Nókis filialí «Multimedia texnologiyalari» qánigeligi

1⁰. Dekart kóbeyme kammutativ emes:
2⁰. Dekart kóbeyme assotsiativ emes:
3-Tariyp. dekart kóbeymeniń qálegen bos bolmaǵan toplamına toplamlar arasında anıqlanǵan orınlı qatnas yamasa orınlı - predikat dep ataladı.
Eger bolsa, qatnas elementler ushın ras qatnas dep ataladı hám boladı, eger bolsa, qatnas jalǵan qatnas dep ataladı hám yamasa sıyaqlı jazıladı.
4-Tariyp. Eger n orınlı qatnasta n=1 bolsa, qatnas A₁ toplamnıń bólim toplamı boladı hám unar qatnas (bir orınlı qatnas) yamasa qasiyet dep ataladı.
n=2 bolǵanda bolsa binar qatnas (eki orınlı qatnas) yamasa uyqaslıq dep ataladı.
Eger bolsa, ǵa toplamnıń elementleri arasındaǵı qatnas dep ataladı
2-Mısal. Unar qatnaslarǵa mısallar keltiremiz:
1) pútin sanlar toplamınan ibarat bolsın. unar qatnas P (x) =1 shárt penen anıqlansin, bunda x - jup san, ol jaǵdayda qatnas tómendegi kóriniste boladı : P={... ;-4;-2;0;2;4;... }.
2) haqıyqıy sanlar toplamınan ibarat, qatnas R (x) =1 shárt penen anıqlansin, bunda x - irratsional san bolsın, ol jaǵdayda qatnas tómendegi kórinislerde boladı:
,

.

3) A₁ - barlıq adamlar toplamı, qatnasta x - er adam bolsın. Juwap : R (x) =1 boladı.
4) A₁ - tegisliktegi barlıq úshmúyeshlikler toplamı bolsa, x - teń tárepli úshmúyeshlikler bolsın. Juwap : R (x) =1 boladı.
3-Mısal. Binar qatnaslarǵa mısallar keltiremiz:
1) binar qatnas P(x, y) =1 shárt penen anıqlansin, bunda x-y 3 ke bólinetuǵın sanlar, ol jaǵdayda qatnas tómendegi kóriniste boladı:
P={ (4;1); (5;2); (6 ;3);... }.
2) qatnas P(x, y) =1 shárt penen anıqlansin, bunda x+y 2 ge bólinetuǵın sanlar bolsın, ol jaǵdayda qatnas tómendegi kórinislerde boladı:
P={ (1;1); (0;2); (5;3);... }.
3) qatnas shárt penen anıqlansin, bunda x-y ratsional san. Ol jaǵdayda tómendegiler orınlı:
,
.

4) - toplam elementleri kitap baspaları atları bolsın.
B - toplam elementleri bul kitaplardı satatuǵın firmalar bolsın, ol jaǵdayda -qatnasǵa baspa hám firmalar ortasında dúzilgen shártnamalar toplamı dep, mánis beriw múmkin.
5-Tariyp. Dekart kóbeymeniń qálegen bos bolmaǵan bólim toplamına qatnas dep ataladı.
-qatnas bolsın, ol jaǵdayda boladı. jazıw ornına kóbinese jazıladı hám “x element y ge salıstırǵanda qatnasta” dep oqıladı.