Нисбатан ясси тубли ва конуссиз бугизга эга булган вулкан кратери. Одатда марказий вулкан- дан четда бир маротабагина руй берган кучли порт- лашдан қосил булади


Меланж(тектонический) - Меланж (тектоник) -


Download 0.71 Mb.
bet17/394
Sana06.04.2023
Hajmi0.71 Mb.
#1333408
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   394
Bog'liq
М-Я луғат 2023

Меланж(тектонический) - Меланж (тектоник) -
давомий ривожланиш даврига эга булган брекчиялар тарқалган мураккаб зона. Унинг бирламчи кулаш, к;улаш- сурилиш брекчиялари чуқур булмаган денгиз шарои- тида тупланади ва уст сурилма (надвиг) зоналарида к,айта ишланади. М. диабаз таркибли туфлар ва вулка- нитлар, гипербазитлар (серпентинитлар), қизил яшма- радиолярийлар, оқактош ва метаморфик т. ж. лари булаклари м. да бетартиб ётади. М. зоналари геосин­клиналь бурмаланиш системаси четларидаги чуқур ёрик,- ларда шаклланади.
Меланит - Меланит - таркибида Ti булган андрадит тури. Сол. of. 3,8-4,2. Магматик т. ж. ларида учрай­ди. Син.: шарломит.
Меланократовая порода - Меланократли tof жин-
си - 1) кенг маънода- таркибида асосан қорамтир м-ллар купроц булган магматик т. ж. лари. 2) тор маъ­нода - магматик т. ж. ларининг уртача ва оддий турла- рига нисбатан туқ рангли м-ллар билан бойитилган т.
ж. лари.
Меланолиты - Меланолитлар - фак;ат рангли м-ллар- дан, ташкил топган т. ж. лари.
Мелилит - Мелилит- (Ca,Na)2(AI,Mg,Fe)[(Si,AI)207]. К,ат. 5-5,5. Сол. of. 2,9-3,0 Ранги сариқ, жигарранг, кулранг, рангсиз ёгсимон ялтирайдиган м-л. Таркибида крем- некислота миадори паст булган эффузив т. ж. ларида ҳқосил цилувчи м-л сифатида учрайди. Йулдош м-ли: перовскит.
Мелкогорье - Майда тогликлар - баландлиги буйи­ча паст тогликка мос, морфологияси жиқатидан улар- дан фарқланувчи рельеф тури. М.т. учун тик, туб т.
ж.ларидан қосил булган ён багирлар хосдир. У ер- ларда тектоник ва эрозион жараёнлар жадал кечади. Мелкосопочник - Майда тепаликлар - текис, кенг тубли водийлар билан ажратилган, асоси кенг, чуққи- лар хосил қилувчи тепаликлар ёки тепаликлар қатори. Меловая система - Бур системаси - мезозой гуру- қининг юқори системаси.
Меловой период - Бур даври - мезозой эрасининг учинчи (охири) даври; юрадан кейинги ва кайназой




эрасининг палеоген системасидан олдинги даврни уз ичига олади. 140 млн. Йил аввал бошланган ва 76 млн. йил (палеоген давригача) давом этган. Юқори ва к,уйи бур булимларига булинади.
Мелонит - Мелонит - NiTe2 К,ат. 1-1.5. Сол. of.- 7.78. Эгилувчан, қизриш-оқ рангли, металсимон ялти- potқ м-л. Мис конларида, шунингдек кварц томирлари- да соф олтин, теллуридлар ва сульфидлар билан уюш- малар қосил қилади. Син.: теллурли никель. Мендипит - Мендипит - Pb3CI202 К,ат. 2,5. Сол. of.-

  1. Радиал нурсимон, гудцали агрегатлар хосил к;илув- чи, рангсиз, кулранг-яшил, пушти рангли, олмоссимон ялтирайдиган м-л. Оксидланиш зоналарида церусит, малахит, смитсонит, барит ва б. билан бирга учрайди. Менегинит - Менегинит - CuPb8(Sb,Pb)12 S24 К,ат.

  1. Сол. of. 6,4. Игнасимон кристалли, туқ қурго- шинсимон, кук рангли, донадор агрегатли, металсимон ялтирайдиган м-л. Урта қароратли гидротермал кон- ларда Au, Pb-Zn, Sb билан бирга учрайди.

Мергель - Мергель - гил ва карбонат аралашмаси- дан иборат чукинди т. ж.. Таркибида 50-75 %
карбо- натлар (кальцит, камроқ доломит), 25-50 % эримайди- ган к;олдицлар (Si03+R203) мавжуд. Таркибидаги т. ж. қосил қилувчи м-лларга қараб оқактошли, доломитли турлари ажратилади. Цемент и. ч. саноатида кенг қулла- нилади.
Мергель ангидрито-доломитовый - Ангидрит-до- ломитли мергель - кучли ангидрит-доломитли мер- геллар ва гилли ангидрит-доломитларни тавсифлаш мак,садида ишлатиладиган атама. Бунда гил ва мер­гель заррачалари микдорлари бир хил.
Мергель гипсовый - Гипсли мергел - мергель тар­кибида гипснинг қатламчалар, гуд дал ар ва б. шакллар- да мавжуд булиши. Уларнинг яна бир тури эса гипс- доломитли мергелдир.
Мергель гипсо-доломитовый - Гипс-доломитли мергель - у ангидрит-доломитли мергель билан бир хил булиб фақат таркибидаги кальций сульфати ан- гидритдан эмас, балки гипсдан ташкил топган. Мергель глинистый - Гилли мергель - таркиби 50­75 % гил заррачаларидан иборат м-ллар.
Мергель доломитовый глинистый - Гилли доло­митли мергель - таркибида гил заррачалари миқдо- ри моддий таркибнинг 50-75 % ни ташкил этадиган доломитли мергель.
Мергель доломитовый - Доломитли мергель - гил- ли-карбонатли чукинди т. ж. Унда т. ж. ҳқосил цилувчи карбонат м-ллар доломитдан иборат булиб, миқдори 50-75 % гача боради.
Мергель известковый - Оқакли мергель - гилли- -карбонатли чукинди т. ж. Бунда СаС03 нинг миқдори 50-75 % ни ташкил этади. Цемент и. ч. саноатида ишлатилади.
Мергель мелоподобный - Бурсимон мергель -
таркиби 10-30 % гил заррачалари ва 35-90 % орга­низм склетлари к;олдиқларидан иборат майда зарра- чали кальцитдан иборат. Т ж. юмшоқ, яхши увалана- ди, одатда оч рангларга эга.
Мергель озерный - Кул мергели - Мергель пре­сноводный
Мергель пламенный - Алангали мергель - “Опо­ка" атамаси синоними
Мергель пресноводный - Чучук сув мергели -
кул-ботқок, туридаги сув хавзаларида СаС03 нинг эритма-


лари чукиндига утиш натижасида ҳқосил булган, гил заррачалари аралашмалари (30 %) билан бойиган кукунсимон бушоц, сочилувчан кальций карбонатли масса.
Син. мергель озерный.
Мергель “руинный - Харобали мергель - чақиқ т. ж.ларини эслатадиган оқактошли т. ж. структура- си.. Дастлабки кул рангини сақлаб долган туртбурчак шаклдаги участкалар қизриш рангли темир занги би­лан уралгани тавсифли.
Мергель цементный - Цемент мергели - табиий оқактошли мергель. Портланд цемент и. ч. учун хом ашё сифатида ишлатилади.
Мерзлота вечная - Абадий музлик - ер юзасидаги т. ж. ларининг манфий қароратли қатлами. Асосий белгиси -т. ж. ларидаги эркин суюцликлар муз қолат- да булиб, ҳқар йили эриб музлаб турадиган қатлам остида тарқалганлигидир.
Меридиан магнитный - Магнит меридиани - Ер-
нинг магнит майдони куч чизиқларининг ер сатқидаги проекцияси. Географик шимол билан геомагнит май- донининг горизонтал ташкил этувчиси орасидаги бур- чак ofhiu бурчаги” деб аталади Местообитание - Яшаш макони - биотурларнинг мавжудлигини ва қаёт фаолияти шароитини таъмин- ловчи маълум участкалар мажмуи.
Месторождение - Кон - ер қобирининг маълум май- донида турли геологик жараёнлар натижасида вужудга келган ф. ц. тупланган жой. Конлардаги маъданлар- нинг микдори ва сифати қозирги замон иқтисодиёти ва техника тарақиёти нуқтаи назаридан саноат талабига жавоб берса, бундай конлар “саноат ақамиятидаги кон- лар" деб юритилади. Улар зах;ираси, сифати ва халк, хужалигидаги ақамиятига қараб кичик, урта қамда катта мицёсли конларга булинади.

Download 0.71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   394




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling