Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika u n IV e r sit e t t n. S. Gaipova, M. Z. Ismatullayeva, A. S. Axmetova
Download 3.11 Mb. Pdf ko'rish
|
Tikuvchilik texnologiyasi asoslari. Gaipova N.S
- Bu sahifa navigatsiya:
- 39-rasm (b). 5.5. Vitachkalarga ishlov berish
|
iC" «мил “
L »f т> 1 I Г м £Ф<1/ а \ 'A i'A j 39-rasm (a). M ashinad a tay y o rlan ad ig an bu flar o d diy va sh nu rli b o ‘lishi m um kin. O ddiy buflar hosil qilish uchun detalda parallel chiziqlar belgilab olinadi. Bu chiziqlarning soni va orasidagi m asofa modelga bog‘liq. Detal belgilangan chiziq b o ‘yicha o ‘ngidan b o ‘sh baxyalar bilan tikiladi. Ustki iplarning uchi detaining teskarisiga chiqariladi va baxyalarni taranglab burm alar hosil qilinadi. B urm alar bir tekis yoyib chiqiladi, ip larn ing uchi m axkam lab, tugib qo'yiladi. Buf bax y ala rn in g u c h la rid a , d e ta in in g te sk ari to m o n id a n 0,1 sm chuqurlikdagi m ayda taxlam alar hosil qilib tikiladi. B archa b u f baxyalarning uchlari m ayda taxlam alarni tikish choklariga kirishi zarur. Buflar c h o ‘zilib ketm asligi uch un astar q o ‘yiladi. «Vafli» naqshini hosil qilish uchun navbati bilan har b ir qatorning ikkitadan bu rm asi iro q isim o n q a v iq lar y o rd a m id a p u x ta la n a d i. H ar b ir puxtalam ada 4-5 qaviq b o ‘ladi. G ul tikib b o ‘lingandan so‘ng burm a iplari so ‘kib tashlanadi. (39-rasm , b). b 39-rasm (b). 5.5. Vitachkalarga ishlov berish Kiyimga kishi gavdasiga m os shakl berish, shuningdek kiyimning gavdaga yaxshi yopishib turishini ta ’m inlash uch u n asosiy detallarda vitachkalar qilinadi. Vitachkalam ing kirimi va soni kiyimning gavdaga yopishib turish darajasiga qarab belgilanadi. Vitachkalar kiyim yuqorisida va belida bo'lishi mumkin. Yuqoridagi vitachkalar yelka chokidan, yoqa o 'm izid an , yeng o ‘mizidan yoki yon chokdan boshlanadi. Ayollar kiyimida bunday vitachkalar asosiy hisoblanadi. Ular ko‘krakda yoki kurakda qavariqlik hosil qilish uchun zarur. B eldan b oshlangan v itach k alar kiyim ning belga yopishib turishini ta ’minlaydi. V itachkalar qirqm a va yaxlit b o ‘lishi m um kin. Yengil kiyimlardagi vitachkalar yaxlit b o ‘ladi. K iyim ning m odeliga qarab vitach kalar yum shoq taxlam alarga o ‘tishi, vitachka-m ayda taxlam alar, taxlam alar, qirqm alar va bo‘rtm a choklar bilan alm ashtirilishi m um kin. Q irq im d an b o sh lan ad ig an v itach k alar d etain in g teskarisidan q o ‘shim cha andoza b o 'y ich a u ch ta chiziq bilan, detal o'rtasidagi vitachkalar esa to ‘rtta: o ‘rta, yon chiziqlar va vitachkaning boshi ham da oxirini bildiradigan chiziqlar bilan belgilanadi. Detal vitachkaning o ‘rta chizig‘i b o ‘yicha o ‘ngini ichkariga bukib q o ‘yiladi. Kiyimlami yakka buyurtm alar b o ‘yicha tikishda vitachkalar oldin yon chizig‘i b o ‘yicha ko‘klab olinib keyin biriktirilib tikiladi. K o‘klash ipi olib tashlanadi va vitachkaning o ‘rta chizig‘i tikish chokiga aniq keltirilib, vitachka yorib dazm ollanadi. (40-rasm , a,b). S hundan so‘ng m odelga m uvofiq vitachka bir tom onga yotqizib dazm ollanadi. Y umshoq taxlam alarga o ‘tadigan vitachkalar a w a l k o ‘ndalangiga, so ‘ngra q irqim y o ‘n alishida b u rch ak ostida tikilib, burchakdagi baxyaqator qayiltirib q o ‘yiladi. (40-rasm , v). D etal o ‘rtasidagi vitachkalarni tikish vitachka uchlaridan biridan boshlanib oxirida tekis tugaydi va puxtalanadi. V ita c h k a c h o k la ri m o d e ld a k o ‘rsa tilg an to m o n g a y o tq izib dazmollanadi. V itachka oxirlaridagi solqilangan jo ylar d azm o ld a kirishtiriladi. Ustki kiyim dagi v ita ch k alar k o ‘p in c h a q irq m a b o ‘ladi. Bunday v ita c h k a la rn i ishlash u c h u n kiyim o ld b o ‘lagi o ‘ngini ichkariga q ilib q o ‘y ila d i, q irq im la ri te k is la n a d i va b e lg ila n g a n ch iz iq b o ‘y ic h a 0 ,8 - 1 ,0 sm u z u n lik d a g i q a v iq b ila n te s k a r is id a n k o ‘k la n a d i. S o ‘ng ra k o ‘k lash c h iz ig ‘id a n 0,1 sm ic h k a rid a n m ash in ad i tikiladi. V itachk a ch o k i to y o ‘q b o ‘lg u n c h a toraytirilib b o rilib , v ita c h k a q irq im id a n 1-1,5 sm o ‘tib tu g a tilad i. V itachka o x ir ig a ip g a z lam a yoki fliz e lin d a n 5 -6 sm u z u n lik d a b o 'la k q o ‘yiladi. 40-rasm C hokdagi k o ‘klash chiziqlari so'kib tashlanadi, chok yotqizib dazm o lanadi, vitachka oxiridagi solqilik dazm ollab kirishtiriladi. Beldagi vitachkalar o datda yaxlit b o ‘ladi. V itachkani tikish paytida chokning butun uzunligigaip gazlama yoki flizelindan tayyorlangan b o ‘lak q o ‘yiladi, bu b o ‘lak vitachkalarning pastki uch laridan 1,5- 2 sm chiqib turishi kerak. V itachka choklari to yo‘q bo'lib ketguncha toraytirib borilib, uchlari puxtalanadi. Vitachka tagiga qo'yilgan bo‘lak vitachka shaklida qirqiladi. Vitachka uchidan chiqib turgan boMakning bir to m on i vitachkani tikish baxyaqatoriga kertiladi. V itachka bir to m onga, tikilgan b o ‘lak ikkinchi tom onga yotqizib dazm ollanadi, vitachka oxiridagi gazlam a dazm ollanadi, vitachka oxiridagi gazlama b o ‘lagi b ir qavat b o 'lish i kerak, solqi jo y lar kirishtiriladi (40- rasm ,e). |
