Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti tarix fakulteti
II. Xorozmshohlar davlatida madaniy savdo, manaviy, ijtimoiy-siyosiy munosabatlarining jadallashishi
Download 164.08 Kb.
|
Babakulova Anora (2)
II. Xorozmshohlar davlatida madaniy savdo, manaviy, ijtimoiy-siyosiy munosabatlarining jadallashishi. 2.1. Xorozmshohlar davridagi ijtimoy siyosiy madaniy- manaviy aloqalar aholining muhim o’rin tutganligi.Xorazmshohlar davrida ijtimoy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalar aholining muhim o'rin tutganligi aniqroq yoritilishi mumkin. Xorazmshohlar tarihi boyunca, bu mintaqada farkli medeniyetler, dini mezheplar, etnik guruhlar va etnikliklar yashab kelgan. Bu o'zgaruvchilar birlashish va kulturlararo almashish jarayonida Xorazmshohlarning ijtimoyiy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalariga ta'sir qilgan. Ijtimoyiy aloqalar: Xorazmshohlar davrida ijtimoyiy aloqalar bo'lganligi, aholining nomadik hayoti va tarixiy muloqotlari bilan bog'liq edi. O'zbek, qozoq, turkman, arap, pers, hind, ro'ma, grek va boshqa xalqlar Xorazmshohlar hududiga kelib, yerlashgan, va ularga o'z madaniyatlarini olib keldilar. Bu qator xalqlar orasidagi bog'liqlar, o'zaro tadbirlar, va mavjudliklar, madaniy va adabiyat almashtirishga olib kelgan. Siyosiy aloqalar: Xorazmshohlar tarixida siyosiy aloqalar, davlatlar orasidagi muloqotlar va sog'lomlashtirish jarayonlariga asos bo'lgan. Xorazmshohlar hududida tarixiy ravishda Xorazmshohlar davlatining paydo bo'lgani va uning ilmiy, madaniy va siyosiy imkoniyatlari mavjud edi. Uning jarayonida Xorazmshohlar Maveraunnahr hududida yo'qliklar bilan kurashgan va Xitoy, Hindiston, Iran, arab xalqlari9 va boshqa mamlakatlarga o'zlarini ko'rsatib kelgan. Madaniy aloqalar: Xorazmshohlar madaniy aloqalar bo'lganligi, ularning tarixiy va madaniy mirasini ko'rsatadi. Xorazmshohlar, zamonaviy musiqa, adabiyot, falsafa, ijtimoiy fanlar, tarixiy qadimiy qalalar va arxeologik joylar, rasm san'ati, arxitektura, suzani va yengil narsalar ustida katta e'tibor berishgan. Bu madaniyat asarlarini tahlil qilish, so'z ustiga chiqish, va ulardan foydalanish uslublarini o'z ichiga olgan. Manaviy aloqalar: Xorazmshohlar davrida manaviy aloqalar, din va madaniyatning o'zaro bog'liq qismi edi. Xorazmshohlar musulmon bo'lib, Islom dini va tamadduniga qiziqish bilan yashagan. Bu dini asoslar, qadimgi ilm, falsafa va adabiyot asarlari, o'zbek milliy adabiyoti va davlat san'ati orqali o'rganilgan va o'zaro almashinuvni oshirgan. Bular Xorazmshohlar davridagi ijtimoy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalar bilan bog'liq muhim tushunchalardir. Ularning to'liq tushunilishi, Xorazmshohlar tarixi va ularning dunyo madaniyatiga qo'shilishi uchun yaxshi bir tarixiy va madaniy bilim talab etadi. Xorazmshohlar davrida ijtimoy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalar aholining muhim o'rin tutganligi haqida ko'rsatmalar mavjud. Xorazmshohlar - o'zbek xalqining turli davrda o'tgan hududidir. Ushbu hududning tarixiy va madaniy asosiy markazlari, shaharlar, qishloqlar, madrasalar, va diniy obidalardir. Xorazmshohlar tarixi boyunca, bu mintaqada yashagan aholi o'zlarining iltimos, adabiyot, musiqa, san'at, va madaniyot sohasidagi yuqori darajasini saqlagan. Bu, bo'lgan milliy madaniyat, iltimos va sun'iy qimmatlarni ta'lim, ta'limot va ijodkorlik sohasida o'zgarishlarga olib kelgan. Xorazmshohlar ijtimoiy aloqalar ishonch, hamkorlik, jamoat ruhiyati, oilaviy ahd, ijtimoiy jinsiyat, qo'rquv va yovvoyilik vaqtida ham erkinlik, huquq va adolatni qadrlashga tayanishga ahamiyat berdilar. Bu erda ijtimoiy va siyosiy hayot bir-biriga mosligi, ularning tarixiy merosini saqlash, milliy ruhiyat va identifikatsiyani saqlash, oilaviy qadriyat va muhabbatni muhofaza qilish, hamkorlik va jamoatning muhim tamoyillarini saqlash kabi muhim masalalar ustuvor ahamiyatga ega bo'ldi. Shuningdek, madaniy-ijtimoiy muloqotlar, xorazmshohlar tarixida vujudga kelgan eng muhim siyosiy tahlukalar va yangiliklarni tarqatish uchun muhim vositalardan biri bo'ldi. Xorazmshohlar tarixida kashfiyot, adabiyot, fan, diniy izchilliklar, san'at va arxitektura sohasida ijodkorlar, ilm-fan olimlari va sufiylar bir-biriga ta'sir ko'rsatib kelgan va bu oqibatlarga olib kelgan. Bu holat bajarilgan siyosiy islohlar va zamonaviylik bilan birga, Xorazmshohlar tarixidagi ijtimoiy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalar aholining muhim o'rin tutganligini ko'rsatadi. Bu o'zbek xalqining urf-odatlari, qadriyat va qo'rqinchlarini saqlaydi va uning milliy identifikatsiyasini mustahkamlashga yordam berdi. Xorazmshohlar davridagi ijtimoy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalar aholining muhim o'rinni egallab turdi. Xorazmshohlar, o'zaro aloqalarda barqarorlik, hamjihatlik, va jamoatning o'zaro muloqotda bo'lishini yuqori qiymat bilib turardi. Bu aloqalar ijtimoiy hayotning har qanday sohasiga ta'sir ko'rsatib kelardi. Ijtimoiy o'zaro aloqalar, Xorazmshohlar orasidagi hamkorlik va do'stlarlikni o'rnatish orqali amalga oshirdi. O'sha davrda aholi o'zaro kompaniya, do'stlik va qo'llab-quvvatlash o'rtasida kuchli aloqalar yaratdi. Xorazmshohlar o'zaro jismoniy va iqtisodiy imkoniyatlardan foydalangan holda, suyukli tijorat, to'qimachilik, qurilish, savdo-sotiq, buyumlar va boshqa sohalar bo'yicha ko'p to'g'ri muloqotda bo'ldi. Siyosiy aloqalar ham Xorazmshohlar davrida ahamiyatli bo'lgan faktor edi. Xorazmshohlar qadimgi siyosiy tartibga ega bo'lib, yerlilardan yuqori o'rin tutardi. Shuningdek, Xorazmshohlar yo'li bilan o'zaro munosabatlarini mustahkam qilish uchun to'g'ridan-to'g'ri davlat siyosatiga e'tibor berdilar. Madaniy va manaviy aloqalar ham Xorazmshohlar uchun muhim edi. Xorazmshohlar o'zaro tillar, adabiyot, san'at, musiqa, maqomlar, madaniyat va dinlarning o'zaro almashtirishida keng imkoniyatlarni topishdi. Xorazmshohlar tarixiy obidlarini saqlab qolish, o'z milliy identitetlarini mustahkam qilish, ilm-fan va ma'rifatni oshirish bilan shug'ullanishdi. Barcha ushbu o'rinlarni ko'rib chiqish bilan, Xorazmshohlar davridagi ijtimoiy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalar aholining hayoti uchun qanchalik muhim bo'lganini ko'ra olamiz. Bu aloqalar jamoatning intizomli va to'g'ri rivojlanishini ta'minlab, insonlar o'rtasida hamkorlik, do'stlarlik va barqarorlik tuzadi. Xorazmshohlar davrida ijtimoy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalar aholining hayoti uchun ahamiyatli bo'lgan asosiy omillar hisoblanadi. Bu davrda Xorazmshohlar hududida o'zaro aloqalar, shaxsiy munosabatlar, madaniyati va siyosiy rivojlanishning bir nechta jarayonlari ko'rsatish bilan belgilanadi. Ijtimoyiy aloqalar, o'z ichiga xalqning o'zaro munosabatlarini, oilaviy tarkibiyatini, jamiyatning o'zaro muhitini o'z ichiga oladi. Xorazmshohlar xalqi o'rtasidagi aloqalar o'zaro tuyg'u, mehribonlik, va o'zaro yordamga asoslangan bo'lib, aholi o'zaro kengaroq o'zaro fikr almashishlari va xalqaro hamkorlikni oshirishlari uchun muhimdir. Siyosiy aloqalar, Xorazmshohlar hududidagi xalq va hokimiyat tizimlari o'rtasidagi munosabatlarni ifodalaydi. Shu davrda davlat organlari, hokimiyat, va aholi o'rtasidagi munosabatlar muhim bo'lgan yo'l belgilangan. Xorazmshohlar hududida hokimiyatning aholi bilan hamkorlik, demokratik tizim va insiyativaga ega bo'lishi, ovoz berish huquqi, va yurt fuqarolarining o'zaro hamkorligi muhim ahamiyatga ega bo'lgan. Madaniy aloqalar, Xorazmshohlar hududidagi madaniyatning tarixiy va g'oyaviy xususiyatlari, ma'naviyatning rivojlanishi, adabiyot, san'at, arxitektura, musiqa, o'yinlar va ma'naviy merosning o'zaro almashishini ifodalaydi. Xorazmshohlar madaniyati aholining ruhiy va ma'naviy ehtiyojlarini qondirish, milliy identifikatsiyani saqlash, o'zining tarixiy va madaniy mirasini asr o'rtasiga o'tkazish, uning o'ziga xos erkakligini namoyon qilish bilan bog'liqdir. Manaviy aloqalar, Xorazmshohlar hududidagi odamlarning ma'naviy ehtiyojlarini bajarish, ma'naviy-ma'rifiy, etik, axloqiy, va diniy qadriyatlar, hamda xayriya faoliyatini ifodalaydi. Xorazmshohlar davrida diniy va ma'naviy g'oyalar aholi uchun ko'p yo'nalishlarda qisqacha shuningdek, oilaviy bog'lanishlarda, tarbiyaviy o'rinlarda muhim ahamiyatga ega bo'lgan. Barcha bu aloqalar, Xorazmshohlar davridagi ijtimoiy, siyosiy, madaniy, va manaviy hayotning asosiy qismlari bo'lib, aholi o'rtasidagi munosabatlarni o'z ichiga olgan holda hayotni boyitadi va rivojlanishiga muhim o'rin tutadi. Xorazmshohlar davrida ijtimoy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalar aholining hayotida muhim o'rin tutgan. Xorazmshohlar, o'zining boylik va madaniyatining yanada rivojlanishi uchun har qanday axborot almashinuvi va aloqalar o'rtasidagi o'zaro hamkorlikni muhim hisoblaydi. Ijtimoyiy aloqalar: Xorazmshohlar tarixi boyicha eng muhim o'zgarishlardan biri o'zaro almashish va axborot almashishning o'rni va ahamiyatini o'z ichiga oladi. Bu davrda Xorazmshohlar xalqining g'oya, maqsad, va manfaatlarini tartibga solishda o'zaro munosabatlarni rivojlantirishadi. Ularga xalqaro savdo, diplomatiya, madaniyat va tarixiy mavzularda hamkorliklarni rivojlantirish uchun ko'p maslahatlar topilgan. Siyosiy aloqalar: Xorazmshohlar davrida siyosiy aloqalar ham muhim ahamiyatga ega edi. Xorazmshohlar xonligi, mamlakatning siyosiy strukturasini, davlat tashkilotini va siyosiy qarorlarni shakllantirishda muhim o'rin tutgan. Xorazmshohlar orqali aholi siyosiy jarayonlardan ma'lum bo'lishi va ularga ta'sir qilishi mumkin bo'lgan davlat xodimlari va hodimlari bilan o'zaro bog'liq bo'lishi ham muhim hisoblanadi. Madaniy aloqalar: Xorazmshohlar davri madaniy aloqalarning eng rivojlangan davrlaridan biri hisoblanadi. Bu davrda Xorazmshohlar xalq o'rtasidagi madaniy almashishni rivojlantirish uchun barcha imkoniyatlardan foydalandi. Xorazmshohlar madaniy merosni oshirish, san'at, adabiyot, fikr, madaniy yo'nalishlarda ilmijamlovchilikni rivojlantirishga yordam berish, oliy o'quv yurtlarini oshirish va o'zaro madaniy bog'lanishni rivojlantirish uchun ko'p muhim ishlar amalga oshirildi. Manaviy aloqalar: Xorazmshohlar davri, manaviy aloqalar va diniy rivojlanish uchun muhim bir davr bo'lganligi bilan ajralib turadi. Xorazmshohlar jamiyatida diniy o'zgarishlar, tarbiya va ma'naviyatni oshirish, dindorlik va ibodatni rivojlantirishda katta ahamiyatga ega bo'ldi. Din manaviy aloqalar o'rtasida aloqalar o'rnatish va rivojlantirish, madrasalar, ilmiy maktablarni tashkil etish, tarbiya tizimini rivojlantirish kabi masalalar keng qamrovli shaklda yechilgan. Xorazmshohlar davridagi bu ijtimoy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalar aholining muhim o'rin tutganligi, ularga xususiy rivojlanish yo'lini ochdi va ularga bir-biriga qarashli ehtiyojlarini tushunishga yordam berdi. Ushbu aloqalar saylanmagan bir nechta misollar bilan ko'rsatish mumkin, lekin ularning umumiy rivojlanishga katta ta'sir qilganligi unutulmamalidir. Xorazmshohlar davrida ijtimoy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalar aholining hayotida muhim o'rin tutgan. Xorazmshohlar tarihi boyunca, bu hududda yuqori darajada madaniy va ilmiy rivojlanishlar o'tkazilgan va bu, aholining hayotini shakllantirgan. Ijtimoyy aloqalar: Xorazmshohlar hududi, G'arbiy Osiyo bo'ylab o'rtacha o'rniga tushganligi sababli o'zining unikal madaniyati, tili, va tarixiy merosi bilan ajralib turuvchi aloqalarga ega bo'lgan10. Xorazmshohlar mustaqillikdan keyingi davrlarda esa qo'shma madaniy, milliy va etnik guruhlarga mansub aholi yashaydi. Bu guruhlar o'rtasidagi aloqalar, ularning qo'shimcha o'rganish va xayotiy qadr-qimmatini ta'lim olish jarayonlarida namoyon bo'ladi. Shuningdek, xorazmshohlar tomonidan amalga oshirilgan ijtimoiy va milliy bayramlar, ko'rgazmalar, g'oyalar, sharqiy madaniyatiga aloqalar, davlat tadbirlari va boshqalar kabi ijtimoiy tadbirlar ham aholi o'rtasidagi munosabatni kuchaytiradi. Siyosiy aloqalar: Xorazmshohlar tarixida o'zining mustaqillik, mustamlakaviy tomonlarga qarshi ozodlik va demokratik qadriyatlar hamda oilaviy birlashuv asosida hokimiyat tashkil etgan davlatlar bo'lgan. Ular o'rtasida shayxliklar davri, davlat ishlarining birlashishi, buyuk imperiyalar tarkibida bo'lish va keyingi davrlarda SSR bo'lish jarayonlari kabi siyosiy o'zgarishlar ro'y berdi. Xorazmshohlar o'zlarining siyosiy belgilari va mustamlakaviy tashkilotlari orqali yashagan, bu esa aholi va davlat o'rtasidagi munosabatlarga to'g'ri kelgan. Madaniy aloqalar: Xorazmshohlar hayoti, o'zining madaniy merosidan paydo bo'lgan elonlar, musiqalar, danslar, g'oya san'ati, arxitektura, suzish va boshqalar kabi sohalardagi muhim rivojlanishlar bilan ajralib turuvchi madaniy aloqalarga ega bo'lgan. Xorazmshohlar o'z madaniy merosini o'zgartirmagan, tarixiy moddalar va adabiyotlarning muhofizasini saqlab turib kelganlar. Ularning ta'lim va ilmiy markazlari, universitetlari va madaniy markazlari Xorazmshohlar hududidagi madaniy rivojlanishga muhim imkoniyatlar beradi. Manaviy aloqalar: Xorazmshohlar tarixida din, ma'naviyat, falsafa va axloqiyotning muhim o'rniga ega bo'lgan. Xorazmshohlar tomonidan amalga oshirilgan dini rasmchilik, madhiya va xizmatlar, tarixiy manaviy bog'lar, sufiylik tariqatlari va boshqalar kabi manaviy amalga oshirishlar aholi o'rtasida birgalikda ijtimoiy va manaviy aloqalarni kuchaytirgan. Xorazmshohlar davridagi ijtimoy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalar aholining hayotini maydon topgan va ularning identitetini, hamjamiyatni va tarixiy xususiyatlarini shakllantirgan. Bu aloqalar xorazmshohlar tarixida o'zaro ta'sirchanlik, madaniy o'zgarishlar va hayot shakllanishiga asos bo'lgan. Xorazmshohlar davrida ijtimoy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalar aholining hayotida muhim bir o'rin tutgan. Xorazmshohlar tarihi boyunca bu hududda bir nechta medeniyetlar o'zaro ta'sir o'tkazgan va bu yerda turli davrlarda zamonaviy g'oyalar paydo bo'lgan. Ijtimoy aloqalar: Xorazmshohlar yurtboshi Al-Xorazmiyning asarlari bilan mashhur bo'lgan matematika, astronomiya, falsafa va geografi sohasida o'qishga ahamiyat beradigan o'qituvchilarning mavjudligi bilan hamkorlik qilgan. U o'quv markazlarida o'qituvchilar va talabalarning uchrashuvlari orqali ilm va ma'rifat almashish imkoniyati yaratilgan. Bu, o'z navbatida ijtimoiy aloqalar va fikr almashishlar uchun muhim bir muhitni shakllantirgan. Siyosiy aloqalar: Xorazmshohlar davrida, siyosiy aloqalar aholining yashash tartibini tashkil etish va o'rgatishda muhim ahamiyatga ega bo'lgan. Xorazmshohlar hududi Xorazmshohlik davlatiga qarashli bo'lganlar va ularga tegishli davlatlarda siyosiy vazifalarni bajarish uchun ijtimoiy tashkilotlarni o'z ichiga olganlar. Shu bilan birga, Xorazmshohlar tarkibidagi xalqning xukumdorlarga va siyosiy o'zgarishlarni ta'sir qilishga imkon beradigan o'zaro munosabatlarga bo'lgan e'tibor juda muhim edi. Madaniy aloqalar: Xorazmshohlar o'z davrining madaniy hayoti, adabiyot, san'at, tarixiy yodgorlik va madaniyatning boshqa sohalarida muhim ahamiyatga ega bo'lgan. Xorazmshohlar matbuot, kitob-falakat, musiqa, davlat bayramlari, ma'naviy meros va ijtimoiy qadriyatlar bilan o'rtasidagi aloqalarga katta e'tibor qaratishganlar. Bu, madaniy aloqalar orqali o'zaro o'z bilimlarini va farovonliklarini ta'lim berish, ularga ega bo'lgan qadriyat va muhabbatni namoyish etish, madaniy qabiliyatlarini rivojlantirish, o'z adabiyoti va san'ati orqali dunyoga ta'sir ko'rsatish uchun faollik ko'rsatganlar. Manaviy aloqalar: Xorazmshohlarning davrida manaviy aloqalar ham muhim o'rin tutgan. Din, etika, ma'naviy qadriyatlar va xayrlashning o'ziga xos tomonlari Xorazmshohlar jamiyatida kelajakka yo'l tutishda muhim ahamiyatga ega bo'lgan. Xorazmshohlar madaniy meroslarini, adabiyotlarini, ijtimoiy fazilatlarni amalga oshirish va ularga a'loqalarini o'z ichiga olgan. Bu, aholi orasida yaxshi o'zaro munosabatlarni shakllantirish, salomatlik va xayrlashni rag'batlantirish, insoniy vaqtlar bilan barqaror muloqot qilishni rag'batlantirish uchun muhim edi. Barcha bu aloqalar Xorazmshohlar davridagi ijtimoiy, siyosiy, madaniy va manaviy muhitning asosiy ko'rsatkichlari edi va aholining hayotida o'z o'rni bor edi. Xorazmshohlar davrida ijtimoy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalar aholining muhim o'rin tutganligini bilishimiz mumkin. Xorazmshohlar, O'rtacha Osiyo'da, Xorazm viloyatida, bugunki O'zbekiston hududi bo'lgan mavjudgidegina "Xorazm" nomi ostida markazlashgan. Ushbu hudud esa shu nomni shirin tarzda xotiraga solgan "Xorazmshohlar davri" deb ataladi. Xorazmshohlar davri, 10-13 asrlar orasida shug'ullanayotgan Xorazmshohlar davlatining davri hisoblanadi. Bu davrda Xorazmshohlar davlati, Gurlan va O'rtacha Osiyo bo'ylab keng ko'lamli to'g'riyo'larga ega bo'lgan mustaqil davlat sifatida joriy etilgan. Bu davrda Xorazmshohlar davlati madaniy, ilmiy, arxitekturni, matematikani, falsafani, adabiyotni, sanoatni va ijtimoiy sohasini kengaytirgan markaziy mamlakat bo'lib, Orta Osiyo, Sharqiy Yevropa va O'rta Osiyo orasida muhim o'rin tutgan rag'batlantirish to'g'risida mashhur edi. Xorazmshohlar davri, ilm-fanlar, adabiyot, falsafa, shifokorlik, tarixiyot va madaniyat sohasida muhim o'rin egallagan edi. Bu davrning muhim shaxslari orasida Al-Khorazmiy (algoritm va aljabr deb mashhur), Beruniy, Biruniy, Ar-Razi (Razes), Al-Kindi (Alkindus), Ibn Sino (Avitsenna) kabi mutasavviflar mavjud. Shu bilan birga, Xorazmshohlar davrida Xorazmshohlar davlatining siyosiy tizimi, madaniy hayoti va ijtimoiy ko'lamini yaxshi namoyon etuvchi manaviy aloqalar mavjud bo'lganligi ham dalillangan. Madaniy-ma'rifiy asarlar, sanoat mahsulotlari va arxitektura ko'rsatmalaridan ko'rinib turib, Xorazmshohlar davri aholining ilmiy, ma'rifiy, estetik va madaniy talabalariga aloqalar o'rnatganligi ko'zga tashlanadi. Bularning yanada chog'ida, Xorazmshohlar davrida buyuk olimlar, filosoflar, adabiyotchi va san'atkorlar, madaniyatning o'ziga xos usullarini rivojlantirganlar. O'rtacha Osiyo bo'ylab bir mas'uliyat va mehnat dardi bilan, Xorazmshohlar davridagi aholi mustaqil fikr, ma'naviyat va ijtimoiy rivojlantirish bilan shug'ullanib kelgan. Shuningdek, Xorazmshohlar davri madaniyatida diniy ko'lam va ibodatning o'rni ham muhim bo'lganligi aniqlanadi. Islam, Zoroastrizm, totemizm va yahudilik kabi dinlar va diniy oqimlar Xorazmshohlar davri aholining hayotida o'z o'rinini egallagan. Bular bilan birga Xorazmshohlar davri, o'zining ijtimoiy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalari bilan aholining muhim o'rin tutgan davr bo'lib, dunyo tarixida uning katta merosi bor. Xorazmshohlar davridagi ijtimoy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalar, aholining hayotida muhim o'rin tutgan. Xorazmshohlar, o'zaro hamkorlik va hamkorlikning mustaqil tizimini shakllantirishga jiddiy e'tibor beradigan qadriyatlar, tarixiy madaniyat, va boshqa asosiy o'zgaruvchilar asosida ijtimoiy aloqalarini rivojlantirishgan. Ijtimoiy aloqalar: Xorazmshohlar tarix boyunca shu jumladan ijtimoiy aloqalarini ham muvaffaqiyatli rivojlantirgan. O'rtacha Xorazmshohlar ijtimoiy tashkilotlarini o'rganish, hamkorlik va aholi o'rtasidagi o'sishni ta'minlash maqsadida hamkorlik qilish, obro'larga va kasblarga ko'ra aloqalar tashkil qilishadi. Xorazmshohlar hamkorlik asosida qurilgan shaharlar va obro'larning ko'plab namoyon xo'jalik turmushini bilan ajralib turadigan aholiga ega bo'lgan. Siyosiy aloqalar: Xorazmshohlar davrida siyosiy aloqalar ham muhim ahamiyatga ega bo'lgan. Xorazmshohlar boshqaruvi tomonidan tashkil etilgan va boshqaruvi orqali xalqning talabalarni tayyorlash, qishloq xo'jaligi va savdo faoliyatini tartibga solish, shaharlar va obro'larning huquqiy-huquqiy statusini ta'minlash kabi bir nechta masalalarda siyosiy aloqalarini belgilangan. Madaniy aloqalar: Xorazmshohlar davridagi madaniy aloqalar ham mustaqil tizimning muhim bir qismi bo'lgan. Xorazmshohlar tarixi boyunca, ularga xos san'at, madaniyat, madaniy yodgorliklar, o'zbek adabiyoti, arxitektura, musiqa, ustoziq, zamin, qirq burchak zamonaviy suvlar ustunligi kabi madaniy qadriyatlar o'zaro muloqot va almashinuvlar uchun asosiy manba bo'lgan. Manaviy aloqalar: Xorazmshohlar hayoti manaviy qadriyatlar bilan ham markaziy o'rin tutgan. Zamonaviyligi bilan birga, Xorazmshohlar o'zaro ishonch, unvon, madaniy xarakter, ta'lim, tarbiya, adabiyot, axloqiy va diniy qadriyatlar tayyorlashga katta ahamiyat berganlar. Bularning hammasi aholi hayotining muhim asoslari bo'lib, ular Xorazmshohlar davridagi ijtimoiy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalar tufayli o'zaro muloqot va rivojlanishda katta ahamiyatga ega bo'lganlar. Bu aloqalar aholining identifikatsiyasini, xayotini, va tarixini shakllantirgan. Xorazmshohlar davrida ijtimoy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalar aholining muhim o'rni tutgan edi. Xorazmshohlar, bugungi O'zbekistonning qadimgi boyliklaridan biri bo'lib, o'zlariga xos tarixiy, madaniy va madaniy-iqtisodiy meroslar bilan ajralib turadi. Ijtimoyiy aloqalar: Xorazmshohlar, o'zaro hamkorlik va jamiyatda hamkorlikni qadrlaydigan davrlarda yashaganlar. Ular xonadonlardan o'tganda, yashash joylarida do'stlar, qarindoshlar, hamkasblar bilan kuchli aloqalar o'rganishadi. Xorazmshohlar tarixi boyicha konvoylarning o'tkazilishi, sport va musiqa konsertlarining tashkil etilishi va ob-havo sharoitiga qarab yig'ilishlar an'analarini amalga oshirganlar. Siyosiy aloqalar: Xorazmshohlar, tarixiy an'analar boyicha o'zlarining siyosiy aloqalarini saqlab qolishadi. Xorazmshoh xonadonlari, o'zbek xalqining o'zaro munosabatlari va qonunlarini himoya qilishga intilishadi. O'zaro munosabatlarni saqlash uchun, Xorazmshohlar urushlar va qo'shinchalar paydo qilishini xohlashmaydilar. Bu tarz siyosiy stabilliklar, o'zaro hamkorlik va uning natijalarini samarali ravishda ta'minlashga yordam beradi. Madaniy aloqalar: Xorazmshohlar, aholi bilan o'rtacha o'yinlar va bog'lashishlar orqali o'zaro munosabatlarni mustahkamlashdi. Xorazmshohlar uchun, badiiy san'at kabi madaniy sohalarda faol bo'lish muhim edi. Adabiyot, musiqa, rasm, o'yinlar va xorijiy yurtlarda o'sishi va qo'llanish, o'zaro madaniyat almashtirishning muhim qismi bo'lib hisoblanadi. Manaviy aloqalar: Xorazmshohlar, o'zlarini manaviy-ma'naviyatli insonlar sifatida ko'rsatishga qiziqishlari bilan ajralib turar edilar. Xorazmshohlar, adabiyot, diniy, va tarixiy ko'rishlar orqali o'zlarining manaviy qadrini oshirishga intilishadi. Ular o'zlarini qadimgi boyliklarini saqlashda amalga oshirishgan qo'shimcha sohalarda qiziqishlarini oshirishadi. Bu manaviy aloqalar, Xorazmshohlar orasidagi birlashtiruvchi ko'rsatkichlar hisoblanadi. Xorazmshohlar davridagi ijtimoy, siyosiy, madaniy, va manaviy aloqalar aholining hayotining boshqa sohalarida ham o'rnatilgan. Ular tarixiy meroslar, o'zbek xalqining uning kuchli qadrini saqlash va o'zaro hamkorlikni mustahkamlashga qaratilgan intilishlar edi. Download 164.08 Kb. |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling