Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti "energo-mexanika" fakulteti "elektr energetikasi" kafedrasi

5. Hisobot talablari
5.1. Amaliyot raqami, mavzu, maqsad.
5.2. Masala shartlarini yozing.
5.3. Hisob-kitoblarni formulalar bilan umumiy ko’rinishda yozing
5.4. Birliklarni XBS da ifodalang
5.5. Kerakli sxemalar, grafikalar va chizmalarni qalam bilan o’quv qurollarida amalga oshirilsin.


6. Ish texnologiyasi
6.1. Masalani variantingiz ma'lumotlariga muvofiq bajaring (8.1-8.2. jadvalga qarang).
6.2. Test savollariga javob bering (yozma ravishda).


7. Nazorat savollari
7.1. Qaysi issiqlik uzatish jarayonlari statsionar va statsionar bo'lmagan deb ataladi?
7.2. Issiqlik uzatish nima? Issiqlik uzatishni qanday shakllari mavjud?
7.3. Issiqlik uzatish koeffitsienti: ta'rifi, hisoblangan formulasi. Kavisli devorlar uchun qanday aniqlanadi?
7.5. Quvurlarning ichki yuzasida o'lchovning issiqlik koeffitsienti qiymatiga ta'siri.


Topshiriqlar

№1masala. Neft ishlab chiqarishni ko'paytirish uchun qatlamlarga quyish uchun ishlatiladigan issiq suv bakda joylashgan. Issiqlik bakning tekis po'lat devoridan issiqlik o'tkazuvchanlik koeffitsienti _с=40 W/mK bilan uzatiladi. Devor qalinligi _с,mm,mm, oyoq gazlarining harorati t_j1, ^оС, suv harorati t_j2, ^оС, gazlardan devorga issiqlik uzatish koeffitsienti ₁=30 Vt/(m²·K) va devordan suvga ₂=4000 Vt/m²·K).

Aniqlash kerak:

• 
  issiqlik uzatish koeffitsienti (K, W/m² );
  
• 
  devor orqali uzatiladigan issiqlik oqimining zichligi (q, W / m²);
  
• 
  gazlar (t₁) va suv (t₂) tomonidan devor yuzalarida haroratlarini ;
  

Devor qalinligi bo'yicha haroratni taqsimlash jadvalini tuzing. t_j1 va t_j2 harorat jadvaliga binoan tuzing.
Jarayon davomida suv tomonidagi devor qalinligi _н, mm bo'lgan shkala qatlami bilan qoplangan, issiqlik o'tkazuvchanlik koeffitsienti _n=1,0 W / m K.
Buning uchun K, q, t₁, t₂, o'lchov sirtidagi haroratni (t_n) hisoblang. Devor qalinligi va shkalasi bo'yicha haroratni taqsimlash jadvalini tuzing. Ikki jadvalning qiyosiy tahlil berish.
Dastlabki ma'lumotlar 8.1jadvaldan olinadi.
8.1Jadval

№ var-t	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
tж1,^оС	600	700	800	900	1000	1100	1200	400	500	550
tж2,^оС	120	130	140	150	160	170	180	170	160	150
с,mm	210	220	230	240	250	260	270	280	290	300
н, mm	1,0	1,1	1,2	1,3	1,4	1,5	1,6	1,7	1,5	1,6

№2 masala. Ochiq havoda joylashgan issiqlik izolyatsiyalangan po'lat quvur orqali issiq sovutish suvi uzatiladi.

Quvur devorining qalinligi , mm, po'latning issiqlik o'tkazuvchanlik koeffitsienti
 = 50 Vt/m·K. atrof-muhit havosining harorati t_ж, ^оС, izolyatsiyalash yuzasidan atrof-muhitga issiqlik uzatish koeffitsienti =10 Vt / m² , trubaning ichki diametri d₁, mm, po'lat quvurning ichki yuzasida harorat t₁, ^оС, izolyatsiyalash qatlamining qalinligi _из. Izolyatsiyasining issiqlik o'tkazuvchanlik koeffitsienti _из=0,07 W/(m·K)
Hisoblash:
* izolyatsiya yuzasida harorat (t_из),
* po'lat quvur tashqi yuzasi harorati (t₂),
* 100m (q, J) uzunlikdagi quvur qismida kunlik issiqlik yo'qolishi.
Quvur devorining qalinligi va izolyatsiyasining qalinligi bo'yicha haroratni taqsimlashning sxematik jadvalini tasvirlang.
Dastlabki ma'lumotlar 8.2 jadvaldan olinadi.
8.2Jadval

№ Var-t	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
d1, mm	150,0	160,0	120,0	110,0	140,0	130,0	150,0	169,0	180,0	100,0
, mm	3,0	4,0	3,5	4,5	5,0	3,0	4,0	3,5	4,5	5,0
из,mm	40,0	25,0	60,0	80,0	35,0	55,0	45,0	75,0	15,0	20,0
tж,^оС	20	15	10	5	0	-5	-10	-20	-15	25
t1,^оС	180	170	160	155	145	200	190	175	185	135

Amaliy ish № 8


ISSIQLIK UZATISH MOSLAMASINI ISSIQLIK HISOBI


1. Ishning maqsadi
Issiqlik almashinadigan qurilmalarni hisoblash bo'yicha amaliy ko'nikmalarga ega bo'lish.
2. Masala yechish uchun formulalar namunalari
Ishni bajarishdan oldin, ushbu bo'limlarni adabiy manba’larini diqqat bilan o'rganib chiqing.
Ishni bajarish uchun quyidagilar kerak:

• 
  Issiqlik almashinadigan qurilmalarni hisoblash turlarini bilish va farqlash (TA);
  
• 
  Issiqlik uzatish koeffitsientlarini o'xshashlik mezonlari bilan aniqlash;
  
• 
  TA termal muvozanat tenglamalarini yaratish;
  
• 
  Issiqlik uzatishning asosiy tenglamalari va hisoblash formulalarini bilish va ulardan foydalanish.
  

Issiqlik hisoblash TA sovutish suvi xarajatlarini, issiqlik uzatish va issiqlik uzatish koeffitsientlarini, issiqlik almashinuvi yuzasini va boshqa noma'lum parametrlarni aniqlashdan iborat.
Sovutish suv sarfi TA issiqlik balansi tenglamasidan aniqlanadi:

Q - bu issiqlik quvvati, Vt;
-isitish muhiti uchun, mos holda massa sarfi, kg / s; solishtirma massa issiqlik sig'imi, J / (kg °C·; kirish harorati, °C; chiqish harorati, °C;
-isitilayotgan issiqlik tashuvchilarni mos holda massa sarfi, kg/s; solishtirma massa issiqlik sig'imi, J / (kg·°C); kirish harorati, °C; chiqish harorati, ° C
Issiqlik uzatish tenglamasi

Bu yerda K-issiqlik uzatish koeffitsienti, W / (m²·°C); F-isitish yuzasi, m²; -formula bilan aniqlanadi o'rtacha harorat farqi, °C,

Bu yerda -sovutish suyuqligi o'rtasidagi eng katta harorat farqi, °C; -sovutish suyuqligi o'rtasidagi eng past harorat farqi, °C
Shuni esda tutish kerakki, haroratning o'rtacha logarifmik farqining qiymati suyuqliklarning ta (tekis oqim yoki oqim) ga harakatlanishi sxemasi bilan belgilanadi.
Issiqlik uzatish koeffitsientlari suyuqlikning oqim rejimiga, quvurlardagi harakat turiga (erkin yoki majburiy), quvurlar joylashgan joyga (vertikal yoki gorizontal), jarayondan (qaynayotgan suyuqlik yoki bug ' kondensatsiyasi) va boshqalarga qarab o'xshashlik mezonlari bilan belgilanadi.