Nemis va fransuz tillari kafedrasi “dak ga tavsiya etaman” Filologiya fakulteti dekani


Download 0.73 Mb.
Pdf ko'rish
bet23/35
Sana02.01.2022
Hajmi0.73 Mb.
#201815
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   35
Bog'liq
nemis va ozbek tillaridagi fellarda modallik muammolari

Hoffen fe‘li doch yuklamasi bilan birga kelib, qilayotgan taxmining ishonch 

darajasi  yuqoriligini  ko‘rsatib  kelmoqda.  Ammo  o‘zbek  tilida  bu  aniqlik  mayli 

orqali  ifodalanib,  qat‘iy  ishonchni  bildirmoqda.  Aslida  esa  quyidagi  tarjima 

muvofiq bo‘lar edi: Stol atrofida o'tiriladi-ku, tuflimni yechib qo 'ysam bo 'lar. 

6.  Ich  hoffe,  ich  raste  nicht  doch  noch  aus.  Ungacha  yetib  borolmasam 

kerak.  


Bu  gapda  esa  hoffen  fe‘li  tarjimada  fe‘lga  shart  mayli  qo‘shimchasi  -sa 

qo‘shilishi  va  kerak  modal  so‘zi  orqali  tarjima  qilingan.  Nemis  tilidagi  qo‘shma 

gap  tarjimada  soda  gapga  aylangan  bo‘lishiga  qaramay,  asl  ma‘noni  ko‘rsatib 

berishga  harakat  qilingan  .  Ammo  kerak  so‘ziga  -a  so‘roq  yuklamasi  qo‘shilib 

tarjima qilinganda ma‘no yanada aniqroq tus olgan bo‘lardi. 

 



 

46 


7.  Das muss irrsinnig viel gekostet haben.  

Bu ovqatlar juda qimmat bo‘lsa kerak-a?  



Müssen+Infinitiv  II  konstruksiyasi  odatda  taxmin  aniq  bir  asosga  ega 

bo‘lgan  holatda  qo‘llaniladi.  So‘zlovchi  qilgan  taxminiga  aniq  ishonadi,  chunki 

fikr  davom  ettirilib,  nega  aynan  shunday  taxmin  qilgani  asoslab  beriladi.  Nemis 

tilidagi  taxminni  ifodalab  kelgan  modal  fe‘lli  sintaktik  konstruksiyalar  odatda 

o‘zbek  tiliga  fe‘lga  shart  mayli  qo‘shimchasi  -sa,kerak  modal  so‘zi  hamda  -a 

so‘roq yuklamasi yordamida to‘g‘ri tarjima qilinadi. 

8.  Ich denk, die drücken so? Siqyapti shekilli?  

Denken  fe‘li  ham  hali  qat‘iy  bo‘lmagan  taxminni  ifodalab  keladi,  o‘zbek 

tiliga shekilli so‘zi orqali tarjima qilingan. Tarjima uchun juda mos so‘z topilgan, 

chunki  shekilli  so‘zi  haqiqatan  ham  ushbu  gapda  asliyatdagi  o'ylashimcha  so‘zi 

bilan sinonim bo‘la oladi. 

9.  Scheint so.  

Shunaqaga o‘xshaydi.  



Scheinen  fe‘li  nemis  tilida  taxminni  ifodalab  keluvchi  va  eng  ko‘p 

qo‘llanuvchi  mustaqil  fe‘llardan  biridir.  Uni  o‘zbek  tiliga  turlicha  tarjima  qilish 

mumkin:  o  ’xshamoq,  tuyulmoq,  ko  ’rinmoq,  -sa  kerak,  shekilli  kabi.  Mazkur 

gapda o ’xshamoq fe‘li orqali tarjima qilingan va ma‘no to‘g‘ri chiqarib berilgan.

 

10. 


Gut,das seh  ich  mir  an,  ich  komm  Heiligabend, falls  da  was  fliegt. 

Yaxshi. Rojdestvodan bir kun oldin borsam kerak. Agar biror nima uchsa.  

Bu gapda ansehen fe‘li hali to‘liq ishonchi komil emasligini bildirib keladi. 

Buni  biz  o‘zbek  tiliga  ko  ’rmoq  fe‘lining  kelasi  zamonda  berilishi  orqali  bersak 

ham  bo‘ladi,  chunki  bu  fe‘l  hatti-harakatning  hali  noma‘lum  ekanligini  bildirib 

keladi: Yaxshi, ko ’ramiz hali, agar biror nima uchsa, rojdestvodan bir kun oldin 



borarman.  O‘zbek  tiliga  nemis  tilidagi  murakkab  gap  uchta  sodda  gap  orqali 

tarjima qilingan. Fe‘lga shart mayli qo‘shimchasi -sa, shaxs son qo‘shimchasi va 



kerak  modal  so‘zi  yordamida  tarjima  qilingan.  Shunday  bo‘lsa  ham  asliyatdagi 

ma‘no tarjimada o‘zgarmagan. 

11.Die Stunden von diesem Augenblick an kann ich Ihnen kaum erzählen.  



 

47 


Keyin nimalar bo‘lganini sizga tasvirlab berolmasam kerak.  

Kцnnen  fe‘li odatda  inkor  formasida, ya‘ni nicht kцnnen shaklida kelganda 

taxmin  ma‘nosini  ifodalaydi.  Ammo  ushbu  misolda  kцnnen  fe‘li  nicht  inkor 

yuklamasi bilan emas, balki  kaum inkor yuklamasi bilan birga kelgan. Har ikkala 

holatda  ham  taxmin  ma‘nosi  o‘z  kuchini  yo‘qotmaydi.  O‘zbek  tiliga  fe‘lga  inkor 

qo‘shimchasi -ma, shart mayli qo‘shimchasi -sa, shaxs son qo‘shimchasi va kerak 

so‘zi orqali tarjima qilingan. 

12.Ich glaube es zu wissen. Bilsam kerak deb o‘ylayman.  

Ushbu  gapda  glauben  fe‘li  ham,  zu+Infinitiv  ham  taxmin  ma‘nosini 

ko‘rsatib  kelgan.  Tarjimada  ma‘no  to‘g‘ri  ko‘rsatilgan,  ya‘ni  shart  mayli 

qo‘shimchasi  -sa,  shaxs  son  qo‘shimchasi  va  kerak  so‘zi  orqali,  shuningdek,    




Download 0.73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   35




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling