Nutqiy ma’no. Chunki bu ma’no nutqda namoyon bo’ladi

Kinoya arabcha bir narsa demoq boshqa narsa tushunmoq ma’nosini bildiradi. 2.Bunda so’zlar o’z ma’nosida emas teskari aks ma’noda tushuniladi. 3.Kinoya usuli og’zaki nutqda maxsus intonatsiya ohang orqali yozma nutqda qo’shtirnoqqa olish orqali ifoda etiladi. M: Feruz nemis tilini “suv qilib ichgan”. Jasur urishganda bisotidagi eng “chiroyli” so’zlarni ishlatdi.
Mashq 1-mashq. 1. Tarix g‘ildiragini orqaga aylantira oladigan kuch yo‘q dunyoda(“Qashq.”) metafora
2. Dasturxonga boqqan do‘st emas(Maqol). Metonimiya
3. Saidaning qoshi bir oz chimirildi, mayin tovushi o‘zgardi(A.Qah.). metafora
4. ...oyog‘im uzangidan toyib, burnim egarning qoshiga tegib ketdi(G‘.G‘ul.). metafora
5.Nikolay zamonida ostonam tuyoq ko‘rmagan(Oyb.). .) Sinekdoxa
6. Zebixon g‘ildirak yog‘ochlariga oyog‘ini bir-bir qo‘yib, aravaga chiqdi(S.Zun.).
7. Havo isib, maysalarga, daraxt shoxlariga qo‘ngan shudringni bir zumda yalab oladi(Sh.Rash.) metafora
8. Bo‘g‘moq so‘zi “qattiq qismoq” ma’nosini hambildiradi.
9. Bu yerda hayot hayotni bo‘g‘adi, temir temirni g‘ajiydi, o‘t o‘tni so‘ndiradi(Oyb.)
10. Moyi tugab, piligi so‘xta bo‘lgan chiroq bir lip etib so‘ndi(S.Ahm.)
11. Ota-onaning chirog‘ini yoqadigan kishi farzandidir. (M.Ism.) metafora
12. Mening soatim to‘xtab qolibdi(A.Qah.)
13. Besh qo‘lini og‘ziga tiqadi(I.Rah.) Sinekdoxa

To‘g‘ri (bosh) ma’noda qo‘llangan so‘zlar	ko‘chma ma’noda ishlatilgan so‘zlar.
Saidaning qoshi	Tarix g‘ildiragi
Bo‘g‘moq	Dasturxonga
chiroq	tuyoq
Besh qo‘l	qo‘ngan
	hayotni bo‘g‘adi
	onaning chirog‘ini

Topshiriqlar. 1. Berilgan gaplarni o‘qing. 2. Ajratib ko‘rsatilgan so‘zlarni 2 guruhga ajratib yozing. 3. a) to‘g‘ri (bosh) ma’noda qo‘llangan so‘zlar; b) ko‘chma ma’noda ishlatilgan so‘zlar. 4. Har ikkala guruhning o‘ziga xos jihatlarini sharhlang. 5. Ko‘chma ma’noda ishlatilgan so‘zlarni ichki guruhlarga ajrating: a) o‘xshashlik asos bo‘lgan ma’no; b) aloqadorlik asos bo‘lgan ma’no; v) vazifadoshlik asos bo‘lgan ma’no; g) butun-qism munosabati asos bo‘lgan ma’no. 6.Har bir guruhning umumiyligini aniqlang. 7. Har bir guruhning o‘zaro farqlarini toping. 8. Har bir guruhni alohida-alohida izohlang. 9. Har bir so‘zni ko‘chma ma’noda qo‘llab gaplar tuzing.