Nurislomxon Lutfullayev Innovatsiyaning xayotiy davri va uning asosiy bosqichlarini sanab bering?

Nurislomxon Lutfullayev
1.Innovatsiyaning xayotiy davri va uning asosiy bosqichlarini sanab bering?
2.Innovatsion strategiyaning mohiyati?
3.Innovatsion jarayonlar bosqichlariga ta’rif bering?

Keys
Ilmiy tadqiqot hodimi laborant Sidorenko o’zining yangi tadqiqotining mahsuli bilan litsenziar bilan o’rtoqlashgan va u bu yangi kashfiyotni tez va ijobiy baholadi. U yangi tadqiqot dasturini tuzdi va biznes rejasini direktorlar kengashiga taqdim etdi. Biroq, mablag’ yetishmaganligi tufayli u tasdiqlanmadi. Ilmiy tadqiqot hodimining keyingi harakatlari qanday bo’lishi lozim? Qanday harakatlarni siz maqsadga muvofiq deb o’ylaysiz?

-Maxsus moliyalashtirishni kutmasdan tadqiqotlarni boshlash;

- Moliyalashtirish uchun investorlarni jalb qilish;
- Manfaatdor shaxslardan yoki tashkilotlardan moliyaviy yordam so’rash;
- Ilmiy tadqiqotning qay darajada samarali ekanligini tahlil qilib kelajakda qanday natijalarga erisha olishini bashorat qilish;
- Hammualliflikga laborant Sidorenkoni qo’shasizmi yoki yo’q?


Ushbu vaziyatda oylamanki hodim tuzgan biznes reja haqiqatda ushbu loyiha arzidimi yoki yoq ushbu loyiha haqiqatda inovatsiyami yoki yoq aniqlab olish kerak chunki innovatsiyalarni moliyalashtirish uchun turli variantlar mavjud.ivester jalb qilish uchun birinchi Orinda stoit biznes reja yani investor bu loyihadan foyda olishiga ishonish kere ushbu loyiha haqiqatda innovatsiya bosa yordam sorasa arzidi yani ushbu loyiha haqiqatda foyda keltirsa hammualliflikka birinchi Orinda lohiyani har tomonlama korib organib chiqish taklifini bergan bolar edim.


1.Hayot sikli bir necha bosqichlarni o'z ichiga olgan vaqt oralig'ini ifodalaydi, ularning har biri vaqt o'tishi bilan talabni (S), ishlab chiqarish hajmlarini (P) va texnologiyani (T) o'zgartirish jarayonining maxsus tabiati bilan ajralib turadi (4.1-rasmga qarang).

Hayotiy tsikl quyidagi asosiy bosqichlarni o'z ichiga oladi:

Kelib chiqishi - sanoatning jadal rivojlanish davri, bir necha firmalar bir-biri bilan raqobatlashadi, etakchilikni qo'lga kiritishga intiladi;

O'sishning tezlashishi - bozorda qolgan raqobatchilar o'zlarining g'alabalaridan foyda oladigan davr; bu davrda talab odatda taklifdan oldin o'sib boradi;

· o'sishning sekinlashishi - talabning to'yinganligining dastlabki belgilari paydo bo'ladigan va taklif talabdan oshib keta boshlagan davr;

· etuklik - talab to'yingan va sezilarli darajada ortiqcha imkoniyatlar mavjud bo'lgan davr;

turg'unlik - uzoq muddatli demografik va iqtisodiy sharoitlar va mahsulot iste'molining eskirish tezligi yoki qisqarishi bilan oldindan belgilab qo'yilgan talabning pasayishi (ba'zan nolga teng) davri.

Talabning hayotiy siklining boshlanishi ilgari qondirilmagan ijtimoiy ehtiyojning tovar va xizmatlar bilan qondirila boshlagan payti bilan belgilanadi.

Mahsulotning hayot aylanishining uchta kontseptsiyasi mavjud: to'liq hayot tsikli (mahsulot ishlab chiqilishining boshidan iste'molchi tomonidan ushbu mahsulotning ishlashiga qadar bo'lgan vaqt), ishlab chiqarish sohasidagi hayot aylanishi (vaqt). mahsulot bozorga kirgan paytdan boshlab ishlab chiqarishdan chiqarilgunga qadar), iste'mol sohasidagi mahsulotning hayot aylanishi (ishlab chiqarish va iste'molchida ishlash vaqti).

Mahsulotning hayot aylanishi bosqichlarining o'zgarishi foydaning o'zgarishi bilan bog'liq: sotishning o'sish bosqichi boshlanishidan oldin, o'ziga xos foyda salbiy bo'ladi, o'sish bosqichining oxirigacha u o'sadi va keyin tezda nolga tushadi. , shundan so'ng mahsulotlar ishlab chiqarishdan chiqariladi.

Texnologiya talabdan ko'ra ko'proq vaqt o'zgaruvchan kategoriyadir; Talabning hayot aylanishi davomida bir nechta texnologiyalar o'zgarishi mumkin.

Texnologik o'zgaruvchanlik darajasiga, ya'ni talabning hayot aylanish jarayonida ba'zi texnologiyalarni boshqalarga almashtirish chastotasiga qarab, ular uchta asosiy turga bo'linadi:

· barqaror texnologiya talabning hayotiy tsikli davomida o'zgarishsiz qoladi; raqobat narx va sifat darajasida;

samarali texnologiya uzoq vaqt davomida o'zgarishsiz qolmoqda, ammo yanada yaxshi ishlashga ega bo'lgan mahsulotlarning yangi avlodlari va ilovalarning keng doirasi ishlab chiqilmoqda; mahsulotlarning qisqa hayot aylanishi har doim ham sarflangan pulni qaytarishga imkon bermaydi; eng yaxshi ko'rsatkichlarga ega bo'lgan eng yangi mahsulot bozorni egallaydi, juda kuchli raqobat narxlarni "zarar bilan" pasaytirishga majbur qiladi;

O'zgaruvchan texnologiya talabning hayot aylanish jarayonida yangi mahsulotlar bilan bir qatorda bir-birini almashtiradigan yangi texnologiyalar mavjudligi bilan tavsiflanadi; texnologik o'zgarishlar ilmiy-tadqiqot, ishlab chiqarish aktivlari va xodimlarga avvalgi barcha investitsiyalar eskirishiga tahdid soladi va ko'pincha ilgari etakchi firmalarni biznesdan chiqib ketishga majbur qiladi.

Hozirgi vaqtda barqaror texnologiyaga ega bo'lgan har qanday sanoat tegishli texnologiyalarning kirib kelishi tufayli bir zumda o'zgaruvchan texnologiyaga ega sanoatga aylanishi mumkin.

2.Innovatsion korxonalarning xo'jalik ichidagi mexanizmining eng muhim tarkibiy qismi xo'jalik ichidagi rejalashtirish tizimini tashkil etish bo'lishi kerak. Shu maqsadda strategik rejalashtirishga o'tish kerak, uning boshlang'ich nuqtasi kelajakdagi ehtiyojlarni aniqlashdir. Strategik rejalashtirish bobi kompaniya ichidagi ehtiyojlarni ham tahlil qilishni o'z ichiga oladi tashqi omillar(raqobat, ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlar va boshqalar), qidiruv eng yaxshi foydalanish tashqi cheklovlarga bog'liq bo'lgan ichki imkoniyatlar.

Strategik rejalashtirishning markaziy bo'g'ini doimiy jarayon shaklida strategiya va aniq amalga oshirish dasturlarini shakllantirish hisoblanadi.

Strategik menejment innovatsiya innovatsiyalarni boshqarishning ajralmas qismi bo'lib, rejalashtirish va amalga oshirishning keng ko'lamli masalalarini hal qiladi innovatsion loyihalar va bozorda, ishlab chiqarishda yoki tashkilot faoliyatidagi sifat o'zgarishlari uchun mo'ljallangan dasturlar ijtimoiy soha korxonalar (tashkilotlar).

Shuni ta'kidlash kerakki, tashkilotning har qanday strategik qadamlari innovatsion xususiyatga ega, chunki u yoki bu tarzda ular iqtisodiy, ishlab chiqarish, marketing yoki boshqaruv sohalaridagi innovatsiyalarga asoslanadi. Shunday qilib, tashkilotning rivojlanish strategiyasi kelajakda barqaror o'sish va faoliyat ko'rsatishni ta'minlashni ta'minlaydi va muhandislik, tashkil etish, texnologiya, boshqaruv sohasida fan va texnika yutuqlaridan foydalanishga, ya'ni innovatsiyalar majmuasiga asoslanadi.

Biroq, innovatsion jarayonlarni rejalashtirish maqsadida innovatsion strategiyalarni alohida ko'rib chiqish maqsadga muvofiqdir. Innovatsion strategiya (innovatsion siyosat) texnik, texnologik, tashkiliy siyosat va investitsiya siyosatining maqsadlarini birlashtirishni o'z ichiga oladi va yangi texnologiyalarni, mahsulot turlarini, xizmatlarni, boshqaruv usullarini joriy etishga qaratilgan. Shu ma’noda innovatsiyalarni strategik boshqarish bevosita innovatsion jarayon orqali kelajakdagi natijalarga erishishga qaratilgan.

Barcha tashkilotlar uchun yagona strategiya yo'q. Har bir tashkilot (korxona, kompaniya, firma) hatto bitta sohada ham o'ziga xosdir va uning strategiyasining ta'rifi ham o'ziga xosdir, shuning uchun u korxonaning bozordagi mavqeiga, uning salohiyatiga, rivojlanish dinamikasiga, raqobatchilarning xatti-harakatlariga, davlatga bog'liq. iqtisodiyot, ijtimoiy muhit va boshqa ko'plab omillar. Strategik omillarni va ularga asoslangan maqsadli funktsiyani belgilashda turli xil yondashuvlar mavjud bo'lib, ular strategiya turini belgilaydi.

3.Innovatsiyalarni boshqarish tizimining elementi sifatida strategik rejalashtirish - bu rejalarni tayyorlash va amalga oshirishga qaratilgan maxsus vositalar, qoidalar, tarkibiy organlar, axborot oqimlari va jarayonlar to'plamini qamrab oluvchi ko'p yoki kamroq mustaqil quyi tizim.

Strategik rejalashtirishning eng muhim tamoyillari quyidagilardan iborat:

o innovatsion korxonani tashqi muhitga moslashtirish;

o ishlab chiqarishning ichki tarkibiy qismi sifatida fanning rivojlanish yo'nalishini, shuningdek, mahsulotni sotish bozorlarini to'g'ri tanlashni ta'minlaydigan barqarorlik;

o bozorning haqiqiyligi;

o selektivlik, asosiy omillar, muammolar va biznesning muayyan strategik sohalari (bozor segmentlari) vazifalarini ajratib ko'rsatish, bu sizga tashkilotni rivojlantirishning ustuvor yo'nalishlarini aniqlash imkonini beradi;

o rejalashtirilgan hisob-kitoblarning tashkilot maqsadlariga erishish, doimiy raqobatbardoshlik, moliyaviy xavfsizlik va boshqa mezonlar nuqtai nazaridan farqlanishi;

o strategiyani ishlab chiqishning murakkabligi.

O’zbekistonning dunyo hamjamiyatiga integratsiyalashuvi jahon

bozorida milliy mahsulotlar, tovarlar va xizmatlarning erkin savdosini tashkil

etish va keskin raqobat sharoitida mamlakatlararo tovar ayriboshlash sohasida o’z

o’rnini topishga zamin yaratadi. Buning uchun mamlakatning ilmiy va texnologik

salohiyatini ko’tarish, birinchi navbatda, iqtisodiyotining barcha tarmoqlari,

jumladan, ishlab chiqarish va xizmatlar ko’rsatish sohalarida texnik darajani

tiklash, ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish, ilmiy texnika taraqqiyoti

mahsulotlarini amaliyotga joriy etishni jadallashtirishga katta e’tibor qaratish

lozim. Fan va texnikani zamon talablariga mos tarzda rivojlantirish borasida

innovatsion jarayonlarning amalga oshirilishiga, yuqori texnologiyalarni ishlab

chiqarishga joriy etilishiga bevosita ta’sir etuvchi real omillarni aniqlash juda

muhim hisoblanadi. Bunday omillar ko’p qirrali bo’lib, ularga:

-

iqtisodiyotni erkinlashtirish va tarkibiy o’zgarishlarni amalga

oshirish; yangi g’oya va innovatsion loyihalarning soha yoki alohida olingan

tarmoq yoki tashkilot maqsadlariga mos kelishini ta’minlash;

-

loyihalarni tanlash, ularni ekspertiza qilish va baholashda xolis va

samarali tizimini joriy etish;

-

samarali boshqaruv va nazorat me’yorlarini ishlab chiqish, ijodiy

g’oyalar manbaini yaratish;

-


tashkilotlarning yangiliklarga nisbatan moyilligini rag’batlantirish;