Nazariya va amaliyotda korporativ boshqaruv

19.2.1 – jadval
Kontrolling tizimini ustunligi va kamchiliklari

Yangiliklarni tatbiq etish tezligiga ta’sir etuvchi omil	Kontrollingni ustunligi	Kontrollingni kamchiliklari
Tatbiq etish samaradorligi: iqtisodiy; ijtimoiy	korporatsiyalarning qisqa va uzoq muddatlarda foy-daligi va moslashuvchanli-gini oshirish; kontrolling bo‘limi tuzishi-lishi asosida xizmat pog‘o-nalaridan tezlik bilan ko‘tarilish imkoniyati	mavjud bo‘lgan tahlil usullarining takomillash-maganligi; xodimlar (mos keluvchi bo‘limlar rahbarlari) va guruhlar (buxgalteriya, reja bo‘limi va h.k.) statusiga
O‘zaro moslik: korporativ madaniyatga; boshqaruvni axborot ta’minoti usullariga.	Korporatsiyaga bog‘liq holat	o‘rtacha shaklda korporativ madaniyatga yuqori bo‘lmagan o‘zaro moslik; an’anaviy axborot tizimlari bilan past darajada o‘zaro moslik
Yangiliklar kiritilishining murakkabligi	Modellarning oddiyligi	An’anaviy usullar bilan taqqoslashda murakkablik, qo‘shimcha o‘rganish zarurati
Yangiliklar kiritilishi-ning ajraluvchanligi, eks-periment o‘tkazilishi taj-riba	Tatbiqni bir bo‘linmada boshlab, keyinchalik korpo-ratsiyaning barcha bo‘linmala-riga tatbiq etish imkoniyati	Tizimni korporatsiyaga to‘liq tatbiq etilishi natijasida to‘liq samara-dorlikka erishish
Yaqqollik	Rahbarga birlamchi natijalar tezlik bilan ko‘rinishi	To‘liq natijaning sekinlik bilan paydo bo‘lishi

Ayrim amaliyotlarda kontrolling tizimining funksiyalarini markazlashgan va markazlashmagan vositalariga ham ajratiladi. Markazlashgan kontrolling funksiyalari e’tiborni butun kompaniya faoliyatiga, turli xil sohalari bilan bog‘liq har xil operatsiyalarga integratsiyalashganligiga qaratadi. Bu funksiyalar asosan aktiv va passiv operatsiyalarni bir-biriga moslaydi. Markazlashmagan kontrolling funksiyalari esa kompaniyaning belgilangan reja davrida faqat bir bo‘limiga qaratiladi. Markazlashgan va markazlashmagan kontrolling funksiyalarni bir-biriga taqqoslaganda, kompaniyalarning hajmi va funksiyasi muhim rol o‘ynaydi. Markazlashgan kontrolling vositalari kichik va o‘rta hajmli korxonalarda ham bo‘lishi mumkin. Markazlashgan kontrolling faoliyati kompaniyaning biznes siyosatini rivojlantirishga qaratiladi. Markazlashmagan kontrolling faoliyati markazlashmagan xarajat rejasini nazoratga olish va axborot jarayonini tartibga solishdan iboratdir.

Bir qarashda kontrolling tizimini joriy qilish juda murakkab vazifadek ko‘rinadi, biroq zamonaviy dasturlarni qo‘llash kompaniyalarda kontrolling tizimini joriy qilishni engillashtiradi. Bunday zamonaviy dasturiy xizmatlar yordamida turli xil vazifalar, asosan, hisob va tahlil ishlari avtomatik tarzda bajariladi.