Nomli bakteriya shtammi

Ekin kasalliklarini nazorat qilish uchun Foydali mikroorganizmlardan foydalangan holdakimyoviy fungitsidlardan foydalanish bionazorat usuli ga muhim alternativa sifatida paydo bo'ladi. Shuning uchun yangi samarali bionazorat agentlarini izlash zarurati tug'iladi. Bu yerda Qilian tog'idan olingan tuproq namunalaridan NKZ-259 nomli bakteriya shtammi ajratilgan. Qinghai suyultirish plastinka usuli va chiziqli plastinka texnikasidan foydalangan holda NKZ-259 shtammi 16S rDNK sekvensiyasi asosida Streptomyces roseoflavus sifatida aniqlandi, u oltita sinovdan o'tgan qo'ziqorin patogenlariga qarshi yuqori antagonistik faollikni namoyish etadi.
Issiqxonadagi tajriba shuni ko'rsatdiki, NKZ-259 fermentatsiya bulonidan foydalanish pomidorning kulrang chirishi bilan kasallanishni 66,67% ga kamaytiradi, pomidor va qalampir ko'chatlarining o'sishiga yordam beradi, nazorat bilan solishtirganda o'simlik balandligi, ildiz uzunligi va yangi vaznning sezilarli darajada oshishi bilan; Dala tajribasi, shuningdek, NKZ-259 fermentatsiya bulonidan foydalanganda pomidor va qalampir ko'chatlari o'sishi tezlashishini ko'rsatdi. Bundan tashqari, Salkowski reaktivi usuli yordamida NKZ-259 shtammida indolsirka kislota (IAA) ishlab chiqarilishi ham aniqlandi va bu uning o'simlik o'sishini rag'batlantiruvchi ta'siri uchun muhim edi. Natijalar shuni ko'rsatadiki, NKZ-259 bioo'g'it yoki biokontrol agenti sifatida tijorat maqsadlarida qo'llanilishi mumkin.
1.Kirish
Fungitsidlar an'anaviy qishloq xo'jaligida o'simlik patogen zamburug'lari bilan bog'liq hosil yo'qotishlarini kamaytirish uchun ishlatiladigan kimyoviy moddalardir.
Yaqin vaqtgacha kimyoviy fungitsidlar ko'pincha qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishida ishlatilgan va ko'plab patogen zamburug'li kasalliklarga qarshi kurashda qoniqarli natija bergan. Biroq, atrof-muhitning ifloslanishi va kimyoviy fungitsidlar bilan bog'liq oziq-ovqat xavfsizligi bilan bog'liq muammolar tufayli ko'plab mamlakatlarda ulardan foydalanish to'xtatilmoqda (Grissbuhler va boshq., 1982; Lenteren va boshq., 2017). Shunday qilib, bionazorat uchun mikroorganizmlardan foydalanish o'simliklarni patogenlardan himoya qiladigan va atrof-muhitga salbiy ta'sir ko'rsatmasdan hosilni oshiradigan mos alternativalardan biridir (Muslim va boshq., 2003; De Kal va boshq., 2009). Bu mikroorganizmlar tuproqda juda ko‘p (Petrosyan va boshq. 2003; Dean va boshq. 2004) va tuproqlarda mavjud bo‘lgan Pseudomonas, Bacillus va Streptomyces shtammlari o‘simliklarni nafaqat tuproqdagi ozuqaviy moddalar miqdorini oshirish, balki o’simlik patogenlariga qarshi kurashish yo’li sifatida ma’lum qilingan. (Postma va boshq., 2003; Perner va boshq., 2006; Gopalakrishnan va boshq., 2011). Streptomyces, Gram-musbat, yuqori GC bakteriyalar, Actinomyces (Madigan, Michael, 0000) ustun jinsiga (yuqori avlodiga) (высшему роду) tegishli; yupqa, ajratilmagan, ko'p yadroli va tarvaqaylab ketgan gifalar rivojlangan. Ular vegetativ mitseliy va havo gifalariga farqlanadi. Ulardan hosil bo’ladigan spora gifalari esa sporalarning tarqalishiga yordam beradi. Ular ko'pincha qishloq xo'jaligi ekinlarining rizosferalarida uchraydi. Hozirgacha ushbu mavzu bo'yicha minglab tadqiqotlar haqida xabar berilgan. Streptomitslar antibiotiklar va agroantibiotiklar sifatida keng qo'llaniladigan turli xil ikkilamchi metabolitlarni ishlab chiqarishi mumkin (Demain, 2009); bundan tashqari, Streptomyces-dan ko'plab virusli va qo'ziqorin patogenlariga qarshi biologik kurash sifatida foydalanish hozirda ko'plab mamlakatlarda ommalashgan va tijoratlashtirilmoqda (Trejo-Estrada va boshq., 1998; Macagnan va boshq., 2008; Gopalakrishnan va boshq., 2011; Yanyan. va boshq., 2014; Hai-Ping va boshq., 2015; Peng va boshqalar, 2014; Mcghee va Sundin, 2011). Aktinomisetlarning ko'p turlari, ayniqsa Streptomyces avlodiga mansub bo'lganlar, ba'zi patogen zamburug'larni ingibirlashi mumkin (Al-Askar va boshq., 2014); shunga qaramasdan, xavfsizroq va samaraliroq antifungallarni ishlab chiqaradigan yangi shtammlarni topishga hali ham katta qiziqish mavjud. Ushbu tadqiqotda biz Streptomyces roseoflavus NKZ-259 ni tuproqdan ajratib oldik va uning bakterial antagonistik faolligini, issiqxona va dala sinovlarida pomidor va qalampir o'simliklarining o'sishini rag'batlantirish qobiliyatini baholadik va indolsirka kislota (IAA) darajasini tahlil qildik. Ushbu tadqiqotda yangi shtammlarning topilishi ushbu shtammning o'simliklar o'sishini rag'batlantirish qobiliyatini keyingi tekshirish uchun dastlabki asos bo'lishi mumkin.

1-rasm. Streptomyces jinsining 18 ta turdosh turining 16S rDNK gen ketma-ketligiga asoslangan 1000 bootstrap replikatsiyasi bilan tuzilgan filogenetik daraxti. Filial uzunligi har bir tugunda belgilanadi. O’lchov paneli hisoblangan masofaning 0,2% ni tashkil qiladi.

2-rasm. NKZ-259 va qo'ziqorin patogenlari o'rtasidagi planshet qarama-qarshilik testlari. A - salbiy nazorat sifatida olingan steril suv; B- NKZ-259 fermentatsiya bulonini o'z ichiga olgan

2. Materiallar va metodlar.

2.1. Namunalarni yig'ish va izolyatsiya qilish
Tuproq namunalari Qilian tog'larida (38°35' N,
99°06′ E, balandligi 2635 m) Xitoyning Tsinxay provinsiyasida. Qisqacha aytganda, 1 g tuproq namunasi 99 ml steril suvga solingan va aralashmani 220 aylanish tezligida 30 daqiqa davomida silkitib, tuproq suspenziyasi tayyorlangan. Keyin 1 ml suspenziya suyultirish uchun 9 ml toza steril suvga o'tkazildi. So'ngra suspenziya ketma-ket 10^-4 suyultirish darajasigacha suyultirildi va oxirgi uchta suyultirishdan 100 mkl supernatant doka sintetik muhiti № 1 ustiga qo'yildi. 1 stakan (1 g kaliy nitrat, 0,5 g Dikaliy trigidrat gidrofosfat 0,5 г MgSO4·7H2O 0,5 g NaCl, 0,01 g FeSO4 7H2O, 20 g kraxmal, 17 g agar va distillangan suv) va 28°C da 3 kun davomida inkubatsiya qilinadi. Alohida koloniyalar tanlab olindi va Gauze ning № 1 sintetik muhitida emlandi. NKZ-259 deb belgilangan ajratilgan shtamm Xitoy Qishloq xoʻjaligi fanlari akademiyasi Oʻsimliklarni himoya qilish instituti, Pekindagi Oʻsimliklarni himoya qilish fanlari instituti mikrobiologik laboratoriyasiga tegishli boʻlib, Xitoyning umumiy mikrobiologik madaniyat yigʻish markazida saqlangan (№. 13416).