Bajardi: Noorganik ionlar, ularning funksiyalari Reja: Noorganik ionlar - Ionlar (yun. ion — borayotgan, harakatlanayotgan) — zaryadlangan zarralar; atom yoki atomlar guruhi (molekulalar, radikallar va b.) elektron (yoki b. zaryadlangan zarra) qabul qilganda yo yo`qotganda hosil bo`ladIonlar "I." tushunchasi va terminini 1834 y. da ingliz olimi M. Faradey birinchi bo`lib tat-biq etgan.
Noorganik ionlar - U ishqorlar, kislotalar, tuzlarning suvdagi eritmalari elektr o`tkazuvchanligi IONLAR harakatiga bog`liq deb hisobladIonlar Eritmalarning manfiy qutb (katod)ga harakatlanadigan musbat zaryadli IONLAR kationlar, musbat qutb (anod)ga harakatlanadigan zaryadli IONLAR anionlar deyiladIonlar IONLAR zaryadining kattaligi elektron zaryadiga karrali nisbatdadir:
- atom 1, 2, 3, ... elektron yo`qotganda yoki kabul qilganda shunga mos ravishda 1, 2, 3 va h. k. zaryadli IONLAR hosil bo`ladIonlar Elektrolit eritmasida IONLAR erituvchi bilan o`zaro ta`sir etishi tufayli barqaror bo`ladIonlar IONLAR mavjudligi sababli eritmalar elektr tokini o`tkazadi (q. Elektrolitikdissotsiatsiya). Atomdan elektron ajralib, kation hosil bo`layotganda ma`lum miqdorda energiya sarflanadi va uni atomning ionlash potensiali deyiladIonlar IONLAR ning xossalari ularning kattaligi va elektron qobig`ining tuzilishiga, za-ryadning ishorasi hamda mikdoriga bog`liq.
Hujayra tarkibiga jonsiz tabiatda uchraydigan kimyoviy elementlardan 70 taga yaqini kiradi. Ular ko'pincha biogen elementlar deb ataladi. Bu tirik va jonsiz tabiatni umumiyligini ta'kidlovchi dalillardan biridir. Biroq tirik va jonsiz tabiatdagi kimyoviy elementlarning o'zaro nisbati turlicha bo'ladi. Tirik organizm tarkibiga kiruvchi kimyoviy elementlar miqdoriga qarab bir necha guruhga bo'linadi. Bular: makroelementlar (C, O, H. N. P. S. K, Na, Ca, Mg, CI, Fe) va mikroelementlar (Zn, Си, J, F. Co. Mo. Cr, Mn, B)dir. - Hujayra tarkibiga jonsiz tabiatda uchraydigan kimyoviy elementlardan 70 taga yaqini kiradi. Ular ko'pincha biogen elementlar deb ataladi. Bu tirik va jonsiz tabiatni umumiyligini ta'kidlovchi dalillardan biridir. Biroq tirik va jonsiz tabiatdagi kimyoviy elementlarning o'zaro nisbati turlicha bo'ladi. Tirik organizm tarkibiga kiruvchi kimyoviy elementlar miqdoriga qarab bir necha guruhga bo'linadi. Bular: makroelementlar (C, O, H. N. P. S. K, Na, Ca, Mg, CI, Fe) va mikroelementlar (Zn, Си, J, F. Co. Mo. Cr, Mn, B)dir.
- Hujayra massasining 98% ni to'rtta element: vodorod, kislorod. uglerod va azot tashkil qiladi. Ular makroelementlar deb ataladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
