Nukleozidlar

1.nuklein kislatalar kimyoviy tarkibiga to’xtaladigan bo’lsak nuklein kislatalar yuqori molekulyar birikmalar bo’lib tirik organizimlarda irsiy axborotlarni o’tkazish vazifasi bajaradi. Uning tarkibi monomerlariga yani nukletidlarga bo’linadi bo’linadi. Har bir nuleotid azot asosi purin va purmidindan, shakar qoldig’I riboza va dezoksiriboza va fasfat kislatalarga bo’linadi.
2. DNK va RNK lar barcha tirik organizmlar tarkibiga kiradi va ularning hayotiy jarayonlarida muhim rol o‘ynaydi. DNK tirik organizmda irsiy belgilarni saqlash va nasldan naslga o‘tkazish funksiyasini bajarishi hamda ularning o‘z-o‘zidan ko‘payishi har tomonlama isbotlangan.
3.

5. Nukleozidlar. Nukleozidlar — azot saqlovchi N —glukozidlar boiib, NK laming chala gidrolizlanish mahsulotidir. Nukleozidlami hosil qiluvchi purin yoki pirimidin asoslari va uglerod komponentlari (riboza yoki dezoksiriboza) bir biri bilan glukozid bog‘ orqali birikadi. Bunda glukozid bog‘ uglerod komponentlarining C, atomi bilan pirimidin asosidagi uchinchi N — atomi va purin asosidagi to‘qqizinchi N — atomi orqali birikkan bo'ladi.

6.
7.NUKLEOTID DEB TARKIBIDA AZOT ASOSI, FASFAT KISLATA QOLDIG’I VA ULGLEVOD ASOSIDAN TASHKIL TOPGAN MURRAKKAB BIRIKMALARGA AYTILADI.
8. ATF barcha tirik organizm hujayralari uchun universal energiya manbayidir. Oksidlanish, achish reaksiyalarida ajraladigan energiya ATFga to‘planadi. Hujayrada ATF sintezi ADFning fosforlanishi reaksiyalari orqali kechadi.


ADF + H3PO4 + energiya → ATF + H2O
9. DNKning tuzilishi. DNK molekulasi birgalikda o‘ng tarafga buralib, qo‘sh spiral hosil qiluvchi ikkita polinukleotid zanjirlardan iborat. Bu zanjirlar bir-biriga antiparallel bo‘lib, biri 3´ uglevod bilan boshlanib 5´ uglerod bilan tugallansa, ikkinchisi 5´ uglerod bilan boshlanadi va 3´ uglerod bilan tugallanadi. Purin va pirimidin asoslari spiral ichida joylashadi.
HUJAYRADAGI OQSIL BIOSINTEZI AMALGA OSHIRADI, VA AVLODDAN AVLODGA IRSIY AXBOROTBI TASHIDI.
10.RNKLAR 3 XIL BO’LADI I-RNK , r-RNK VA t-RNK. BAJARADIGAN FUNKSIYASI HUJAYRADA OQSIL BIOSINTEZIDA ISHTIROK ETISH VA AMINA KISLATALARNI TASHISH.
11. DNK RNK dan tarkibiga kiruvchi pentozalarning hamda pirimidin asoslarining turlicha boiishligi bilan farqlanadi,
ya’ni DNK molekulasi tarkibida dezoksiriboza hamda pirimidin asosi timin qoldigi boisa, RNK molekulasi tarkibiga riboza (dezoksiriboza o'rniga) hamda uratsil (timin o‘rniga) qoldiqlari kiradi
12. NUKLEIN KISLATALAR BIR BIRI BILAN FASFADIEFIR VA VADOROD BOG’LARI YORDAMIDA BOG’LANADI.
13. DNK tarkibidagi nukleotidlarning o‘zaro munosabati ma’lum qonuniyatlarga bo‘ysunadi. Bu qonuniyatlardan birini dastlab amerikalik olim E. Chargaff aniqlagan bo‘lib, u Chargaff qoidasi deb ataladi. Bu qoidaga muvofiq, har qanday DNK tarkibidagi adenin molyar miqdorini timinning molyar miqdoriga va guaninning molyar miqdorini sitozinning molyar miqdoriga nisbati 1 ga teng, ya’ni

14.DNK NING BIRLAMCHI VA IKKILAMCHI TUZILISHI.

BILAMCHI TUZILISHI. IKKILAMCHI TUZILISHI