Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti maxmutazimova yulduz raxmatovna

Xulosa: M aktabgacha ta ’lim tashkilotlarida STEAM laboratoriya- 
larini tashkil etishda har bir guruhlardagi “Ilm-fan va tabiat 
markazi”dagi bolalaming mustaqil faoliyatini o ’rganish maqsadga 
muvofiqdir. 
M aktabgacha 
ta ’lim 
tashkilotlarida 
STEAM 
laboratoriyalarini tashkil etish bugungi kunda muhim masalalardan biri 
hisoblanadi.Maktabgacha yoshdagi bolalarni tabiiy muhitda kichik 
tajribalar o ’tkazish va ilk tadqiqotchilik faoliyatiga tayyorlashda
78

---

STEAM laboratoriyalarini o ’rni va o ’ziga xos xususiyatlari kata 
ahamiyatga ega.
Mavzu boyicha muhokama qilish uchun savollar:
1. Jonli va jonsiz tabiat haqida tushuncha. Jonli tabiat 
hodisalarini kuzatish. Jonli va jonsiz tabiat bilan oddiy tajribalar 
o ‘tkazish qanday tashkil etiladi?
2. MTT da har bir yosh guruhlarida “Kichik laboratoriya” va 
STEAM 
laboratoriyalarini 
tashkil 
etishda Ilm-fan va tabiat 
markazining o ’mi qanday?
3. M aktabgacha ta ’lim tashkilotlarida STEAM laboratoriyalarini 
tashkil etishga qo ‘yiladigan talablami ishlab chiqing.
9-mavzu: Lego-qurilish, konstruksiyalash, robototexnika - STEAM
ta ’lim moduli sifatida.
Tayanch tushunchalar: 
lego-konstruktorlar, konstruksiyalash, 
faoliyat, ta ’lim, robototexnika, tasavvur, o ’xshashlik, sintez, dasturlash, 
rejalashtirish, modellashtirish,qobiliyat.
1. 
Lego-qurilish,konstruksiyalashning mazmun-mohiyati.Bolalami 
obyektlami guruhlash, yangi tasvirlar yaratish, tasavvur qilish, 
o ’xshashlik va sintezdan foydalanish qobiliyatini rivojlantirish.
Qurish-yasash, konstruksiyalash bolalar tarbiyasida muhim ahami­
yatga ega. Konstruksiyalash bolalaming eng sevimli faoliyatlaridan 
biridir. Qurish-yasash, konstruksiyalash faoliyati - amaliy faoliyat 
bo‘lib, oldindan belgilangan, biror maqsadga qaratilgan real voqelikdir. 
Bu faoliyatga o ‘rgatish jarayonida (qog‘ozlami buklash, detallami 
o ‘zaro biriktirish va hokazo) bolalaming aqliy, sensor, axloqiy, estetik 
va mehnat tarbiyasi yanada shakllanib boradi. Bunday faoliyat 
maktabgacha yoshdagi bolalami tevarak-atrofdagi narsa-buyumlami 
tahlil qilish, ular haqida mustaqil fikr yuritish, maqsadga intilish, o ‘z 
faoliyatini rejalashtirishga undaydi, badiiy didini o ‘stiradi, o ‘z-o‘zini 
nazorat qilish ko‘nikmasini egallashga yordam beradi, o ‘z faoliyatini 
mustaqil tashkil etishga o ‘rgatadi, shuningdek, bolalami maktabda 
o ‘qishga tayyorlaydi.
Bolalar qurish-yasash, konstruksiyalash ishida qurish materiallari, 
ya’ni qog‘oz, karton, qurilish bloklari, lego, konstruktor, kubiklar, 
geometrik shakllar, tangram, mozaika, qutilar, geometrik loto, pazllar va
79

---

boshqa materiallardan turli xil o'yinchoqlar, inshootlar yasashga 
o ‘rganadi. Bu faoliyat orqali kichkintoylar geometrik shakllaming ayrim 
xossalari va ular bilan bog‘liq fazoviy tushunchalami egallay boradilar. 
Ular nutqida kub, konus, piramida, silindr va boshqa shu kabi so‘zlar 
paydo b o lad i. Ayni paytda ular narsa-buyumlarning joylashishi, harakat 
y o ‘nalishi kabi aniq tushunchalami ifodalovchi so‘zlami ham egallashga 
harakat qiladilar. Masalan, ustida-tagida, o ‘ng-chap, tepa-past, orqa-