Noorganik kimyo fanidan kurs ishi mavzu

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM
VAZIRLIGI


FARG’ONA DAVLAT UNIVERSITETI


Tabiiy fanlar
fakulteti


Kimyo
kafedrasi


Noorganik kimyo
fanidan
KURS ISHI
Mavzu: Konsentrlangan nitrat kislota olish
Bajardi: Kamolov M.
Qabul qildi: Ismoilov M.
Farg’ona-2020


Mavzu : Konsentrlangan nitrat kislota olish
Reja:

1)Nitrat kislotaning eng muhim xossalari

2)Nitrat kislotaning kimyoviy xossalari va tarqalishi.
3)Nitrat kislota ishlab chiqarishning nazariy asoslari
4)Nitrat kislot olish tarixi
5)Yuqori bosimda ishlovchi qurilmada nitrat kislota ishlab chiqarish
6)Konsentrlangan nitrat kislotaning to`g`ri sintezi
7)Qurama (Kombinatsiyalangan) usulda nitrat kislota ishlab chiqarish
8)Kuchsiz nitrat kislotasini quyultirish.
9)Kuchli nitrat kislotasini to‘g‘ridan-to‘g‘ri sintez qilish.
10)Nitrat kislotaning tabiatda tarqalgan eng muhim birikmalari


Xossalari. Kimyoviy toza, suvsiz 100 %li nitrat kislota,- rangsiz suyuqlik, o`tkir hidli, zichligi 1,52 g/sm3, +82,60S da qaynaydi, 41,60Sda muzlaydi. Suv bilan har qanday nisbatlarda aralasha oladi. Suyultirilganda issiqlik chiqishi gidratlar hosil bo`lishidan dalolat beradi (HNO3·H2O, HNO3·2H2O).
68,4 %li nitrat kislotasi esa azeotrop aralashma bo`lib 121,90S da qaynaydi (65-rasm), bunda u suv bilan birga qo`shilib haydaladi. Nitrat islota issiqlik va yorug`lik ta`sirida parchalanadi.
4HNO3 = 2H2O + 4NO2+ O2
Ajralib chiqqan azot (IV) - oksidi kislotada erib, uni qo`ng`ir yoki qizil ( erigan NO2 ning miqdoriga qarab) rangga bo`yaydi. SHuningdek nitrat kislota kuchli oksidlovchidir. U oltin, platina, tantal, radiy, iridiydan boshqa barcha metallarni eritib tegishli nitratlar yoki oksidlarga aylantira oladi. Kontsentrlangan nitrat kislota ayrim metallarni passivlashtiradi. (U sovuq holda temirni passivlashtirishini Lomonov aniqlagan edi.) masalan, temir, xrom, alyuminiylar o`z yuzasini yupqa oksid parda hosil qilib, metalni nitrat kislotasining takror ta`siridan himoya qiladi. SHu xossasidan foydalanib, kontsentrlangan nitrat kislotasi po`lat va alyuminiy bochkalarda yoki rezervuarlarda tashiladi va shu xildagi idishlarda saqlanadi.