Nivelir to‘rini ekvivalent alashtimrish

Farg’ona politexnika instituti
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Mustaqil ishi
Bajardi:

Qabul qildi:

Farg’ona -2022

Mavzu:” Nivelir to‘rini ekvivalent alashtimrish usuli bilan tenglashtiris”h
Reja:

1. 
   Nivelir to‘rini ekvivalent alashtimrish.
   
2. 
   Tuzatmalarni tekshirish
   
3. 
   Tuzatmalar bo‘yicha dala oichashlarining aniqligini baholash
   

1. Ikkita tugun nuqtali nivelir to‘rini tenglashtirish talab qilinsin . Birinchi va ikkinchi yo’llar bitta ekvivalent yol bilan alm shtiriladi. Buning uchun 1 va 2- yo’llar bo‘yicha E tugun nuqtaning taxminiy absolut balandligi va yo’llarning vazni hisoblanadi: H 1 = Ha + ∑h1; H 2 = H b + ∑h2 Ikki yo’llari bo‘yicha E nuqtaning taxminiy qiymati hisoblanadi:
P1=1/L1; P2=/L2

Ikki yo’llari bo‘yicha E nuqtaning taxminiy qiymati hisoblanadi:

H1,2=(H1P1+H2P2)/P1+P2.
Topilgan H1,2 absolut balandlik qiymatining vazni hisoblanadi:
P1,2=P1+P2.
Vazn P1,2 bir vaqtning o‘zida ekvivalent (1,2) yo’lining ham vaznidir. Ekvivalent yo’llining uzunligi topiladi:
L1,2=1/P1,2.
1va 2-yo’llarni ( 1,2) ekvivalent yo’l bilan almashtirib, bitta F tugun nuqtali va uchta yo’lli 4, 5, (1,2 + 3) yangi nivelir to‘ri hosil qilam iz. Yo’llar bo‘yicha tugun nuqta F
absolut balandligining taxminiy qiymatini hisoblaymiz:
4 – yo’l bo‘yicha H4 = H c +∑ H4, 5 –Yo’l bo‘yicha Hs=H D ++∑ H5, ekvivalent yo’l bo‘yicha H1,2,3 = H 1,2+ +∑ h3. Yo’llar vazni topiladi:
Ikki tugun nuqtali nivelir to’rini tenglashtirish talab etilsin, unda h₁,h₂,h₃,h₄ va h₅ nisbiy balandliklar mos ravishda L₁, L₂,L₃, L₄ va L₅ yo’llar bo’yicha o’lchangan (10, a-rasm)
Dastlab z₁ va z₂ yo’l bo’ylab Ye nuqtaning balandligini aniqlaymiz. Oldingi paragrafdagi xulosalar asosida quyidagini yozishimiz mumkin.

N₁ = N_A + h₁, p₁ = ^с vazn bilan
L₁
N₂ = N_B + h₂, p₂ = ^с vazn bilan .
L₂
Ikki yo’l balandligi qiymatidan N_1,2 belgilaymiz.
H1,2  H1p1  H2p2 (49)
p1  p2
N_1,2 vazn balandligi p_1,2 belgilanganda quyidagiga teng bo’ladi.
p_1,2  p₁ p₂ (50)
Bu yo’lning uzunligini ekvivalent (yoki teng qiymatli) deb ataymiz va u quyidagiga teng:
L_{1,2 } ^c (51)
p1,2
bu yo’lni z_1,2 belgilaymiz
Shunday qilib, ekvivalent deb (z_1,2) nivelir yo’li bilan ikki (yoki bir qancha), (z_1,2) haqiqiy yo’llarni almashtirilishi tushuniladi.
z₁ va z₂ yo’llari ekvivalent z_1,2 yo’l bilan almashtirilgandan keyin F tugun nuqtali yo’l uzunligiga L_1,2 ni qo’shsak
L1,23  L1,2  L3 (52)
F nukta balandligini topamiz (13, b-rasm): c
H1,23  H1,2 h3, p1,23  vazn bilan;
^L1,2_3
H₄  H_C h₄, p_{4 } ^c vazn bilan; L₄
H₅  H_D h₅, p_{5 } ^c vazn bilan.
L₅
Topilgan qiymatlarlardan o’rta vaznni hisoblaymiz.
H_{F } H1,2_3p1,2_3 H4p4 H5p5

^{p1,23 p4 p5} (53)
F nuqta balandligini tenglashtirilgan vazni
pHF  p1,23 p4 p5 (54)
Ye nuqta balandligi tenglashtirilgan vazn qiymatini topish uchun z₄ va z₅ yo’llarni z_4,5 ekvivalent yo’lga almashtiramiz c
p4,5  p4 p5; L4,5 
^p4,5 (55)
Keyin L_4,5 ekvivalent yo’lga L₃ uchinchi yo’lning uzunligini ko’shib, murakkab yo’l vaznini hisoblaymiz: c
L₄,5_3 L₄,5 L₃; ^p₄,5_3  .

L4,53 (56)

Ye tugun nuqta balandligi tenglashtirilgan vazni quyidagiga teng bo’ladi.
p_E  p₁ p₂ p_4,53 (57)
Ko’rib chiqilgan usul ekvivalent almashtirish nomini olgan. Bu usul to’rda tugun nuqtalar ikkitadan ko’p bo’lganda qo’llaniladi.
Tayanch iboralar. Ekvivalent almashtirish, nivelir to’rini tenglashtirish, o’rta qiymati, dala o’lchash natijalarini baholash.