaqt talab etiladi.

Quritish tezligi booyicha tooplangan maolumotlar asosida quritish tezligining egri chizii quriladi (7-rasm).

30.7-rasm. Quritish tezligining egri chizig’i.

Quritish jarayonining I davrida quritish tezligi (dw/dτ=const) gorizon-tal toori chiziq (VS kesma) booylab oozgaradi. II davrda esa dw/dτ chiziining shakli material strukturasiga, uning shakliga va namlikni material bilan bolanish turiga boliq booladi. Shu sababdan, SE chiziqning koorinishi 30.7-rasmdagi shakldan anchagina farq qilishi mumkin. Ushbu davrning oozi ham bir necha davrlardan iborat boolishi mumkin.

Jarayon W=W^* boolganda tugaydi.