Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

 

51 

3. YAkunlash. Ekskursiya oldidan berilgan savollar bo‗yicha o‗quvchidan 

so‗rash.  Kasbning  tafsilotini  yozish  uyga  vazifa  qilib  beriladi.  YUqorida  qayd 

etilgan  namunalar  asosida  ekskursiyalar  tashkil  qilinadi  va  ekskursiya  jarayonida 

o‗quvchilarda kasbga qiziqish hosil bo‗lishiga erishish maqsad qilib qo‗yiladi. 

Uzluksiz  boyib  borayotgan  milliy  mehnat  an‘analari  va  respublika 

maktablari  pedagogik  jamoalarining  tajribalarini  hisobga  olish  tarbiyaviy  ta‘sir 

ko‗rsatishning quyidagi shakllarini ham oydinlashtirish imkonini beradi: 

-mexanizatorlar,  paxtakorlar,  chorvadorlar,  cho‗ponlar,  yilqichilar, 

bog‗bonlar, soxibkorlar, sabzovotchilar kunlari; 

-an‘anaviy  milliy  bayramlar  navro‗z,  gullar  bayrami,  hosil  bayrami, 

nozanda, sumalak va xokazolar. 

-milliy mehnat an‘analari, odatda marosimlar (masalan xashar). 

Kasbga  yo‗llashda  milliy  an‘analardan,  boshqa  metod  va  vositalar  bilan 

birlikdagina  samarali  foydalanish  mumkin.  O‗quvchilarning  ishlab  chiqarish 

brigadalarini,  to‗garak  ishlari,  xususan,  o‗zbeklar  mehnatining  eng  an‘anaviy 

turlarini  o‗rganish  to‗garaklari,  mehnat  bayramlari,  taniqli  kishilar  bilan 

uchrashuvlar  o‗quvchilarni  xalq  an‘analari  ruxida  tarbiyalash  uchun  keng 

imkoniyat  ochadi.  Masalan,  "nonni  e‘zozlang"  mavzusida  o‗tkaziladigan  kecha 

katta  tarbiyaviy  ahamiyat  kasb  etadi.  Bolalar  o‗qituvchi  bilan  birgalikda  non 

kombinatining 

ilg‗orlarini  mexmonga  taklif  qiladilar.  Bu  mexmonlar 

g‗allakorlarning  qiyin  xayrli  mehnati  to‗g‗risida  so‗zlab  beradilar,  bolalarning 

kombinatdagi  kasblar  haqida  bergan  savollariga  batafsil  javob  qaytaradilar.  SHu 

maktabda  o‗qigan  mehnat  zarbdorlarining  xiqoyasi  juda  qiziqarli  bo‗ladi. 

Mexmondan  o‗z  kasbini  qanday  tanlagani  so‗ralganda,  u  10  yil  burun  ishchi 

bo‗lishga  axd  qilganini  va  bilim  yurtiga  o‗qishga  kirganini  aytadi.  Uning  xiqoya 

qilishicha maktabni bitirgach, ko‗p narsa unga g‗ayrioddiy bo‗lib ko‗ringan. Kitob 

o‗qish kino, teatr,  muzeylarga borish uchun bo‗sh vaqti bo‗lishi yoki bo‗lmasligi 

haqida  o‗ylagan.  Lekin  xadiksirashi  bexuda  bo‗lib  chikkan.  O‗quv  yurtidagi  kun 

tartibi  hamma  narsaga  vaqt  etadigan  tarzda  yo‗lga  qo‗yilgan  ekan.  U  ishchi 

iktisosligini  egallash  bilan  birga  umumiy  ta‘lim  va  nafosat  tarbiyasi  ham  olgan, 

---