Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti xuziridagi nukus konchilik instituti "umum texnika" fakulteti

1 _-иссиЗ лик трубаси; 2_-труба_-'пбиЗ;



-расм. «Труба ичида труба» типидаги ажралувчан, к'п оЗимли иссиЗлик алмашиниш Зурилмаси.


tarkibidagi agressiv va mexanik iflosliklar kamroq itirib qoladi. Kipchilik holllarda, «truba ichida truba» qurilmalarining issiqlik kirsatkichlari qobiq-trubali qurilmalarnikiga qaraganda ancha yuqori biladi. Ayrim hollarda, qurilmaning ichki trubalarning tashqi yuzasi qirrali qilib yasaladi. Natijada, issiqlik almashinish yuzasi 4...5 marotaba ortadi. Odatda bu usuldan trubaning birorta muhit harakatlanayotgan tomonida issiqlik berish koeffitsientini oshirish qiyin bilganda (gaz, qovushoq suyuqlik harakatida yoki laminar rejimda) foydalaniladi. Bunday hollarda, qirrali trubalarni qillash, uzatilayotgan issiqlik miqdorini anchaga oshirish imkonini beradi.
Yuvilib turuvchi issiqlik almashinish qurilmasi gaz, suyuqliklarni

10-расм. Ювилиб турувчи иссиЗлик алмашиниш Зурилмаси.
1 - таЗсимловчи тарнов; 2 - труба; 3 - калач; 4 - таянч; 5 - йи²увчи тарнов.
sovitish va bug'larni kondensatsiyalash uchun qillaniladi (4.29-rasm).
Bu qurilma bir-biri ustiga joylashtirilgan truba 2 va ularni birlashtiruvchi kalach 3 lardan iborat. Trubalar ichidan sovutilayotgan issiqlik eltkich harakatlanadi. Sovutuvchi suv chetlari tishli taqsimlovchi tarnov 1 ga quyuladi va undan trubalar 2 ga oqib tushadi. Suvning bir qismi truba yuzasidan bug'lanib ketadi.
Suv bir trubani yuvib ikkinchisiga, undan sing uchinchisiga va hokazo tartibda harakatlanib, oxiri isigan holda yig'uvchi tarnovga oqib tushadi.
YUvilib turuvchi issiqlik almashinish qurilmalarining afzalliklari: tuzilishi sodda; ochiq havoda ishlatish mumkin; suv sarfi kam; trubalarni tozalash oson.
Ushbu qurilmaning kamchiliklari: qipol; issiqlik itkazish koeffitsienti kichik; metall sarfi kip.
Spiralsimon issiqlik almashinish qurilmasi. Bu qurilmalarda issiqlik almashinish yuzasi ikkita yupqa metall list 1 va 2 larni spiral biylab irash natijasida hosil biladi (4.30-rasm). Spirallarning ichki uchlari plastina- tisiq 3 yordamida birlashtirilgan.

Kanallar yon tomoni qistirma va tekis qopqoq yordamida zichlab yopilgan. Natijada bir - biridan ajrab turuvchi kanallar hosil biladi va ularda qarama - qarshi yinalishda suyuqliklar harakatlantiriladi. Kanallarning eni metall list eni bilan belgilanadi. Balandligi esa oralikni belgilovchi bilakcha 7 ning ilchami bilan aniqlanadi. Tekis qopqoq 4 lar flanets 5 ga boltlar yordamida mahkamlanadi.

Issiqlik eltkichlar kirishi va chiqishi uchun tekis qopqoqlarning markazida va spiralning tashqi uchlarida shtutserlar irnatiladi. Bu qurilma suyuqlik va gazlar orasida issiqlik almashinish uchun ishlatiladi. Agar, issiqlik eltkich tarkibida qattiq zarrachalar bilgan taqdirda ham ushbu qurilmalardan foydalanish mumkin, chunki to'g'ri tirtburchak shakldagi kanalga tiqilib qolmaydi.
Spiralsimon issiqlik almashinish qurilmalarining afzalliklari: tuzilish ixcham; gidravlik qarshiligi nisbatan kichik; suyuqliklar tezligi yuqori (1...2 m/s); issiqlik itkazish koeffitsienti katta; kam joy egallaydi.
Ushbu qurilma kamchiliklari: yasash, ta'mirlash va tozalash qiyin; yuqori bosim (>1,0 MPa) da ishlatish mumkin emas, chunki bu bosimlarda zichlanishni ta'minlash qiyin.
Blok-grafitli issiqlik almashinish qurilmasi. Blok-grafitli isitgichlarda grafitning yuqori issiqlik itkazuvchanlik [100 W(m-K) gacha] va suyuqlik ta'sirida emirilmasligi tufayli grafitli issiqlik almashinish qurilmalari sanoatning barcha sohalarida ishlatiladigan isitgichlarga

nisbatan keng tarqalgan bilib, uning afzalliklarini hech qanday isitgich bilan solishtirib bilmaydi.

Bu turdagi issiqlik almashinish qurilmalaring asosiy elementi parallepiped shaklidagi grafitli blokdir. Unda issiqlik eltkichlar uchun bir-biri bilan kesishmaydigan teshiklar yasalgan(4.35-rasm). Jurilma bir yoki bir necha to'g'ri tirtburchakli blokdan yig'iladi.
Yon tomonidagi metall plitalar yordamida har bir blokda issiqlik eltkichning ikki yilli gorizontal kanallarda harakati tashkil etiladi. O'lchami 350x515x350 mm³ bilgan bloklardan yig'ilgan issiqlik almashinish qurilmasining vertikal kanallari boyicha eltkich bir yoki ikki yilli harakat qilishi mumkin. Vertikal yillarning soni qurilmaning pastki va yuqori qopqoqlarining konstruktsiyasiga bog'liqdir. Grafitli issiqlik almashinish qurilmasining ishchi bosimning qiymati 2,9-10⁵ Pa dan oshmasligi kerak.
Blok-grafitli qurilmalarni muhitlar-dan biri korrozion-faol bilgan hollarda ishlatish mumkin. Agarda ikkala muhit ham korrozion-aktiv bilsa, unda yon tomondagi plitalar maxsus grafik vkladishlar bilan himoya qilinadi.