Astronomiya
Mavzu: Nurlanish qonunlari
Reja: Nurlanish va yutilish spektrlarining farqi Dopler effekti - Dopler effekti Osmon jismining Yerga nisbatan qarash chizig‘i yo‘nalishidagi nuriy tezligi, uning spektrini tahlil qilish asosida topiladi. Agar yorug‘lik manbayi yerga yaqinlashayotgan bo‘lsa, ularning spektridagi chiziqlarning to‘lqin uzunligi kamayadi, ya’ni spektrning qisqa to‘lqinli tomoniga, agar u uzoqlashayotgan bo‘lsa, 104 u holda chiziqlar spektrning uzun to‘lqinli tomoniga (qizil tomoniga) siljiydi (94- rasm).
Dopler effekti Spektrga ko‘ra yoritgichning temperaturasini ham aniqlash - Spektrga ko‘ra yoritgichning temperaturasini ham aniqlash Jism qip-qizil rangga kirguncha qizdirilsa, uning tutash spektrining qizil qismi qolgan qismlariga nisbatan ravshan ko‘rinadi. U yanada qizdirilsa, uning spektridagi ravshan sohasi tartib bilan sariq, yashil, keyin havorang qismlarga siljib boradi. Bu hodisa, yoritgich spektridagi nurlanish energiyasi maksimumiga mos to‘lqin uzunligining manba temperaturasiga bog‘liqligini ushbu λmax T = 0,29 sm·grad (1) Vinning formulasi yordamida aniqlashga imkon beradi.
Yulduzlarning rangining temperaturasiga bog‘liqligi Zeeman effekti - Zeeman effekti Agar nurlanayotgan plazma atomlari Quyosh dog‘ining magnit maydonida bo‘lganda, alohida spektral chiziqning bo‘laklarga bo‘linishi kuzatiladi (ayniqsa, Quyosh dog‘ining yadrosiga tegishli qismida). Bu hodisa Zeeman effekti deb yuritiladi (96-rasm). 105 Bunda magnit maydoni kuchlanganligining kattaligi H, hosil bo‘lgan spektral chiziqlarning chetki komponentalar to‘lqin uzunliklarining ayirmasiga Δλ proporsional bo‘lib, quyidagicha topiladi (2): H=k ΔλH (2) bu yerda k - proporsionallik koeffitsiyenti bo‘lib, u spektral chiziqning magnit sezgirligiga bog‘liq bo‘ladi.
: Quyosh dog‘larida spektrning uchga ajralishi ya’ni Zeeman effektiga misol
E’tiboringiz uchun raxmat
Do'stlaringiz bilan baham: |
