Nazorat topshiriqlari

Materikning quyida berilgan iqlim xususiyatlariga ega bo‘lgan hududlari iqlim mintaqalari qan­day nomlanadi?

ushbu hudud ekvatorning har ikkala tomonida joylashgan. Yil bo‘yi harorat yuqori va yog‘inlar miqdori ko‘p (1500-1800 mm) bo‘ladi. Ayrim joylarga 10.000 mm gacha, o‘rtacha yillik va oylik harorat 26°С ga teng;
hudud yuqori atmosfera bosimi oblastida joylashgan. Passatlar uzoq davom etadi. Yog‘inlar 100 mm dan kam. Bu yerda yanvar oyining o‘rtacha harorati 10°C, iyul oyiniki esa 38°C.
Javob:

1. 
   bu ekvatorial iqlim mintaqasi.
   
2. 
   Tropik mintaqa
   

3. 
   Misrda yanvar oyining o‘rtacha harorati 10⁰C, iyul oyiniki esa 38°C. Yillik havo haroratini o‘zgarish amplitudasini aniqlang.
   

Javob: Agar kuzatilgan haroratlarning ishorasi bir xil bo‘lsa, katta ko‘rsatkichdan kichigi ayriladi. Ya’ni 38°C-10°C=28°C


II variant.
1. Afrika materigini 30⁰ meridian yoyi bo‘ylab shimoldan-janubga qancha masofaga cho‘zil­gan­ligi­ni gradus va km larda hisoblang.
Javob: 30° meridian yoyi bo‘ylab Afrikaning chekka shimoliy nuqtasi 31,4° shimoliy kenglikdan, janubi esa 31,6° janubiy kenglikka to‘g‘ri keladi. Bu ikki nuqta ikki xil yarimsharda joylashganligi sababli ular o‘zaro bir-biriga qo‘shiladi, ya’ni 31,4°+31,6°=63°. Demak, 30° meridian yoyi bo‘ylab Afrika materigi shimoldan janubga 63° ga cho‘zilgan. Endi uni km larda ifodalaymiz. Buning uchun bizga 1° meridian yoyining o‘rtacha uzunligining qiymati kerak bo‘ladi. Bu qiymatda 1° meridian yoyining o‘rtacha uzunligi 111,1 km ga teng. Bundan 63×111,1 km = 6999,3 km. Afrika materigi 30° meridian yoyi bo‘ylab shimoldan janubga 63° ga cho‘zilgan. Bu o‘rtacha 6999,3 km ni tashkil etadi.
2. Materikning quyida berilgan iqlim xususiyatlariga ega bo‘lgan hududlari, iqlim mintaqalari qan­­day nomlanadi?
a) Bu mintaqa ekvatorning har ikkala tomondan 15-20° kengliklargacha cho‘zilgan. Bu yerda 2 ta fasl sernam yoz, quruq qish ifodalanadi.
b) Bu mintaqada o‘rta dengiz iqlimi shakllangan. Mavsumiy havo massalari almashinadi.