Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti maxsus sirtqi bo
Band shudgor, uni o’tkazish sharoitlari va yetishtiriladigan ekinlar
Download 1.14 Mb. Pdf ko'rish
|
Saidaziz 1
Band shudgor, uni o’tkazish sharoitlari va yetishtiriladigan ekinlar.
Yerlarni ishlash sonini kamaytirish va uning ahamiyati Ma’lumki, harxil operasiyalarni bajarish vaqtida agregatlar daladan ko’p marta yurib o’tadi, natijada tuproq zichlashadi, suv o’tkazuvchanligi, h avo almashinuvi yomonlashadi. Besh korpusli plugni traktorga tirkab yer haydalganda uning g’ildiraklari yer yuzasining 40..50 % ni bosadi. . Bund an tashqari, ekin ekishdan oldin yerni ko’p marta ishlash ekishni kechiktiradi hamda hosildorlikka salbiy ta’sir etadi. Respublikamizning ayrim paxtakor xo’jaliklarida, g’o’za 5-8 marta kultivasiya qilinadi, unga 2- 3 marta o’g’it solinadi, 5..7 marta sug’orish uchun egat olinadi va kasallik hamda zararkunandalarga qarshi 2-3 marta har xil kimyoviy dorilar purkaladi. Natijada, agregat mavsumda daladan 15- 20 marta va undan ham ortiq yurib o’tadi. Bahor noqulay kelgan yillari h amda dala begona o’tlar bilan ifloslangan
bo’lsa, yerni ishlash soni yana ham ortadi. O’zPITI da olib borilgan tajribalar natijalariga ko’ra, yerlarni ishlash sonini kamaytirish qo’yidagi yo’ nalishlarda olib borilishi mumkin. 1)yerni haydash chuqurligini tabaqalashtirish. 2)yerlarga asosiy ishlov berishda haydalma qatlamining uvoqlanishini yaxshi laydigan va dala tekis bo’lishini ta’minlaydigan faol qurollardan (freza kabil ardan) foydalanish. 3)bahorgi va ekin ekish oldidan alohida- alohida amalga oshiriladigan ishlar sonini kamaytirish va ularni birga qo’shib, bir vaqtda bajarish; 4)dalada traktor bir yurib o’tishida zarur ishlarni bajaradigan kombinasiyalas htirilgan agregatlardan foydalanish; 5)g’o’za va boshqa ekinlarni parvarish qilishda agrotexnika tadbirlarini qo’shib o’tkazash hisobiga kultivasiya hamda boshqa ishlar sonini kamaytirish.
Paxta ekiladigan maydonlarda bahorda va ekin ekish oldidan yerlarni is hlash soni buyicha olib borilgan kuzatishlar, ishlash soni kamaytirilganida tu proq yaxshi uvoqlashishni, uning suvfizik xossalari yaxshilanishini, dalala r begona o’tlar bilan kam ifloslanishini va paxta hosildorligini ortishini k o’rsatdi. Yerlarni ishlash sonini kamaytirish uchun ekinlarning o’suv davrida bajariladigan tadbirlarni, sharoitdan kelib chiqqan holda moslashtirib bir- biriga qo’shib olib borish, dalaga agregatlarni kamroq kiritish zarur.Chu nonchi, begona o’tlarga qarshi kultivasiya o’rniga gerbisid qo’llash, o’g’it s olishni egat olish va mavsum oxirida egat olishni esa chekanka va boshqalar bilan bir vaqtda o’tkazish kerak. Natija da sarflanayotgan yeqilgi va mablag’ tejaladi, yetishtirilgan mahsulot tannar xi arzonlashadi. Shudgorlashdan asosiy maqsad, yerda imkoni boricha k o’proq nam to’plash va uni saqlash, begona o’tlarni, kasallik va zararkun andalarni imkoniyat darajada kamaytirish yoki butunlay yo’qotishdan ibor at bo’lib, buning uchun band qilinmagan yoki band qilingan shudgorlash turlaridan foydalaniladi.
|
ma'muriyatiga murojaat qiling