O ' z be k is to n respublik asi oliy va o'rta m a X s u s ta lim V azir lig I a d h a m vaisov teri va tanosil

Prognozi. Yaxshi.
BIRIKTIRUVCHI TO‘QIMA KASALLIKLARI 
(KOLLAGENOZLAR)
Sklerodermiya (Sclerodermia)
Sklerodermiyaga xos teri o ‘zgarishlari biriktiruvchi t o ‘qim alarning 
yallig lan ib , distrofiyaga duchor b o lis h i natijasida terining zichlashib- 
qotishi (sklerozi) va qon to m irlarin in g jaro h a tla n ish i bilan kechadi. 
K asallik k o ‘proq 30-50 yoshda boshlanib, uning asta-sekin rivojlanishi 
va k o ‘proq ayollarda uchrashi xarakterlidir. Kasallikning 
cheklangan
va 
tarqoq
(diffuz) turlari farqlanadi.
Etiologiyasi. Autoimmun kasallik b o lib , uning rivojlanishiga infeksiya, 
tashqi t a ’sir yoki irsiy moyilliklar sabab b o iad i.
179

---

Cheklangan sklerodermiya (Sclerodermia circumscripta)
Klinikasi. Terida qizil-ko'kim tir rangdagi, aniq cheklangan, yaltiroq 
va og'riqsiz d o g ia r hosil b o ia d i. O 'choq m arkazidagi teri asta-sekin 
zichlashib-qattiqlashadi, natijada oqish-sarish tusli, tekis teri choiga 
aylanadi, uning yuzasida soch va bezlar boim aydi. Kasallik avjlanishi 
natijasida sklerotik o 'ch o q k attalashaveradi, o 'ch o q atrofidagi qizil- 
k o 'k im tir halqa saq lan averad i. K asallik regressi d av rid a sklerozga 
uchragan teri yumshaydi, artofiyalashadi va suyakka yaqin joylashsa, 
unga yopishib qoladi. O 'choq terisi yupqalashib, burmaga oson yiglladi 
va g ‘ijim langan p ap iro s q o g 'o z in i eslatad i. S k le ro tik o 'z g a ris h la r 
biriktiruvchi to ‘qim aning har xil q av atlarid a kuzatilishi m um kin va 
jarayon yuza b o isa, skleroz deyarli sezilmaydi. D astlab terida ko'kim tir 
d o g ia r hosil b o lib , keyin esa depigmentli atrofiya kuzatiladi. Cheklangan 
sklerodermiyaning joylashishi va shakliga qarab olimlar uning bir necha 
turlarini ajratadilar.