Neyron tarmoqlar yordamida audio ishlov berish Ilmiy rahbar : Beknazarova Saida, tatu professor Normuratov Abbosbek, tatu ttf talabasi

Neyron tarmoqlar yordamida audio ishlov berish
Ilmiy rahbar :Beknazarova Saida , TATU professor
Normuratov Abbosbek , TATU TTF talabasi
Olimjonov Muhammadqodir, TATU TTF talabasi
Kirish:
Audioga ishlov berish insoniy quloqqa ta'sir qiladigan ovoz signallarini tahlil qilish, shakllanish va tasniflashda turli usullardan foydalanish bilan bog'liqdir. Bu audio fayllarni o'rganish, tahlil qilish, tasniflash va boshqarishda juda muhim o’rin tutadi.
Neyron tarmoqlari audio ishlov berishning eng yangi yondashuvlardan biridir. Neyron tarmoqlari audio signalni tahlil qilish, shakllanish va tasniflashda katta yordam beradi. Neyron tarmoqlari audio fayllardan ma'lumot yig'ishda va audio tarkibini aniqlashda, tasniflashda xizmat qiladi. Neyron tarmoqlari audio tizimining spektral, statistik va ovozni tahlil qilishda o'ziga xosdir. Bu tizimlar barcha turdagi audio fayllari uchun ishlatilishi mumkin.
Asosiy qism :
Neyron tarmoqlari audio signalni tahlil qilishda va tasniflashda yordam beradigan quyidagi asosiy usullarga ega:
Audio signalni shakllanishi: Audio signal shakllanishi signalni taqdim etilgan vaqtning amplitudasi bo'yicha grafik shakli hisoblanadi. Neyron tarmoqlari yordamida audio signalni shakllantirish uchun o'zaro bog'liq neyronlar tarmog’ini tuzish mumkin.
Audio signalni tahlil qilish: Audio signalning spektral tahlili signalni tahlil qilishning eng muhim qismi hisoblanadi. Bu qism signalni spektrumini o'rganishga asoslangan va neyron tarmoqlari yordamida spektral tahlil qilinishi mumkin.
Audio signalni tasniflash: Audio signalni turli kategoriyalarga tasniflash neyron tarmoqlari yordamida amalga oshirilgan katta mahsulotlaridan biri hisoblanadi. Tasniflash markazlari neyron tarmoqlarini qurish va ularda boshqa algoritmlarni ishlatish orqali yaratiladi.
Tushuntiruvchi so'zni aniqlash: Audio signalning tushuntiruvchi so'zlarini aniqlash, signalni tahlil qilishning eng murakkab qismi hisoblanadi. Bu qism neyron tarmoqlari yordamida tushuntiruvchi so'zlar tahlil qilinishi yordamida bajariladi.
Neyron tarmoqlari, audio signalni tahlil qilishda va tasniflashda ishlatilishi uchun yaxshi natijalar olish uchun ko'p sonli parametrlarga ega bo'lishi kerak. Bu parametrlar signalni spektrumining kichik tarmoqlari, tasniflash markazlarining ko'rsatilishi va tushuntiruvchi so'zlar to'plamining yaratilishi kabi ma'lumotlar hisoblanadi.
Neyron tarmoqlari audio signalga ishlov berishda juda kuchli yondashuvlarga ega bo'lib, o'zaro bog'liq neyronlar tarmog’ini ishlatish orqali audio signalni tahlil qilishda va tasniflashda yordam beradi. Bunday usullar audio ishlov berishni sifatli, ishonchli va samarali qilishga yordam beradi.
Neyron tarmoqlari audio ishlov berishda ovoz yaratish, musiqa yaratish, ovozli bot yaratish, ovoz tahlili, go'zallikni o'rganish va ovozni tahrir qilish kabi ko'plab ishlatiladigan yo'nalishlarda yordam berishi mumkin.
Musiqa yaratishda neyron tarmoqlari, musiqa tarkibidagi sahna, asboblar va ovozlar asosida yaratilgan ma'lumotlar bazasini ishlatib yangi musiqalar yaratish uchun yordam beradi.
Ovozli bot yaratishda neyron tarmoqlari, ovozni tahlil qilish yordamida foydalaniladi. Bu tahlil yordamida bot ovozni tushuntirish va ovozli so'rovlarga javob qaytarishga qodir.
Ovoz tahlili va ovozni tanishda neyron tarmoqlari, ovozning tarkibiy xususiyatlarini va qurilmalarini o'rganish uchun ishlatiladi.
Go'zallikni o'rganishda neyron tarmoqlari ovozni qayta ishlash yordamida, ko'rsatilgan ovozning musiqa jihatdan qanday ko'proq ko'zga ko'rinadigan bo'lishini o'rganadi.
Ovozni tahrir qilishda neyron tarmoqlari ovozni o'zgartirish yoki boshqa ishlov berishlar uchun tahlil qilishda yordam beradi.
Barcha shu ishlatish yo'nalishlarida neyron tarmoqlari ko'p sonli va ko'p o'lchamdagi ma'lumotlar ishlab chiqarishda juda samarali. Shu sababli audio ishlov berishda neyron tarmoqlarining ishlatilishi muhim hisoblanadi.
Neyron tarmoqlari audio signalning tahlil qilishida keng qo'llaniladi. Audio tahlilida neyron tarmoqlari audio fayllardan kelib chiqadigan ma'lumotlarni yig'ib olish, barcha ovoz tizimlarida xususiyatlarni aniqlash, ovozli so'rovlarga javob qaytarish, ovozni tushuntirish va boshqa ko'plab vazifalarni bajarishda yordam beradi.
Neyron tarmoqlari audio fayllardan kelib chiqadigan ma'lumotlarni tahlil qilishda qo'llanadi. Bu ma'lumotlar audio signalning tovush tizimida o'z-o'zini ko'rsatadi. Audio tahlilida neyron tarmoqlari audio signalning spektri, energiyasi, tizimlararo o'zgaruvchilari, ovozning yutuqlari, birinchi va ikkinchi darajali statistikalar kabi ma'lumotlarni tahlil qiladi.
Ovoz tahlilida neyron tarmoqlari ovozli so'rovlarga javob qaytarishda katta yordam beradi. Bu yordamda neyron tarmoqlari ovozni tushuntirish, ovozni yig'ish, ovozni ajratish va ovozning o'zaro ta'sirini tahlil qiladi. Shuningdek, neyron tarmoqlari ovozni boshqa tarkibiy ma'lumotlar bilan bog'liq qilib, so'rovlarga javob qaytarish uchun ovoz tahlili va sintezida ishlatiladi.
Neyron tarmoqlari audio signalning tahlil qilishda, ovozni tushuntirish va boshqa maqsadlarda ham keng qo'llaniladi. Bu maqsadlarning biri, audio fayllardan kelib chiqadigan ma'lumotlarni yig'ib olish, bu ma'lumotlarni ovoz tahlil qilish, musiqa tarkiblarini yaratish, ovozni tahrir qilish va hokazo.
Barcha shu sabablarga ko'ra neyron tarmoqlari audio signalning tahlil qilishida muhim hisoblanadi va audio ishlov berishda juda katta yordam beradi.
Audio signalning shakllanishida neyron tarmoqlari audio fayllardan kelib chiqadigan ma'lumotlarni yig'ib olishda yordam beradi. Bu ma'lumotlar audio signalning tovush tizimida o'z o'zini ko'rsatadi. Neyron tarmoqlari audio signalning spektri, energiyasi, tizimlararo o'zgaruvchilari, ovozning yutuqlari, birinchi va ikkinchi darajali statistikalar kabi ma'lumotlarni tahlil qiladi.
Xulosa:
Neyron tarmoqlari audio ishlov berishda keng qo'llaniladigan usullardan biridir. Audio signalni tahlil qilish, shakllanish va tasniflashda neyron tarmoqlari juda yaxshi natijalar beradi. Bu yordam audio fayllardan ma'lumot yig'ishda va audio tarkiblarini aniqlashda, tasniflashda katta yordam beradi. Neyron tarmoqlari, audio tizimining spektral, statistik va ovozni tahlil qilishda o'ziga xosdir. Barcha shu sabablarga ko'ra neyron tarmoqlari audio ishlov berish sohasida keng qo'llaniladi va audio fayllarining yirik miqdordagi ma'lumotlarini tahlil qilishda juda muhim yordamdir.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1."Audio Signal Processing and Deep Learning" Ian McLoughlin, 2020.
2."Deep Learning for Audio Signal Processing" Purwins, Hendrik, Liutkus, Antoine, Fabian-Robert Stöter, 2019.
3."Audio Signal Processing with Deep Learning: Applications to Music Information Retrieval and Sound Source Separation" Jordi Pons, Xavier Serra, 2017.