О е. X o ‘j a n a z a r o V, М. M ir s o V u r o V, Т. N o r b o b o y e V a ekologiya va barqaror taraqqiyot ta’limi

[

---

EKOLOGIYA
*f , Savol va topshiriqlar
1. Tirik 
organizmlar 
qanday 
muhitlarda 
tarqalishini 
tushuntiring?
2. Moslashish tushunchasini izohlab bering?
3. Ekologik omillarni sanab bering?
4. Ekologik omillar orasida antropogen omiirimg o‘mi 
qanday kechmoqda?
5. 0 ‘simliklarning qanday hayotiy shakllarini bilasiz?
6
. D.N.Kashkarov 
hayvonlami 
harakatlanish 
bo‘vicha 
qanday guruhlarga ajratgan?
7. Ekologik nisha nima?

---

EKOLOGIYA
III BOB. POPULYATSIYA, EKOTIZIM VA BIOGEOTSENOZLAR
5-§. P o p u ly a tsiy a h a q id a tu sh u n c h a
Populyatsiya deganda, ma’lum hududni egallagan bir tur 
doirasidagi organizmlaming guruhini tushunamiz.
Populyatsiyalar ekologiyasining asoschisi ingliz olimi 
Ch.Elton bo‘lib, populyatsiyalar ekologiyasi fa n i 1930 - yilda 
vujudga keldi. Kam uchraydigan va yo‘qolib ketayotgan turlami 
qo‘riqlashning ilmiy asoslarini populyatsiyalar ekologiyasi ishlab 
chiqadi. Populyatsiyaning muhim xususiyatlaridan biri - o‘zini son 
jihatdan idora etishdir.
Populyatsiyalar ekologiyasining predmeti populyatsiyaning 
tuzilishi, dinamikasini, yoshi va jinsini o‘rganishdan iborat. 
Chunki, ular hosildorlik va ko‘payish xarakterini ko‘rsatadi, bu 
esa yashash sharoitiga moslashish o‘lchamini yuzaga keltiradi. 
Populyatsiyalar ichida organizmning o ‘sishi, rivojlanishi tashqi 
rnuhitga qarab o‘zgarib boradi.
Populyatsiya quyidagi belgilar bilan xarakterlanadi:
• Zichlik