Nókis filialí «Multimedia texnologiyalari» qánigeligi

T	1	2	3	4
5
1	1	0	1	0	1
2	0	1	0	1	0
3	1	0	1	0	1
4	0	1	0	1	0
5	1	0	1	0	1

yamasa

8-Mısal. adamlar toplamı bolsın hám struktura kórinisinde berilgen bolsın.

Tómendegi qatnaslar haqqında sóylew múmkin:
a) - “jaqın jora bolıw” qatnasi:


b) - “baslıq bolıw” qatnasi:

c) - “áke bolıw” qatnasi:

9 -Mısal. hám toplamlar ushın hám bolǵan , binar qatnaslardi dúziń.
Sheshiliwi: hám .
Ekvivalentlik munasábeti.
Binar munasábetlerde ornına x P y jazıw da isletiledi.
8-Tariyp. Eger X toplamdaǵı qálegen x element tuwrısında ol óz-ózi
menen P qatnasta dep ataw múmkin bolsa, X toplamdaǵı munasábet refleksiv qatnas dep ataladı hám xPx kórinisinde belgilenedi.
9-Tariyp. Eger X toplamdaǵı x elementtiń y element penen P munasábette bolıwınan y elementtiń de x element penen P qatnasta bolıwı kelip shıqsa, X toplamdaǵı P qatnas simmetrik qatnas dep ataladı hám x P y y P x kórinisinde belgilenedi.
10-Tariyp. Eger X toplamdaǵı x elementtiń y element penen P qatnasta bolıwı hám y elementtiń z element penen P qatnasta bolıwınan x elementtiń z element penen P qatnasta bolıwı kelip shıqsa, X toplamdaǵı P munasábet tranzitiv qatnas dep ataladı hám x P y, yPz xPz kórinisinde belgilenedi.
11-Tariyp. Eger X toplamınıń túrli x hám y elementleri ushın x elementtiń y element penen P qatnasta bolıwınan y elementtiń x element penen P qatnasta bolmawi kelip shıqsa, X toplamdaǵı P qatnas antisimmetrik qatnas dep ataladı hám x P y y P x kórinisinde belgilenedi.
12-Tariyp. P A A binar qatnas hám refleksivlik, hám simmetriklik, hám tranzitivlik shártlerin qánaatlantirsa, P munasábetke ekvivalentlik qatnasi dep ataladı, yaǵnıy P ushın
a) x A ushın xPx ;
b) x P y y P x ;
c) (x, y) P, (y; z) P ushın x P y hám y P z den x P z kelip shıqsa.
10-Mısal. 1) “=” qatnasi ekvivalentlik qatnasi boladı.
2) Aǵayınlıq qatnasi ekvivalentlik qatnasi boladı.
3) “Muhabbat” qatnasi ekvivalent qatnas bola almaydı.
11-Mısal. A = Z pútkil sanlar toplami hám ol jaǵdayda anıqlanǵan P Z Z qatnas sonday x-y lar, olar 3 ke bólinedi.
a) x-x=0 sanı 3 ke bólinedi.
b) x-y ańlatpa 3 ke bólinse, y - x = -(x – y) da 3 ke bólinedi.
c) x-y ańlatpa 3 ke bólinse hám y-z ańlatpa 3 ke bólinse, ol jaǵdayda (x-y)+(y-z)=x-z de 3 ke bólinedi.
Demek, P Z Z={x Z, y Z| x - y 3 ge bólinedi} qatnas ekvivalentlik qatnasi boladi.