Nutqning ontogenezda rivojlanishi fanidan test savollari
Download 26.18 Kb.
|
Нутқнинг онтогенезда ривож test копия копия 3
|
NUTQNING ONTOGENEZDA RIVOJLANIShI FANIDAN TEST SAVOLLARI 1. Rubenshteynning fikriga ko’ra, nutqning bog’langanligini ta’minlash nimani bildiradi? *b) tushunarlilik nuqtai nazaridan to’g’ri shakllantirish 2. Qaysi javob varianti nutqning bo’glanmagan bo’lishi sabablariga tegishli emas? *d) talaffuzda kamchiliklarning bo’lishi 3. Kontekstli nutq bu … *d) bog’langan nutq 4. Qaysi nutq shaklining asosi fikr almashinishdan iborat? *b) dialogik nutq 5. Olimlar nutqning qaysi shakliga birlamchi og’zaki muloqotning tabiiy shakli sifatida qaraydilar? *a) dialogik nutq 6. Bog’langan nutqning markazida qanday tushunchalar yotadi? *c) monologik va dialogik nutq 7. Monologik va dialogik nutq o’rtasidagi aloqalar to’g’ri berilgan javobni belgilang? *b) monologik nutq dialogik nutq asosida rivojlanadi 8. Egosentrik nutqqa tegishli bo’lmagan javobni belgilang? *c) ma’lumot berish vazifasini bajaradi 9. Egosentrik nutq nutqning qaysi shakli kabi namoyon bo’ladi? *b) ekpressiv 10. Psixologik funksiyasiga ko’ra egosentrik nutq qanday nutq sanaladi? *d) ichki nutq 11. Kichik va o’rta maktabgacha yoshdagi bolalarda monologlashtirishga bo’lgan moyillik kuzatilishi kim tomonidan qayd etilgan? *a) Piaje 12. Vigotskiy fikricha, bolalarda egosentrik nutq qachon namoyon bo’ladi? *c) topshiriqlarni bajarishda qiyinchiliklarga duch kelganida 13. Vigotskiy fikriga ko’ra, egosentrik nutq qanday vazifani bajaradi? *d) masalalarni hal etish rejasini yaratish 14. Vigotskiy xulosalariga asoslangan holda nutq turlarining shakllanish ketma-ketligini aniqlang. *b) egosentrik nutq → ichki nutq → tashqi nutq 15. Qaysi nutq turi “ijtimoiy nutq” deb ham ataladi? *c) tashqi nutq 16. Piaje fikricha, egosentrik nutq necha yoshdan keyin batamom yo’qoladi? *b) 7 yosh 17. Monolog turlarining eng murakkab shakli nima? *a) ijodiy hikoya 18. 3 yoshga kelib, egosentrik nuutq ulushi necha foizni tashkil etadi? *b) 75% 19. Qachonga kelib bolada birinchi ongli so’zlar paydo bo’ladi va ular bolaning xoxish, istaklarini ifodalaydi? *d) 1 yosh oxirida 20. 2 yoshning 2-yarmiga kelib bola nutqidagi gaplardagi so’zlar soni nechtani tashkil etadi? *c) 2-3 ta 21. “So’z har doim bitta, alohida predmetga tegishli bo’lmaydi, balki butun bir guruh yoki butun bir predmetlar sinfiga tegishli bo’ladi. Bunda har bir so’z o’zida yopiq umumlashtirish, har bir so’z uni umumlashtiradi”. Ushbu fikrlar kimga tegishli? a) L.S.Vigotskiy b) A.N.Leontyev c) A.R.Luriya d) L.P.Fedorenko 22. So’zlar necha xil vazifani bajaradi? a) 4 b) 3 c) 2 d) 5 23. So’zning nominativ faoliyatidan semantik shaklga o’tishini qaysi faoliyatda kuzatish mumkin? a) komunikativ b) umumlashtiruvchi c) definitiv d) nominativ 24. Bolada 1,5-2 oylikka kelib, aniq artikulemalar paydo bo’ladi. Bu nima deb ataladi? a) gugulash b) guvranish c) chinqirish d) kulish 25. Belgili muloqotgacha bo’lgan davrdan belgili muloqotga o’tish vaqtiga kelib, bolaning passiv lug’atida taxminan qancha so’z bo’ladi? a) 50-70 ta b) 10-30 ta c) 80-100 ta d) 30-50 ta 26. Kimning fikrlariga ko’ra so’zni predmet bilan bog’lashni shakllantirishda situativ vaziyatlar salbiy ta’sir ko’rsatadi? a) A.R.Luriya b) L.S.Vigotskiy c) A.N.Leontyev d) L.P.Fedorenko 27. Kim tomonidan so’zlarni ma’nosiga ko’ra umumlashtirishning bir nechta darajalari farqlangan? a) L.P.Fedorenko b) E.A.Arkin c) L.S.Vigotskiy d) A.R.Luriya 28. Nutqni tushunish darajalari kim tomonidan yaratilgan? a) Jukova b) Fedorenko c) Arkin d) Vigotskiy 29. Nutqni tushunish darajalari nechtaga bo’linadi? a) 6 ta b) 5 ta c) 4 ta d) 3 ta 30. Agar bolada nutq mavjud bo’lsa, uning rivojlanish darajasi qanday baholanadi? a) metodika orqali b) maxsus apparat orqali c) ota-onasi bilan suhbat orqali d) shifokor tomonidan 31. Bola tomonidan birinchi bo’lib, qaysi so’z turkumiga oid so’zlar o’zlashtiriladi? a) ot b) sifat c) fe’l d) son 32. Sifat so’z turkumi bolalar nutqida qachon shakllanadi? a) ot va fe’ldan keyin b) otdan keyin c) fe’ldan keyin d) ravishdan keyin 33. Bolalar uchun sekin o’zlashtiriladigan so’z turkumi qaysi? a) son b) sifat c) fe’l d) ravish 34. A.V.Zaxarova necha yoshli bolalar lug’atidagi so’zlar mutanosibligi haqidagi ma’lumotlarni keltirib o’tgan? a) 6 yoshli b) 3 yoshli c) 5 yoshli d) 8 yoshli 35. L.S.Vigotskiy so’z ma’nolarini rivojlanish bosqichini nima deb atagan? a) predmetlarning ikkitalashuvi b) to’g’ri referensiya c) so’z ma’nolarining rivojlanishi d) so’zlarni umumlashtirish 36. So’z ma’nolarining rivojlanish bosqichini “to’g’ri referensiya” deb nomlagan olim kim? a) E.S.Kubryakova b) L.S.Vigotskiy c) E.A.Arkin d) A.R.Luriya 37. Til birliklari bilan voqelikni bog’lash o’rtasidagi aloqalarning rivojlanishi qachondan shakllanadi? a) ontogenez davridan b) tug’ilishi bilan c) 2 yoshdan d) 1 yoshdan 38. Belgili muloqotgacha bo’lgan davrdan belgili muloqotga o’tish bu -… a) guvranishdan so’zli nutqga o’tish b) gugulashdan guvranishga o’tish c) so’zli nutqdan guvrashga o’tsh d) so’zli nutqdan imo-ishoraga o’tish 39. Tushunchali nutqning bosqichlarini farqlagan olim kim? a) Vigotskiy b) Levina c) Leontyev d) Fedorenko 40. Vigotskiy kim bilan birgalikda so’zning mazmunini egallash darajalarini isbotlaydi? a) Shaxnarovich b) Luriya c) Arkin d) Zaxarova 41. "Nutq bu-harakatdagi tildir". Fikrining muallifi kim? *A) S.L. Rubinshteyn 42. .....- fonetik, leksik va grammatik vositalar tizimidir. *C) Til 43. So'zlovchi o'z nutqini bayon etishda qaysi ketma-ketlikdagi jarayonlarni bajaradi? a-kerakli so'zlarni tanlaydi. b-ularni grammatik qoidalar bilan moslashtiradi. d-nutq a'zolari artikulyatsiyasi bilan talaffuz etadi. *D) 1-a2-b3-d 44. Miya yarim sharlari po'stloqlari murakkab funksiyalari mavjud bo'lishi uning uchun anatomik rivojlanishining o'zi kifoya qiladimi? *A) Yo'q hayot davomida orttirilgan axborot manbai ham zarur 45. Nutqning grammatik qurilishi o'zlashtirilishini qaysi jarayon bilan uzviy bog'liqligi mavjud? *A) Mantiqiy tafakkur bilan 46. Psixologik adabiyotlarda nutq shakllanishi dastlabki 7 yilida nechta bosqich bilan amalga oshadi? *B) 3 47. Nutqni egallashni ta'minlab beruvchi sharoitning yaratilishi nutq shakllanishining qaysi bosqichida amalga oshadi? *B) 1 48. A. N. Leontev bolalar nutqining rivojlanishining necha bosqichini aniqlaydi? *C) 4 49. Gugulash davrini ko'rsating? *C) 2-oylikdan 5-7oylikkacha 50. Amorf davri qanday davr? *A) So'z- o'zaklardan tashkil topgan gaplar davri 51. O’yin davomida bola o’zi bilan o’zi gaplashish jarayoni nutqiy reaksiyaning qaysi shakli hisoblanadi? *B) Monologik 52. Bolalarda nutq shakllanishining 4 bosqichini aniqlagan olim kim? *C) Leontev 53. A.N.Gvozdevning gapni grammatik tuzilishini o’zlashtirish davrining 3-bosqichi nima deb ataladi? *A) Sintaktik munosabatlarni aks ettiruvchi yordamchi so’zlarning o’zlashtirilishi 54. Nutqning to’liq yoki meyoriy rivojlanishida bola nechi yoshidan boshlab predmetlar, oddiy hodisalar haqida sodda fikr-mulohazalar bayon eta boshlaydi? *B) 3yoshdan 55. Bolalar nutqida dastlab grammatikaning qaysi turlari shakllanadi? *A) Tushum va qaratqich kelishigi 56. Bolalar ona tilining grammatik qonunlarini nechi yoshida maxsus o’qitishsiz egallaydilar? *D) 4-5 yoshida 57. 5yoshga kelib bola gaplarda nechtagacha so’zlarni qo’llay oladi? *C) 12-15 58. Flektiv tillar oilasiga qanday tillar kiradi? *B) Hind-Yevropa tillari 59.”…nutq- bu avvalom bor, ijtimoiy muloqot vositasi, fikrni bayon etish va tushunish jarayonidir” degan fikrlar kimga tegishli? *B) L.S. Vigotskiy 60. Tilshunoslikning so’z va gap qurilishini o’rganuvchi bo’limiga nima deyiladi? *A) Grammatika 61. Til tovush tizimining eng kichik birligi nima? *b) fonema 62. Fonematik eshituv bu - ... ? *a) tildagi fonemalarni tanish va farqlashga imkon beruvchi qobiliyat 63. Fonetik tadqiqotlarning nechta jihati mavjud? *c) 4 ta 64. Fonetik tadqiqotlarning perseptiv tomoni nimani nazarda tutadi? *b) tinglovchining nutqiy idrokini o’rganadi, tovushlar va eshitish o’rtasida aloqani o’rnatadi 65. Fonematik idrok nima? *b) so’z tarkibidagi tovushlarni aniqlash bo’yicha aqliy faoliyat 66. Nutq apparatining energetik bo’limi nimadan iborat? *b) nafas olish 67. Intonatsiyalardan foydalanish qobiliyati necha oylikdan boshlab rivojlanadi? *d) 3 oylikdan boshlab 68. Bola 7-11 oylikda so’zlarga reaksiya bildirishni boshlaydi, bunda u nimaga asoslanadi? *c) intonatsiyaga 69. A.N.Gvozdev va N.X.Shvachkinv ta’kidlashicha, bola necha yoshga kelib, fonematik jihatdan tildagi barcha tovushlarni farqlash qobiliyatiga ega bo’ladi? *c) 3 yosh 70. Fonematik eshituv nima asosida rivojlanadi? *b) impressiv nutq 71. Fonematik eshituv buzilishlari natijasida tovushlar talaffuzida qanday kamchiliklar kuzatiladi? a) artikulatsion jihatdan murakkab tovushlarni, artikulatsiyasi oson tovushlar bilan almashtirish b) artikulatsiyasi o’xshash tovushlarni almashtirish c) nutqda tovuslarning noturg’un qo’llanishi *d) barcha javoblar to’g’ri 72. Artikulatsiyasi murakkab tovushlar artikulatsiyasi oson tovushlar bilan almashtirilgan holatda, S va Sh tovushlari qaysi tovush bilan almashtiriladi? *b) [f] tovushi 73. Tovushlarni o’rganishning fiziologik aspekti deganda nima nazarda tutiladi? *c) tovush hosil qilishda ishtirok etadigan organlarni o’rganish 74. Bolalar dastlab qanday tovushlarni farqlaydi? *b) qo’pol qarama-qarshi qo’yilgan unli va undosh tovushlarni 75. “Tovush tahlili” atamasi qaysi davrga kelib shakllangan? *a) XX asrning 60-yillari 76. “Tovush tahlili” atamasi doirasida qanday tovushlar farqlanilgan? *c) tabiiy tovushlar va sun’iy tovushlar 77. Qanday tovush tahlili orqali ma’noni farqlash funksiyasi amalga oshiriladi? *c) sensor-perseptiv 78. Intellektual tovush tahlili jarayonida nechta asosiy operatsiyalar amalga oshiriladi? *b) 3 ta 79. Fonematik eshituvga “alohida guruhdagi turli tovushlarni umumlashtirish qobiliyati” sifatida qaragan olim kim? *d) Luriya 80. Levina fonematik rivojlanishni nechta bosqichga ajratgan? *c) 5 ta Organizmni individual rivojlanishini chetga chiqishi, buzilishinima deyiladi? *Dizontogenez Organizmdagi kasallik jarayonlari va organizmni normal holatdan chetga chiqishini nima o’rganadi? *Potalogiya Ontolingvistika bu-…..? *Bola tomonidan tilni egallash jarayonidagi nutqiy faoliyat ontogenezi haqidagi fan “Ontogenez” atamasini fanga kim kiritgan? *Gekkel Bolalar va o’smirlarning psixik rivojlanishiga inqirozli davrlar xos bo’lishini o’rgangan olim kim? *Vigotskiy Yosh inqirozlari davrida psixologik salomatlikni saqlashga ta’sir qiluvchi omillar to’g’ri berilgan qatorni toping? 1) biologik, 2) muhit, 3) adaptatsiya, 4) psixologik, 5) ijtimoiy, 6) genetik, 7) irsiy *1, 4,5 Bolada qachon bo’g’inlarning talaffuzi paydo bo’ladi? *3-oyning boshida O’zida salbiy kechinmalar va o’zgarishlar oqibatidagi xulq atvor buzilishlari bilan qo’shilib keladigan ijtimoiy-psixologik qarama qarshilikni namoyon qiladigan davr qaysi? *Inqiroz davr “Sezgirlik” degan ma’noni anglatib, tashqi tasirlarni qabul qilishi yuqoriligini namoyon qiladigan davr qaysi? *Senzitiv davr Bolaning senzitia davri nechi yoshdan nechi yoshgacha bo’ladi? *1yoshdan 6yoshgacha Bolaning senzitia davrining gipersenzitiv faza vaqtlari nechiga bo’linadi? *3ga Bola rivojlanishining markerlariga ko’ra 2 yoshga kelib bolaning so’z boyligi nechtaga yetadi? *300-400 Bola rivojlanishining markerlariga ko’ra 5 yoshli bola nima qilishni boshlaydi? *O’zini tanishtira oladi 133. Nutqning rivojlanish jarayonida chug’urlash davrining ro’li qanday? *d) bolaning artikulatsion apparatini umumiy mashq qildiradi Download 26.18 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|