Настоящие нормы и правила распространяются на проектирование бетонных и железобетонных конструкций зданий и сооружений различного назначения, работающих при систематическом воздействии температур не выше 50 °С и не ниже минус 40 °С

R_b

• 
  0,75
  

ёки ^{ bc}  0,25
R_b
тилган пўлатдан учларда бўлган зул-
финлардан фойдаланишга ҳам рух-

да. 36 жадвалнинг 1а вазияти бўйича
_an, _an, _an қийматларида фойда- ланган ҳолда (186) формуладан аниқлаш лозим. Қолган ҳолларда кўрсатилган қийматларни 36 жадвалнинг 16-вазияти бўйича қабул қилиш лозим. Бунда _bc - зул- финли таёқчага тик таъсир қилувчи бетондаги қисувчи кучланиш бўлиб, уни юклама бЎйича ишончлилик до- имийси _fқ1,0 да доимий таъсир қилувчи юкламалардан келтирилган кесим бўйича қайишоқ материал си- фатида қаралган ҳолда аниқланади.
Ўрнатма қисмнинг зулфинли таёқчасига чўзувчи ва силжитувчи зўриқишлар таъсир қилганда (186) формуланинг ўнг қисми қуйидаги
сат берилади.

13. 
    Таянчдан ташқарига чиқа- риладиган ўзакнинг барча бўйлама таёқчаларини зулфинлашни таъмин- лаш учун эгилувчи унсурларнинг энг чекка эркин таянчлари учун қуйидаги талаблар бажарилиши ло- зим:
    

а) агар 3.32 банд талаблари ба- жарилса, у ҳолда чўзилган таёқчала- рнинг эркин таянч ички қиррасидан ўтиш узунлиги камида 5d мм ташкил қилиши лозим;
б) агар 3.32 банд талаблари ба- жарилмаса, у ҳолда чўзилган таёқча- ларнинг эркин таянч ички қирраси- дан Ўтиш узунлиги камида 10d мм ни ташкил қилиши лозим.

Ўзакнинг ҳисобий қаршилиги пасайдиган энг чекка таянчдаги l_an зулфинлаш соҳаси узунлиги (2.28 бандга ва 23 жадвалга ҳ.) 5.14 банд ва 36 жадвалнинг 16 вазияти кўрсат- маларига мос тарзда аниқланади.
Билвосита ўзак мавжудлигида зулфинлаш соҳаси узунлиги _an ни ^{1Қ12 } ^{катталикка бўлиш ҳамда}
_an доимий 10 _b/R_b.катталикка ка- майтириш орқали пасайтирилади.
^{Бунда } ^{- ўзаклашнинг ҳажмий} доимийси бўлиб, у қуйидагича аниқланади:
пайвандланган турлар ҳо- лида (49
)
формула бўйича (3.22 б.ҳ.); ўровчи қисқичлар ҳолида ушбу
формула бўйича
  ^Asw ,
^ 2as
бунда А_sw - унсур қиррасида жойлашган ўровчи қисқичнинг
^{кесим юзаси; барча ҳолларда } ^нинг қийматини 0,06 дан кичик қилиб олинади.
Бетоннинг таянчда қисилгини кучланиши _b ни таянч реакциясини унсурнинг таяниш юзасига бўлиш орқали топилиб, уни кўпи билан 0,5 R_b. Деб қабул қилинади.
Билвосита ўзаклаш соҳаси узунлиги бўйича унсур қиррасидан таянчга энг якин тик дарзгача тақсимланади.
Агар катталик l_an<10d ҳамда l_an, га тенг деб, шунинг билан бирга, ка- мида 5d деб қабул қилинса, у ҳолда таёқчаларнинг таянчнинг ички қир- расидан ўтиш узунлиги ушбу банд талаб қилганига нисбатан кичраяди. Ушбу ҳолда, шунингдек, таёқчалар учларини ишончли маҳкамланган ўрнатма пўлат қисмларга пайванд- ланса, таянч майдончасида бўйлама ўзакнинг ҳисобий қаршилигининг пасайиши содир бўлмайди.

36. 
    ЖАДВАЛ
    

Ўзакнинг ишлаш шароитлари	Темирбетон унсурлардаги бўйлама ўзакнинг энг кичик кесим юзаси, унинг бетон кесим юзасига нисбати, %
1. Эгилувчи, шунингдек, марказдан ташқарида чўзилган унсурлардаги S ўзак бўйлама кучнинг кесимнинг ишчи баландлиги ташқарисида жой- лашган ҳолда	0,05
2. Марказдан ташқарида чўзилган унсурлардаги S, S’ ўзаклар бўйлама куч S ва S’ ўзаклар ора- лиғида жойлашган ҳолда.	0,05
3. Марказдан ташқарида қисилган унсурлардаги S, S’ ўзаклар, - ушбу ҳолларда: ^lo^/i^^17 ^17^^lo^/i^^35 ^35^^lo^/i^^83 ^lo^/i^^83	0,05 0,10 0,20 0,25
Изоҳ: Ўзак кесимининг ушбу жадвалга келтирилган энг кичик юзаси бетоннинг тўғри бурчакли кесим кенглигининг ёки тавр (кўштавр0 кесими қирраси кенглигининг кесим

Ўзакнинг ишлаш шароитлари	Темирбетон унсурлардаги бўйлама ўзакнинг энг кичик кесим юзаси, унинг бетон кесим юзасига нисбати, %
^ишчи баландлиги ho ^га кўпайтмасига тенг бўлган кесим юзасига тааллуқлидир. Бўйламаўзаги, кесим тархи бўйлаб текис тақсимланиб жойлашган, унсурларда, шунингдек, мар- казий чўзилган унсурларда энг кам ўзаклашнинг кўрсатилган катталиги бетон кесими- нинг тўлиқ юзасига оиддир.